Vergi yasalarının zaman bakımından uygulanması
Her vergi yasasında kanunun yürürlük tarihi belli edilir. Bazı vergi yasalarında maddelerin yürürlük tarihleri farklı olarak tespit edilebilmektedir. Vergi yasalarının yürürlüğe gireceği zamanın belirlenmesi hususu; aynı konuda eş zamanlı olarak birden fazla yasa hükmünün söz konusu olması halinde hangi yasa hükmün uygulanması gerekeceğinin ortaya konulması bakımından önem kazanmaktadır. Bu bakımlardan vergi kanunlarının ne zaman yürürlüğe girdiği hususu vergi hukukunda önemli yer tutmaktadır.
Yasalarda yürürlük tarihinin yer almaması durumunda yasanın Resmi Gazetede yayınlandığı tarihi izleyen tarihten itibaren 45 gün sonra yürürlüğe gireceği hususu yine bir yasa hükmü gereğidir. .
Yasa hükümleri esas itibariyle çıkarıldıkları tarihten itibaren yürürlüğe girerler. Bu husus tüm yasalar için olduğu gibi vergi yasaları içinde söz konusudur. Yasaların zaman bakımından uygulanması vergi yasalarının geriye yürümezliği ilkesinin de işlerliğini sağlamaktadır. Bir işlem hangi tarihte vergiye tabi tutulmuş ise ancak o tarihten itibaren hüküm ifade eder ve vergilendirmeye konu edilebilir. Belirtilen tarihten önce gerçekleşen aynı mahiyetteki işlemler ise vergiye tabi tutulamaz. Buna vergilerin geriye yürümezliği denir. Ancak mükelleflerin lehine olan hususların geriye yürüyebileceği genel hukukta kabul edilmiş bir ilkedir. Dolayısıyla vergilerin zaman bakımından uygulaması mükelleflerin haklarının korunması, hukuka uygun vergilendirmenin temini bakımından önem kazanmaktadır.
Vergi yasalarının zaman bakımından uygulanması hususu, yürürlükten kaldırılan hükümler ve yasalar bakımından da önemlidir. Zira yürürlükten kaldırıldığı tarihten itibaren o yasa hükmünün uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Vergi idaresince zaman zaman geriye yürümezlik ilkesine aykırı olarak geriye yürütülen yasa hükümleri çıkarılması söz konusu olmakla birlikte, yargı organlarınca, vergi yasalarının geriye yürümeyeceği, yani geçmişe uygulanamayacağı yönünde kararlar verildiği de bilinmektedir.
Verginin hukukiliği ilkesinin doğal bir sonucu olarak vergi hukukunda geriye yürümezlik ilkesi anayasal bir esas olarak yer almaktadır.
Her vergi yasasında kanunun yürürlük tarihi belli edilir. Bazı vergi yasalarında maddelerin yürürlük tarihleri farklı olarak tespit edilebilmektedir. Vergi yasalarının yürürlüğe gireceği zamanın belirlenmesi hususu; aynı konuda eş zamanlı olarak birden fazla yasa hükmünün söz konusu olması halinde hangi yasa hükmün uygulanması gerekeceğinin ortaya konulması bakımından önem kazanmaktadır. Bu bakımlardan vergi kanunlarının ne zaman yürürlüğe girdiği hususu vergi hukukunda önemli yer tutmaktadır.
Yasalarda yürürlük tarihinin yer almaması durumunda yasanın Resmi Gazetede yayınlandığı tarihi izleyen tarihten itibaren 45 gün sonra yürürlüğe gireceği hususu yine bir yasa hükmü gereğidir. .
Yasa hükümleri esas itibariyle çıkarıldıkları tarihten itibaren yürürlüğe girerler. Bu husus tüm yasalar için olduğu gibi vergi yasaları içinde söz konusudur. Yasaların zaman bakımından uygulanması vergi yasalarının geriye yürümezliği ilkesinin de işlerliğini sağlamaktadır. Bir işlem hangi tarihte vergiye tabi tutulmuş ise ancak o tarihten itibaren hüküm ifade eder ve vergilendirmeye konu edilebilir. Belirtilen tarihten önce gerçekleşen aynı mahiyetteki işlemler ise vergiye tabi tutulamaz. Buna vergilerin geriye yürümezliği denir. Ancak mükelleflerin lehine olan hususların geriye yürüyebileceği genel hukukta kabul edilmiş bir ilkedir. Dolayısıyla vergilerin zaman bakımından uygulaması mükelleflerin haklarının korunması, hukuka uygun vergilendirmenin temini bakımından önem kazanmaktadır.
Vergi yasalarının zaman bakımından uygulanması hususu, yürürlükten kaldırılan hükümler ve yasalar bakımından da önemlidir. Zira yürürlükten kaldırıldığı tarihten itibaren o yasa hükmünün uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Vergi idaresince zaman zaman geriye yürümezlik ilkesine aykırı olarak geriye yürütülen yasa hükümleri çıkarılması söz konusu olmakla birlikte, yargı organlarınca, vergi yasalarının geriye yürümeyeceği, yani geçmişe uygulanamayacağı yönünde kararlar verildiği de bilinmektedir.
Verginin hukukiliği ilkesinin doğal bir sonucu olarak vergi hukukunda geriye yürümezlik ilkesi anayasal bir esas olarak yer almaktadır.
