Vergi yükünün âdil ve dengeli dağılması ilkesi
Bir ülkede vergi yükünün âdil ve dengeli dağılımı, aynı zamanda vergilemenin hak ve adalete uygun olarak yapılması, vergilemenin hukuki olması gerektiğini ifade etmektedir. Bu, vergilemenin hukukîliği ilkesinin de bir gereğidir.
Toplum kesimleri arasında gelir dağılımının dengeli bir biçimde oluşmasının, bu ilkenin en iyi biçimde uygulanması ile mümkün olabileceği söylenebilir. Bu durum sosyal hukuk devleti olmanın da bir sonucudur. Vergilendirme işlemlerinin esas itibariyle temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı değil, aksine güçlendirici işlev görmesi gerekir.
Anayasanın 2’nci maddesinde Türkiye Cumhuriyetinin sosyal bir hukuk devleti olduğu hüküm altına alınmış bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesinin de sosyal hukuk devleti olmanın gerekleri ile ilgili bir seri kararı bulunmaktadır. Buna göre sosyal hukuk devleti güçsüzleri güçlüler karşısında koruyan, gerçek eşitliği, yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlettir .
Anayasanın 73’üncü maddesinin ikinci fıkrasında vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımının maliye politikasının sosyal amacı olduğu hüküm altına alınmakla devlete vergi politikalarının sosyal politikalarla uyum halinde yürütme ve vergi yükünü toplum kesimleri arasında adil bir şekilde dağıtma görevinin yüklenilmiş olduğu ifade edilmektedir. Dolayısıyla vergi yasaları bu ilke göz önünde bulundurulmadan çıkarılamaz.
Bir ülkede vergi yükünün âdil ve dengeli dağılımı, aynı zamanda vergilemenin hak ve adalete uygun olarak yapılması, vergilemenin hukuki olması gerektiğini ifade etmektedir. Bu, vergilemenin hukukîliği ilkesinin de bir gereğidir.
Toplum kesimleri arasında gelir dağılımının dengeli bir biçimde oluşmasının, bu ilkenin en iyi biçimde uygulanması ile mümkün olabileceği söylenebilir. Bu durum sosyal hukuk devleti olmanın da bir sonucudur. Vergilendirme işlemlerinin esas itibariyle temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı değil, aksine güçlendirici işlev görmesi gerekir.
Anayasanın 2’nci maddesinde Türkiye Cumhuriyetinin sosyal bir hukuk devleti olduğu hüküm altına alınmış bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesinin de sosyal hukuk devleti olmanın gerekleri ile ilgili bir seri kararı bulunmaktadır. Buna göre sosyal hukuk devleti güçsüzleri güçlüler karşısında koruyan, gerçek eşitliği, yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlettir .
Anayasanın 73’üncü maddesinin ikinci fıkrasında vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımının maliye politikasının sosyal amacı olduğu hüküm altına alınmakla devlete vergi politikalarının sosyal politikalarla uyum halinde yürütme ve vergi yükünü toplum kesimleri arasında adil bir şekilde dağıtma görevinin yüklenilmiş olduğu ifade edilmektedir. Dolayısıyla vergi yasaları bu ilke göz önünde bulundurulmadan çıkarılamaz.
