Yeme Bozukluğu Nedir?

Yeterince zayıf, yeterince genç, yeterince hoş musunuz? O halde günümüz koşullarında güzelsiniz. Evet! Moda endüstrisinin manken kriterleri ve sosyal medyanın özellikle gençler tarafından sıkça kullanılmasından sonra algı olarak herkeste bu kriterler oluştu. Güzelliğin yalnızca zayıflıkla olabileceğine kendimizi inandırmış durumdayız. Oysa geçmiş yıllarda balık etli kadınların makbul görüldüğünü, 34 beden kadınların kriterlerde yer almadığını biliyor muydunuz? Problemin kökenine baktığımızda ise bizi mutlu yapacak şeyin daima standartta ne varsa o olduğuna kendimizi inandırmamız. Oysa öncelikle kendi var olan güzel yanlarımızı ortaya çıkarsak ve herkesin kendine özgü özellikleriyle güzel olduğunun farkına varsak her şey çok daha kolay, herkes çok daha güzel olmaz mı?


Yeme bozuklukları hakkında bilinmesi gereken 10 önemli detay

Diyetisyen Özden Kaçar, yeme bozuklukları hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

• Yeme bozuklukları bir seçim değil. Hastalıklar Anoreksiya Nervosa, Blumia Nervosa, Ortoreksiya, Gece Yeme Sendromu, Diablumia gibi aslında her birimizin risk grubu altında olduğu çeşitli formlarla karşımıza çıkıyor.

• Anne ve babalar yeme bozukluklarına sebep olmuyor fakat ebeveynler bu konuda daima suçluluk duygusu hissediyor. Bu hastalıklar her yaş grubundan kişiyi cinsiyet ayrımı yapmadan etkiliyor. Amerika’da 50 yaşın üzerindeki kadınların yüzde 13'ü, yeme bozukluğu davranışları ile uğraşıyor.

• Bir kişinin dış görünüşüne bakarak bu kişinin yeme bozukluğu hastalıklarından herhangi birine sahip olduğu söylenemez. Yeme bozuklukları hastalıkları ciddi bir sağlık problemi olduğundan hastalığın teşhisi uzman kontrolünde olmalıdır.

• Yeme bozuklukları genellikle depresyon, anksiyete gibi zihinsel koşullarla birlikte ortaya çıkar. Yapılan bir araştırmada yetersiz beslenmenin bir kişinin kişiliğini bozabilecek etkiye sahip olduğunu gösteriyor.

• Yeme bozuklukları hastalıkları son dönemde oldukça yaygınlaştı. Hastalıkların görülme sıklığı çocuk yaşlara kadar düştü. Durumun bu noktaya gelmesinde sosyal medyanın etkisi de oldukça fazla.

• Bazı kişilerde uzun süre boyunca yetersiz gıda alımı aşırı egzersiz isteğini tetikliyor, yeme bozukluğuna davetiye çıkarıyor.

• Uzun süre boyunca kötü beslenen kişiler ilerleyen zamanlarda gıda seçiminde akılcı davranamıyor.

• Yeme bozukluğuna sahip kişinin beslenmesinin bir diyetisyen tarafından planlanması tedaviye yanıt alabilmek açısından oldukça önemli. Çünkü bu tarz hastalığa sahip kişiler yemek yediklerini iddia etseler dahi hastalar aileden gizli yediklerini çıkarma yoluna gidebiliyor. Hastanın doktorunun, psikoloğunun, diyetisyeninin ve ailesinin ekip halinde yol alması çok önemli.

• Beden ve ruh hastalıkları içinde ‘Yeme Bozuklukları’ en yüksek ölüm oranına sahip. Amerika’da 30milyon kişi yeme bozukluğuna hastalıklarıyla uğraşıyor ve her 62 dakikada bir yeme bozukluğu sebebiyle bir kişi hayata veda ediyor.

• Kötü beslenme ağır fiziksel ve psikolojik problemlere neden olabilir (Garner 1997).Hastalığa dair şüpheniz varsa mutlaka doktora başvurmalısınız.

Yeme bozuklukları hangi hastalıklara yol açar? Yeme bozukluğu ölüm nedeni olabilir mi?

• Yeme bozuklukları hastalıkları özellikle düşük kilo ağırlığında olan kişilerde vücudun susuz kalmasına (dehidrasyon),
• Anemiye (kansızlık),
• Kişilerin öğün sonrası kusmalarına bağlı olarak görülen diş çürükleri ve diş eti hastalıklarına,
• Kusmaya bağlı olarak ilerleyen dönem için risk oluşturan kansere,
• Bağışıklık sisteminin düşmesine,
• Düşük magnezyum ve potasyum değerlerine ve buna bağlı olarak görülebilecek kalp hastalıklarına,
• Kalpte ritim bozukluklarına,
• Hipotansiyona yani tansiyon değerlerinin düşük olmasına,
• Böbrek yetmezliğine,
• Karaciğer hastalıklarına ve ani zayıflama ile birlikte karaciğer enzimlerinde ani artışa,
• Kemik eklem hastalıklarından özellikle osteoporoza,
• Psikolojik hastalıklara, sürekli depresyon halinde olmaya sebep oluyor.

Tüm bu hastalıklarla birlikte ölümcül sonuçlarla karşılaşmak mümkün. Bu sebeple yeme bozuklukları hastalıklarında erken teşhis oldukça önemli. Hastalık sahibi kişi tedaviyi reddetse bile hekiminin, psikoloğunun, diyetisyeninin ve ailesinin kişiyi ikna etmesi, daima destek olması gerek.



Şişli Kolan International Hospital, Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Bora Koç, aşağıda sıralanan sorulara verilecek samimi cevaplarla kişinin yeme bozukluğu eğilimi olup olmadığı ile ilgili fikir sahibi olabileceğini belirtiyor.



Sorulara mümkün olduğunca dürüstçe cevap verilmesinin önemli bir nokta olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Bora Koç, kişilerin testte yer alan sorulara evet veya evetlerinin olması durumunda üzülmemeleri gerektiğini belirterek pek çok kişinin bu problemi yaşadığını doğru uzmanlardan yardım alarak bu sorunun üstesinden gelebileceklerini ifade ediyor.

• Hiç yemek yemeyi durdurmak istediniz mi? Bunu yapamayacağınızı mı düşünüyorsunuz?

• Sürekli ne yiyeceğinizi veya kilonuzu düşünüyor musunuz?

• Sürekli kendinizi, ne yiyeceğinizi ya da nasıl bir diyet yapacağınızı planlarken bulur musunuz?

• Kusturma, egzersiz, müshil veya diğer temizleme yöntemleriyle aşırı yemenizi dengelemeye çalışır mısınız?

• Diğer insanlarlayken, yalnızken yediğinizden farklı mı yersiniz?

• Aile üyelerinizden ya da bir doktordan yemek alışkanlıklarınız veya kilonuz hakkında endişe duyduklarına dair bir yaklaşımla karşılaştığınız olur mu?

• Bir seferde çok miktarda yiyecek yiyor musunuz (Aşırılık)?

• Ağırlık sorununuz, gün boyu “atıştırma” yüzünden mi?

• Duygularından kaçmak için yemek yiyor musunuz?

• Aç değilken yemek yiyor musunuz?

• Daha sonra yemek için yiyecek sakladığınız olur mu?

• Gizli gizli yer misiniz?

• Kendinizi tamamen aç bıraktığınız ya da ciddi bir şekilde sınırlayıp çok çok az yediğiniz olur mu?

• Hiç başkalarının yemeğini çaldınız mı?

• Daha sonra yeterince yiyeceğiniz olduğundan emin olmak için hiç yiyecek sakladınız mı?

• Kilonuzu kontrol etmek için fazla egzersiz yapar mısınız?

• Aldığınız kalorilere karşı yaktığınız kalorileri saplantılı bir şekilde hesaplar mısınız?

• Sık sık yediğiniz şey hakkında suçluluk ya da utanç duyar mısınız?

• Hayatınızı “istediğiniz kiloya indiğinizde” başlaması için bekliyor musunuz?

• Yemekle olan ilişkiniz konusunda umutsuz hissediyor musunuz?