YENİDEN ORTAYA ÇIKIŞ VE GEREKİRCİLİK
Louis de Broglie, von Neumann'ın, dalga mekaniğinde olasılık dağılımları hakkındaki teoreminin ispatlanmasını şu konutta özetlemişti: «Dalgalanma mekaniğince kabul edilmiş bütün olasılık dağılımları, bu dağılımların birini işin içine katan tecrübe yapılmadan önce bile, fizik bir varlığa sahiptir.»
Büyük Fransız fizikçisi, von Neumann'ın ve Heisenberg'in görüşlerine katılmak için acele eden kararsızlık taraftarlarına da daha dikkatli hareket etmelerini tavsiye etmek istemişti: «Heisenberg bağlantıları, bu kesinsizlik durumlarından doğan sonuçların, daima Planck değişmezi'yle ilintili olduğunu gösteriyor.
Demek ki, Heisenberg'in ileri sürdüğü kararsızlıklar, birbiriyle bağdaşmayan iki mümkün ölçünün (durumun ve hareketin niceliğinin ölçülmesi) sonuçları hakkındaki kararsızlıklardır. Bunlar, sadece önceden görme kararsızlıklarıdır ve bundan ötürü, parçacığın durumu ve hareket hali konusunda zorunlu ve doğru bir kararsızlığın bulunduğu anlamına gelmez».
Mikrofizik düzeyinde ileri sürülen bu akılyürütme, Gaston Bachelard'ın felsefi düşüncesine yaklaşmaktadır. Bachelard şöyle diyor: «Bir fenomende, kararsızlığın var olduğunu ileri sürmek, bu fenomenin, kendisini belirleyecek bütün öteki fenomenlerden bağımsız olduğunu kabul etmek demektir.»
Belli bir küçüklük düzeyinden sonra, gerekirciliğin geçerli olmadığını kabul etmek, bizim gözlem veya araştırma alanımızın dışında, karşılıklı etkiler olduğundan şüphe etmek anlamına gelecektir. Bağımsız olduğu ileri sürülecek bir fenomenin gerekirciliğe uygun hareket etmediğini söylemek ise, evren hakkındaki bugünkü bilimsel anlayışlara aykırı düşer.
Louis de Broglie, von Neumann'ın, dalga mekaniğinde olasılık dağılımları hakkındaki teoreminin ispatlanmasını şu konutta özetlemişti: «Dalgalanma mekaniğince kabul edilmiş bütün olasılık dağılımları, bu dağılımların birini işin içine katan tecrübe yapılmadan önce bile, fizik bir varlığa sahiptir.»
Büyük Fransız fizikçisi, von Neumann'ın ve Heisenberg'in görüşlerine katılmak için acele eden kararsızlık taraftarlarına da daha dikkatli hareket etmelerini tavsiye etmek istemişti: «Heisenberg bağlantıları, bu kesinsizlik durumlarından doğan sonuçların, daima Planck değişmezi'yle ilintili olduğunu gösteriyor.
Demek ki, Heisenberg'in ileri sürdüğü kararsızlıklar, birbiriyle bağdaşmayan iki mümkün ölçünün (durumun ve hareketin niceliğinin ölçülmesi) sonuçları hakkındaki kararsızlıklardır. Bunlar, sadece önceden görme kararsızlıklarıdır ve bundan ötürü, parçacığın durumu ve hareket hali konusunda zorunlu ve doğru bir kararsızlığın bulunduğu anlamına gelmez».
Mikrofizik düzeyinde ileri sürülen bu akılyürütme, Gaston Bachelard'ın felsefi düşüncesine yaklaşmaktadır. Bachelard şöyle diyor: «Bir fenomende, kararsızlığın var olduğunu ileri sürmek, bu fenomenin, kendisini belirleyecek bütün öteki fenomenlerden bağımsız olduğunu kabul etmek demektir.»
Belli bir küçüklük düzeyinden sonra, gerekirciliğin geçerli olmadığını kabul etmek, bizim gözlem veya araştırma alanımızın dışında, karşılıklı etkiler olduğundan şüphe etmek anlamına gelecektir. Bağımsız olduğu ileri sürülecek bir fenomenin gerekirciliğe uygun hareket etmediğini söylemek ise, evren hakkındaki bugünkü bilimsel anlayışlara aykırı düşer.
