Makaleler, Araştırma Yazıları

Yurtseverlik ya da vatanseverlik bir bireyin ülkesine duyduğu sevgi ve bağlılıktır. Zaman içerisinde farklı anlamlara gelmiştir, ve anlamı çevre koşullarına, coğrafyaya ve felsefeye oldukça bağımlıdır. Milliyetçilik duygusuna yakın olmakla beraber milliyetçilik, her zaman vatanseverliği beraberinde getirmez. Benzer şekilde, vatanseverlik de milliyetçiliği şart koşmaz. İngilizcesi patriot ilk defa Elizabeth Çağı'nda kullanılmış olup, geç dönem Latincesi'den gelmektedir. patriota "vatandaş" anlamına gelmektedir. Tarihi 19. yüzyıl boyunca, vatanseverlik giderek milliyetçilikle bir bütün haline geldi, fakat milliyetçiliğe karşı anlamda kullanıldığı zaman daha yapıcı, daha az zıtlaşan ve daha az agresif bir ideali ifade ediyor...

"İletişimin amacı uzlaşmak değil, anlamak" diyen psikiyatrist Prof. Dr. Mehmet Sungur, GEO Dergisi'ne verdiği röportajda kadın-erkek arasındaki en büyük sorunun uzlaşamadıklarını kabul etmek olduğunu söylüyor. Kadın ve erkek neden anlaşamaz? - "Kadın ve erkeğin birbirlerini anlamasında güçlükler var" dersek daha doğru olabilir. Daha bebek doğmadan evvel iki şeye bakıyoruz: Sağlıklı mı? Cinsiyeti nedir? Erkek ve kız şeklindeki bakış açıları henüz doğum gerçekleşmeden başlıyor, yaşam boyunca devam ediyor. Buna karşılık psikolojik farklılıklar çok daha önemli, çok daha belirgin. Çünkü fiziksel olanları peşinen kabul etmişiz. Sizce bunun altında yatan sebep nedir? - Evrimsel açıdan insanın gelişimiyle ilintili. Erkek dış...

Hoşgörü, sağlıklı insan davranışıdır. Hoşgörü sağlıklı insan hayatının, özüdür. Beşeri münasebetlerin temelidir. Bugün her zamankinden daha fazla hoşgörüye ihtiyacımız olduğu aşikardır. Olumsuz birçok davranışın sebebi, yeterince hoşgörülü olamamaktır. Evde, trafikte, sokakta, okulda, işyerinde, kısaca insanın olduğu her yerde eğer hoşgörü yoksa orada bencillik, anlaşmazlık, güvensizlik, tartışma, kavga olumsuzluk adına her şeyi görebilmek mümkündür. Eğitimli ya da eğitimsiz her insanda görülebilen bir eksikliktir, hoşgörüsüzlük. Peki bunun sebebi nedir ? Neden tarih boyunca Yüce Milletimizin hasletlerinden olmuş bir davranışı, bugün yeterince gösteremiyoruz. Bunun bir çok sebebi olabilir. Bunlardan kanaatimizce en önemlisi...

Üsküdar açıklarındaki Kız Kulesi’nin bulunduğu kayalıklarda ‘insan yapısı’ bir bina bulunduğuna dair ilk kesin bilgiler 12. Yüzyıla dayanıyor. Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos’un, Boğaz’ın Marmara’ya bakan tarafına iki tane savunma kulesi yaptırdığı kaydediliyor. Biri Kız Kulesi’nin bulunduğu yerde, diğeri de Sarayburnu kıyılarında olan bu kulelerin arasına İstanbul’a yönelik saldırıları önlemek ve ticari gemilerin vergi kaçırmasını önlemek için zincir geriliyor. Bizans vakanüvisleri de, Osmanlı Sultanı Orhan Bey’in Üsküdar’a kadar geldiğini, Sultan Orhan’ın kayınpederi Kantakuzenos’un ise karşı kıyıdan Kız Kulesi’ne kadar gelerek buradan Sultan Orhan’a elçiler gönderdiğini kaydediyor. Fetih sırasında da Venedik’e ait bir...

Yanlış yönelimlerin temel sebeplerinden birisi, kişinin konulara 'şartlandırıldığı gözle bakışının' farkına varamaması ve dolayısıyla kendi değer yargılarının dışını görememesidir. Oysa, yenilenme, aslen 'bakışta' yaşanan bir süreçtir! Elbette, 'tanrı' kirliliğinden arınabilenler için... Geçmişteki karşılığıyla "tecdid" denen "yenilenme"den nasip alamayanları, Kur'an-ı Kerim, "Allah’ın inzal ettiğine tâbi olun denildiği zaman, onlar: 'Hayır, biz atalarımızı neyin üzerinde bulduysak ona tâbi oluruz', derler" şeklinde tanımladıktan sonra, aynı ayette "Ya ataları bir şeye akıl erdirememiş ve doğruyu bulamamış idiyseler?" (Bakara:170) sorgusuyla da akıl sahiplerini, yaşadığımız sistemin her zaman geçerli bir realitesini farketmeye...

Ezoterizm olsun , paganizm ya da çeşitli okültik cemiyetler olsun köken veya anlayış bakımından etüt edildiğinde sırf gelenek doğrultusunda değerlendirmek eksik olur demek hatalı sayılmaz, ardında yatan ve aynı derecede belirleyici faktörler olarak görülen tarihsel, kültürel , sosyolojik ve antropolojik geçmişle sahip olunan veya amaç edinilen zihin yapısının çözümlemesini içeren psikolojik çıkarımları da bir bir incelemek ve gözönünde bulundurmak gerekir. Bu dallar daha da çoğaltılabilir ancak her birinden gelebilecek açıklamalar belki de bütünü oluşturacak parçalar olarak görüldüğünde bakış açısına zenginlik kadar kavrayışa da berraklık kazandıracaktır. (Tabii ki burada saymadığım içrek algılama en önemli ve herkese göre değiştiğinden...

Zaman kavramının ne olduğu ve Canlı yaşam veya Zeka için ne anlama geldiği, Zekanın Bilinç sisteminde ne gibi süreçleri olduğu, kuşkusuz çok önemli olmakla birlikte bu konu o kadar sisli ve karmaşık görünür ki herkes bu konuda fikir üretmekten kaçar. Ancak bununla beraber herkes bu konuda konuşmayı sever. Zaman, kendisi hakkında üretilen mitlerle ilgi çeker. Zaman makinesi gibi popüler senaryolar her zaman çok izlenir. Ancak çoğu insanın bunun mümkün olup olmadığı hakkında gerçek bir fikri yoktur. Yanısıra Yapay Zeka ile ilgili tartışma ve makalelerde bedenin neden bir saati olduğu, bu zaman ölçerin mtabolizmanın kimyasal süreçlerini, dünyanın güneş ile olan konumuna göre ayarlamanın ötesinde bilinç sisteminin uyanıklık merkezleri...

TOHUMLAR ve çekirdekler o kadar harikalarla donatılmıştır ki, Yaratıcılarının kudretini ve ilmini anlatan küçük mucizelerdir. Her ne kadar küçücük olsalar da, hangi bitkinin ya da ağacın tohumu ise, onun dallarına, yapraklarına, yapraklarının sayısına, şekillerine, kabuğunun nasıl olacağına, besin ve su taşıyan borularının genişliğine, sayısına, bitkinin uzunluğuna, meyve verip vermeyeceğine, verecekse bu meyvelerin tatlarına, kokularına, şekillerine, renklerine varıncaya kadar bütün ayrıntılı bilgiler onda yazılıdır. Yani bir ağaç, bir tohumda yazılıdır. İki hücreyle insanı benzersiz yaratan Fâtır olan Allah (c.c.); düzgün, tertipli ve güzel yaratan, Bari’ olan Allah, bir ağacı da küçük tohumundan benzersiz bir şekilde yaratır...

İNSAN VE KÂİNAT BİR TARAFTA atomlarla yazılan hücreler, hücrelerden dokunan organlar, bunların birlikte çalışmalarıyla ortaya çıkan insan bedeni. Öte yanda bakterilerle kaynaşan toprak, oksijen ve hidrojenin birlikteliğiyle meydana gelen su mucizesi, denizler, nehirler. Tâ uzaklarda yıldızlarla bezenmiş gök yüzü, güneş ve ay… Atomundan güneşine kadar her şey aynı hedefe yönelmiş durumda. Bütün çalışmalar, bütün ittifaklar kâinatın meyvesi olan insan için; insan ruhu için… O ruh, bedende misafir kaldığı gibi, kâinatta da misafir; biri evi, diğeri şehri gibi. Bedenle kâinat arasında böylesine sıkı bir irtibat var… İkisi de insanın hizmetinde. İkisinin de bütün özellikleri ona göre ayarlanmış.. Şekilleri, büyüklükleri...

“Yahu bitmişti o mesele. Bunu yeniden gündeme getirmenin anlamı ne sanki?” “Ülkenin bu kadar önemli sorunu varken ne diye bu mesele konuşuluyor?” Başörtüsünün yüksek öğretim kurumlarında serbest bırakılmasına dair düzenlemeler yapılırken bu ve benzeri cümleler uçuştu durdu etrafta. Gazete manşetlerinden yürütülen “kaos” çığırtkanlığı, birbirini anlamak niyetinden azade olarak bir araya getirilen insanların “sağırlar diyaloğu” sergilediği televizyon programları, zaman zaman bir arenaya dönen televizyon stüdyoları, yürüyüşler, alkışlar eşliğinde savrulan klişe sloganlar, siyasi kanatta restleşmeler vs… Tüm bunlar olurken madalyonun diğer yüzünde yer alanları düşünüyorum. Hani kendileri hakkında birilerinin karar vermeye...

Merkezi Cenevre de bulunan Uluslararası Obezite Araştırmaları Merkezi, Avrupa kıtasındaki 29 ülkeyi inceleyerek, yaşlı kıtanın şişmanlık haritasını çıkardı. ABD’den sonra Avrupa’da da şişmanlığın salgın bir hastalık gibi yayıldığı ve korkutucu boyutlara ulaştığı gözler önüne serildi. Başta tip 2 şeker hastalığı olmak üzere, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, böbrek hastalıkları ve eklem rahatsızlıkları da artan şişmanlık oranına paralel olarak çok yüksek düzeylere ulaştı. Yine ABD’de olduğu gibi, kadınlardaki şişmanlık oranı erkeklere göre daha yüksek. Önceleri sadece aşırı kilolu olma olarak değerlendirilen bu durum, artık gelişmiş ülkelerin sağlık bütçelerini sarsacak boyutlarda. İş kaybı, yukarıda sayılan hastalıkların...

Son on yıldır, Türk dünyası, Türklük dünyası çok hareketli, çok hızlı bir değişim sürecine girdi. Bu değişim hem siyasî anlamda, hem coğrafî anlamda hem de sosyolojik anlamda nitelenebilir. Ancak ben buna “Temelde kültürel bir zenginleşme” demek istiyorum. Var olan ortak kültürün zenginleşmesi. Bildiği üzere 1990’lı yılların başından itibaren eski Sovyetlerin siyasî yönden ayrılmaları ve her Türk Cumhuriyetinin ayrı ve bağımsız bir devlet olması kararı, Türk dünyasında yukarıda sözünü ettiğim değişim rüzgârının hızla esmesini sağladı. Aslında bu, yüzyılların ötesinden sürüp gelen manevî bağların gün ışığına çıkmasını hızlandırmış oldu. Türk Cumhuriyetler ile özerk halkların Türklük düşüncesinde birleşmeleri ve kültürel birlik...

'Ham' kelimesinin İngilizce'deki anlamı 'domuzun bacağının üst kısmından tuzlanarak ve kurutularak yapılan yemek' demektir. Öyleyse hamburger domuz etinden yapıldığı için mi bu adı almıştır? Kesinlikle hayır! Hamburgerin tarihi Orta Asya'ya Tatar diye bilinen Türk toplumlarına kadar uzanır. O zamanlar savaşçı Tatar atlıları çiğ et yiyorlardı. Zamanla bu eti eğerlerinin altına koyduklarında, uzun seferlerde atın hareketleri sonucunda bu etin bir şekilde az da olsa piştiğini ve daha kolay çiğnenebilir hale geldiğini keşfettiler. Yıllar geçtikçe, Asya steplerindeki uzun seferlerinin sonunda bu eti eğerin altından çıkarttıklarında ona tuz, biber ve soğan da ilave ettiler ve sonunda bugünkü bilinen 'Tatar Bifteği' ortaya çıktı...