Bulgaristan kültürü, Bulgaristan halkının sanat, müzik, yemek, adet ve töre, medya, din, dil, giyim kuşam konularında davranışlarını ve alışkanlıklarını içeren kültürün adıdır.
Bulgaristan kültürünü oluşturan kültürel alanlar aşağıda listelenmiştir.
Bulgaristan kültürü Trakyalılar, Eski Yunanlılar, İskitler, Keltler, Eski Romalılar, Gotlar, Slavlar, ve Varanglılar medeniyetlerinin de bulunduğu pek çok medeniyetin etkisini taşıyan bir kültüre sahiptir. Dolayısıyla Bulgaristan halkı çeşitli gelenekleri bir arada yaşatır.
Bulgar müziğinin kökü Orta Çağ’ın başlarına kadar uzanmaktadır ve üzerinde balkan müziğinin etkileri görülmektedir.
Bulgaristan’ın Ortodoks kilisesi müziği bin yıldan uzun zamandır süregelen bir müzik türüdür. Ortodoks kilise müziği, Doğu tek sesli ve koro halinde söylenen müzik olarak ikiye ayrılmaktadır.
Chalga adıyla da bilinen geleneksel Bulgar pop müziği, Bulgarca şarkı sözleriyle Doğu Avrupa ya da Türk müziğini harmanlayan bir müzik türüdür.
Bulgaristan’da başlıca kullanılan müzik aletleri gayda, kaval, zurna, tambur ve gadulkadır.
Bulgaristan’da tercih edilen müzik aletleri arasında gaydanın yeri ayrıdır çünkü gayda, Bulgaristan’ın en çok tanınan müzik aletlerinden biri olması sayesinde Bulgaristan’ın sembollerinden biri haline gelmiştir. Bulgaristan’da en yaygın bilinen ve kullanılan gayda türü Trakya gaydasıdır. Ünlü Bulgaristan şarkıcıları müziklerinde gayadaya sıklıkla yer vermektedir.
Bulgaristan’ın çeşitli yörelerinin halk müziği tarzları aşağıda listelenmiştir.
Martenitsaların beyaz ipi huzuru, kırmızı ipi ise yaşam döngüsünü temsil eder. Bulgaristan’da aile ve arkadaş grupları, mart ayında birbirlerine Martenitsa hediye ederler.
Bulgaristan’daki Martanitsa hikayelerinin en popüleri Baba Marta, yani Mart Nine’dir. Mart Nine, soğuk kış günlerini dindirip baharı getiren, Bulgaristan mitolojisine özgü bir figürdür. Mart Nine’nin gelişiyle 1 Mart’ta Baba Marta Günü başlar ve Bulgaristan halkı birbirlerine şifa dilemek için Martanitsa hediye eder.
Kukeri, baharın yaklaşmasıyla başlayan bir başka Bulgaristan adetidir. Kukeri sırasında Bulgaristanlı erkekler, geleneksel kostümler giyip kötü ruhları kaçırmak ve halka refah getirmek için geleneksel ritüeller yaparlar.
Bulgaristan erkeklerinin giydiği geleneksel Kukeri kostümleri hayvan kürklerinden ve postlarından yapılır, tüm vücudu kaplar. Kukeri kostümünün bir diğer parçaları garip yüzleri andıran maskeler ve bellerine taktıkları çanlardır.
Kötü ruhları kovmayı amaçlayan ritüel sırasında Bulgaristanlı erkekler, Kukeri kostümleri içindeyken dans eder, zıplar ve bağırırlar.
Bulgaristan’da evlilik kutlamalarına başlamadan önce kızı ailesinden istemek gerekmektedir. Bulgaristanlı damat adayı, gelin adayını ailesinden istemek için yanına en yakın arkadaşını alır ve kızın evine gider.
Bulgaristan’da damatlar, gelini istemek için gelin adayının evine giderken yanında Rakia ve Zdravet götürür. Bulgaristan evlilik geleneğinde Bulgar halkının kız isteme sürecinde birbirlerine verdikleri hediyelerden Rakia özel bir ev içkisine, Zdravet de yeşil çiçeklerden oluşan ve mutluluğu, sağlığı, refahı temsil eden bir bukete verilen isimdir.
Bulgaristan’da aile damat adayını beğenir ve kız da evlenmek istediğini belirtirse, kız tarafı damat adayına hediyeler verir ve kız isteme merasimi sonlanır.
Bulgaristan’da nişan, gelin adayının evinde yapılır, genelde nişanlar tatil günlerinde ya da pazar günlerinde kutlanılır.
Bulgaristan’da düğün yapmak için önceden belli başlı yemekler ve hazırlıklar tamamlanmalıdır. Bulgaristan düğününden önce yapılması gereken hazırlıklardan biri, perşembe günü gelinin annesinin yoğurduğu Pitka ekmeğidir. Bir Bulgar geleneği olarak, Pitka ekmeğinin şişkinliği, yeni bir ailenin yaratılışını simgeler.
Bulgaristan’da düğün sabahı damat tarafının ailesi ve arkadaşları, kötü ruhları kovmak için havaya kurşun sıkarlar ardından sağdıç ve nedime kız tarafına gider ve gelinin ailesine şarap, duvak, mum ve şekerleme verirler. Bulgar düğünleri sırasında damadın annesi, yeni evli çifte ömürleri güzel geçsin diye ballı kek yedirir ve şarap içirir.
Bulgaristan düğünlerinde bolca ziyafet çekilir, dans edilir ve içki içilir.
Bulgaristan’ın Şumen şehrinin Madara köyü yakınlarında bulunan Madara Düzlüğünde yer alan kaya kabartması, üzerinde görkemli bir atlıyı sergilemektedir. Madara Atlısı yerden 23 metre yükseklikte ve yaklaşık 100 metre genişliğindedir. Bulgaristan’ın en önemli kültürel sembollerinden olan Madara Atlısı, Omurtag Han tarafından babası Krum Han adına yaptırılmıştır. Madara Atlısını süren adamın Krum Han olduğu iddia edilir.
Kültürel değeri sebebiyle Bulgaristan hükümeti tarafından koruma altına alınan Madara Atlısı kabartmasında, atın üstündeki adamın sağa döndüğünü ve yerdeki aslana mızrağını sapladığını görülmektedir; Madara Atlısının aslana mızrak saplaması, düşmanlarını bozguna uğratmasını temsil etmektedir.
Madara Atlısının arkasında bir de köpeği koşturmaktadır. Aşınma ve Bulgaristan havasındaki kötü koşullar yüzünden Madara Atlısının yüzünün önünden geçen kuş ve Madara Atlısının halosu ile kıyafetlerinin üzerindeki işlemeler zorlukla fark edilmektedir.
7. ya da 8. Yüzyıldan günümüze kadar geldiği düşünülen ve Bulgaristan’da bulunan Madara Atlısı, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Bulgaristan Trak mezarlarında Dolmen adı verilen ve taştan yapılmış mezar odaları bulunmaktadır. Zamanla Dolmenlerin üzeri toprakla kaplanır ve ortaya bir tepecik çıkar. Dolmenlerin toprakla kaplanması sonucu ortaya çıkan bu tepeciklere Tümülüs Mezarları adı verilir.
Bulgaristan Tümülüslerinden bir tanesi, Sveshtari Trak Mezarı’nın keşfedilmesine katkıda bulunmuştur.
Bulgaristan topraklarında, UNESCO Dünya Miras listesine girmeyi başaran iki tane Trak Mezarı bulunmaktadır; Bulgaristan’daki Trak Mezarlarının isimleri Sveshtari Trak Mezarı ve Kazanlak Trak Mezarı’dır.
Sveshtari Trak Mezarı, Helenistik Trak mimarisiyle inşa edilmiş eşsiz bir mezardır. Milattan önce 3. yüzyılın ilk çeyreğinde Bugünkü Bulgaristan sınırlarında inşa edilen Sveshtari Trak Mezarı, 1982 yılında bir Trak Tümülüsü üzerinde yapılan kazılar sırasında keşfedilmiştir. Sveshtari Trak Mezarı, Bulgaristan’ın Razgrad ilinin Sveshtari köyünün yakınlarında bulunmaktadır.
Sveshtari Trak Mezarı 3 oda ve bir koridordan oluşmaktadır. Sveshtari Trak Mezarında Getae kabilesinin kralı Dromichaetes’in yattığı tahmin edilmektedir.
Sveshtari Trak Mezarı 1985 yılında bir UNESCO Dünya Mirası olarak kabul etmiştir.
Kazanlak Trak Mezarı, arı kovanına benzeyen ve dar koridorları ile yuvarlak bir defin odasına sahip olan bir mezardır. Milattan önce 4.yüzyılın sonlarında, Helenistik dönemde inşa edildiği düşünülen Kazanlak Trak Mezarı, Bulgaristan’da arkeologlar tarafından 1944 yılında keşfedilmiştir.
Kazanlak Trak Mezarının dört bir yanı defin ritüellerini temsil eden duvar resimleriyle çevrilidir. Kazanlak Trak Mezarındaki resimleri korumak için mezarın bir kopyası inşa edilmiştir.
Kazanlak Trak Mezarı, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
Bulgaristan’da bulunan ve Orta Çağ Bulgar kültürüne ait UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer edinmiş 3 anıt aşağıda listelenmiştir.
Boyana Kilisesi 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yerini almıştır.
Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine girmiştir.
Rila Manastırı 1983 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Nesebar Antik Kenti, içinde çeşitli tarihi kiliseler barındırmaktadır.
Nesebar Antik Kenti’nde bulunan kiliselerden bazıları aşağıda listelenmiştir.
Surva Festivali sırasında kötü ruhları kaçırmayı amaçlayan bir ritüel yapılmakta, bu ritüel de hayvan kürklerinden yapılmış çeşitli kostümler giyen Bulgaristanlı erkekler tarafından gerçekleştirilmektedir. Kötü ruh kovma ritüellerinde Bulgaristanlı erkeklerin giydikleri kostümlere Kukeri adı verilir.
Surva Festivali süresince ateş şovları, ışık gösterileri yapılır, çeşitli şarkılar söylenir, geleneksel danslar yapılır, misafirlere sağlıklı yiyecek ve içecekler ikram edilir.
1966 yılından beri kutlanılan Surva Festivali, 1995 yılında uluslararası bir festival olarak kabul görmüştür.
Bulgaristan’da oynanan ilk tiyatro oyununun adı Mihal Mouseoed’dir ve Sava Dobroplodni tarafından yazılmıştır. 1856 yılında gösterime giren Multitudes Genoveva, Belisarius gibi oyunlar da Bulgaristan halkın ilgisini toplamıştır.
1900 ve 1917 yılları arasında Bulgar tiyatro kültürü içinde birtakım değişiklikler olmuştur; piyeslere Avrupai özellikler getirilmiş, oyunculuk sanatı profesyonel bir alan kabul edilmiş ve Ulusal Tiyatro, Bulgaristan’ın kültürel bir temsilcisi olarak görülmeye başlanmıştır.
1989 yılına kadar içinde bulunduğu komünist görüşlerin etkisiyle yazılan eserler, oynanan oyunlar insanları komünizm konusunda eğitmeyi amaçlayan araçlar olmuşlardır. 1989 yılından sonra Bulgar tiyatro kültürü Bulgar sineması ile yenilikçi bir akım takip ederek sürekli gelişim göstermiştir.
Ünlü Bulgar tiyatrocuları aşağıda listelenmiştir.
Bulgaristan sanat açısından çok geniş bir kültüre sahiptir, fakat Bulgaristan görsel sanat kültürü en sağlam yükselişini Orta Çağ döneminde yaşamıştır.
Bulgaristan, Orta Çağ döneminde birbirinden güzel sanat eserleri ortaya çıkarmıştır. Bulgaristan görsel sanat kültürü özellikle ikonlar ve duvar resimleri üzerine çalışmalar vermiştir.
Bulgaristan’da bulunan tarihi eserlerin üzerindeki duvar resimleri, çizildikleri dönemin dini ögelerini ve kültürlerini yansıtır. İçindeki sanat eserlerini çok iyi korumuş olan Trak Mezarlarında, Bulgaristan görsel sanat kültürünü yansıtan benzersiz duvar resimleri örneklerine şahit olunabilir.
13. ve 14. Yüzyıllarda Bulgaristan’da hizmet veren Tarnovo Sanat Okulu da duvar resmi ve ikonografi üzerine eğitim vermiştir. Bulgaristan’daki Tarnovo Sanat Okulu’nun ürettiği eserler gerçekçilik, portre ve psikoloji üzerinedir.
Bulgaristan yemek ve gelenekleri arasında kahvaltı önem taşımaktadır, Bulgaristan halkı geniş ve çeşitli yiyeceklerle donatılmış kahvaltı sofralarına oturmayı severler. Bulgaristan kahvaltılarında sofrada kahve görmek, Türk kahvaltılarında çay görmek kadar normaldir.
Bulgaristan mutfağı içinde bir diğer önem taşıyan unsur da çorbadır. Bulgaristan yemekleri arasında hem sıcak hem soğuk çorba çeşitleri bulunmaktadır.
Bulgaristan’da çeşitli yiyecek içecek festivalleri de kutlanmaktadır. Bulgaristan mutfağı ile şenlenen bazı yiyecek ve içecek festivalleri şunlar;
En çok tercih edilen Bulgaristan gazetesi aşağıda verilmiştir.
En çok izlenilen Bulgar kanalları aşağıda verilmiştir.
Bulgaristan din kültürü içinde sergilenen davranışların bazıları aşağıda listelenmiştir.
Bulgaristan kültürünü oluşturan kültürel alanlar aşağıda listelenmiştir.
- Bulgaristan sanat kültürü
- Bulgaristan müzik kültürü
- Bulgaristan yemek kültürü
- Bulgaristan adet ve töre kültürü
- Bulgaristan medya kültürü
- Bulgaristan dini kültürü
- Bulgaristan dil kültürü
- Bulgaristan giyim kuşam kültürü
Bulgaristan kültürü Trakyalılar, Eski Yunanlılar, İskitler, Keltler, Eski Romalılar, Gotlar, Slavlar, ve Varanglılar medeniyetlerinin de bulunduğu pek çok medeniyetin etkisini taşıyan bir kültüre sahiptir. Dolayısıyla Bulgaristan halkı çeşitli gelenekleri bir arada yaşatır.
Bulgaristan Kültürü Hakkında Sorular ve Yorumlar
- Bulgaristan’ın Müzik Kültürü Nasıldır?
- Bulgaristan Halk Müziği Tarzları Nelerdir?
- Bulgaristan Adetleri ve Töreleri Nasıldır?
- Bulgaristan’da Evlilik Sürecine Yönelik Kültürel Gelenekler Nelerdir?
- Bulgaristan UNESCO Dünya Mirası Alanları Nerelerdir?
- Madara Rider (Madara Atlısı) Nedir?
- Bulgaristan Trak Mezarları Nedir?
- Orta Çağ Bulgar Kültürüne Ait Anıtlar Nelerdir?
- Boyana Kilisesi
- Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri
- Rila Manastırı
- Nesebar Antik Kenti Nerededir?
- Surva Festivali Nedir?
- Bulgar Tiyatro Kültürü Nasıldır?
- Bulgaristan Görsel Sanat Kültürü Nasıldır?
- Bulgaristan Mutfak Kültürü Nasıldır?
- Bulgaristan Medya Kültürü Nasıldır?
- Bulgaristan Dini Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan’ın Müzik Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan müzik kültürü, Yunan ve Bizans müzik türlerinin etkilediği, Dobruja, Sofya, Rodoplar, Makedonya, Trakya, Tuna yörelerinden ve halk müziği, Ortodoks kilise müziği, klasik müzik, pop müzik, geleneksel pop müziği, caz, elektronik müzik, rock müzik, metal müzik, yeni akım müzikleri, rap, reggae müzik tarzlarından oluşan müzik kültürüdür.Bulgar müziğinin kökü Orta Çağ’ın başlarına kadar uzanmaktadır ve üzerinde balkan müziğinin etkileri görülmektedir.
Bulgaristan’ın Ortodoks kilisesi müziği bin yıldan uzun zamandır süregelen bir müzik türüdür. Ortodoks kilise müziği, Doğu tek sesli ve koro halinde söylenen müzik olarak ikiye ayrılmaktadır.
Chalga adıyla da bilinen geleneksel Bulgar pop müziği, Bulgarca şarkı sözleriyle Doğu Avrupa ya da Türk müziğini harmanlayan bir müzik türüdür.
Bulgaristan’da başlıca kullanılan müzik aletleri gayda, kaval, zurna, tambur ve gadulkadır.
Bulgaristan’da tercih edilen müzik aletleri arasında gaydanın yeri ayrıdır çünkü gayda, Bulgaristan’ın en çok tanınan müzik aletlerinden biri olması sayesinde Bulgaristan’ın sembollerinden biri haline gelmiştir. Bulgaristan’da en yaygın bilinen ve kullanılan gayda türü Trakya gaydasıdır. Ünlü Bulgaristan şarkıcıları müziklerinde gayadaya sıklıkla yer vermektedir.
Bulgaristan Halk Müziği Tarzları Nelerdir?
Bulgaristan halk müziği karışık harmonilere ve düzensiz ritimlere sahip olan benzersiz bir müzik türüdür. Bulgaristan’ın her bölgesi kendine özgü bir müzik tarzına sahiptir.Bulgaristan’ın çeşitli yörelerinin halk müziği tarzları aşağıda listelenmiştir.
- Dobruja
- Sofya
- Rodoplar
- Makedonya
- Trakya
- Istranca
- Tuna
- Devlet Halk Şarkıları ve Dansları Topluluğu
- Trio Bulgarka9
- Bulgaristan Devlet Televizyonu Kadın Vokal Korosu
Bulgaristan Adetleri ve Töreleri Nasıldır?
Bulgaristan’da çeşitli adet ve töreler vardır. Bulgaristan gelenekleri arasında en sık takip edilenlerden biri olan Martenitsa takımı ve paylaşımı, mart ayında beyaz ve kırmızı ipliklerden yapılmış ve bileğe takılan ya da kıyafete tutturulan yün örgülerdir. Martenitsalar ay boyunca kişinin üstünde kalır ve ay bitiminde bir ağacın çiçek açan dalına bağlanır, eğer Martenitsa takan kişi erkenden bir leylek görmüşse Martenitsasını daha erken çıkarabilir.Martenitsaların beyaz ipi huzuru, kırmızı ipi ise yaşam döngüsünü temsil eder. Bulgaristan’da aile ve arkadaş grupları, mart ayında birbirlerine Martenitsa hediye ederler.
Bulgaristan’daki Martanitsa hikayelerinin en popüleri Baba Marta, yani Mart Nine’dir. Mart Nine, soğuk kış günlerini dindirip baharı getiren, Bulgaristan mitolojisine özgü bir figürdür. Mart Nine’nin gelişiyle 1 Mart’ta Baba Marta Günü başlar ve Bulgaristan halkı birbirlerine şifa dilemek için Martanitsa hediye eder.
Kukeri, baharın yaklaşmasıyla başlayan bir başka Bulgaristan adetidir. Kukeri sırasında Bulgaristanlı erkekler, geleneksel kostümler giyip kötü ruhları kaçırmak ve halka refah getirmek için geleneksel ritüeller yaparlar.
Bulgaristan erkeklerinin giydiği geleneksel Kukeri kostümleri hayvan kürklerinden ve postlarından yapılır, tüm vücudu kaplar. Kukeri kostümünün bir diğer parçaları garip yüzleri andıran maskeler ve bellerine taktıkları çanlardır.
Kötü ruhları kovmayı amaçlayan ritüel sırasında Bulgaristanlı erkekler, Kukeri kostümleri içindeyken dans eder, zıplar ve bağırırlar.
Bulgaristan’da Evlilik Sürecine Yönelik Kültürel Gelenekler Nelerdir?
Bulgaristan’da evlilik süreci kız isteme, nişan ve düğünden oluşan, Rakia, Zdavet gibi hediyeliklerin verildiği bir süreçtir.Bulgaristan’da evlilik kutlamalarına başlamadan önce kızı ailesinden istemek gerekmektedir. Bulgaristanlı damat adayı, gelin adayını ailesinden istemek için yanına en yakın arkadaşını alır ve kızın evine gider.
Bulgaristan’da damatlar, gelini istemek için gelin adayının evine giderken yanında Rakia ve Zdravet götürür. Bulgaristan evlilik geleneğinde Bulgar halkının kız isteme sürecinde birbirlerine verdikleri hediyelerden Rakia özel bir ev içkisine, Zdravet de yeşil çiçeklerden oluşan ve mutluluğu, sağlığı, refahı temsil eden bir bukete verilen isimdir.
Bulgaristan’da aile damat adayını beğenir ve kız da evlenmek istediğini belirtirse, kız tarafı damat adayına hediyeler verir ve kız isteme merasimi sonlanır.
Bulgaristan’da nişan, gelin adayının evinde yapılır, genelde nişanlar tatil günlerinde ya da pazar günlerinde kutlanılır.
Bulgaristan’da düğün yapmak için önceden belli başlı yemekler ve hazırlıklar tamamlanmalıdır. Bulgaristan düğününden önce yapılması gereken hazırlıklardan biri, perşembe günü gelinin annesinin yoğurduğu Pitka ekmeğidir. Bir Bulgar geleneği olarak, Pitka ekmeğinin şişkinliği, yeni bir ailenin yaratılışını simgeler.
Bulgaristan’da düğün sabahı damat tarafının ailesi ve arkadaşları, kötü ruhları kovmak için havaya kurşun sıkarlar ardından sağdıç ve nedime kız tarafına gider ve gelinin ailesine şarap, duvak, mum ve şekerleme verirler. Bulgar düğünleri sırasında damadın annesi, yeni evli çifte ömürleri güzel geçsin diye ballı kek yedirir ve şarap içirir.
Bulgaristan düğünlerinde bolca ziyafet çekilir, dans edilir ve içki içilir.
Bulgaristan UNESCO Dünya Mirası Alanları Nerelerdir?
Bulgaristan UNESCO Dünya Mirası Alanları aşağıda listelenmiştir.- Boyana Kilisesi
- Madara Atlısı
- Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri
- Kazanlık Trak Mezarı
- Nesebar Antik Kenti
- Pirin Ulusal Parkı
- Rila Manastırı
- Srebarna Doğa Koruma Alanı
- Sveshtari Trak Mezarı
- Karpatlardaki ve Avrupa’nın Diğer Bölgelerindeki İlkel Kayın Ormanları
Madara Rider (Madara Atlısı) Nedir?
Madara Rider olarak da bilinen Madara Atlısı, Orta Çağlardan kalma Bulgaristan’da bir kaya kabartmasıdır.Bulgaristan’ın Şumen şehrinin Madara köyü yakınlarında bulunan Madara Düzlüğünde yer alan kaya kabartması, üzerinde görkemli bir atlıyı sergilemektedir. Madara Atlısı yerden 23 metre yükseklikte ve yaklaşık 100 metre genişliğindedir. Bulgaristan’ın en önemli kültürel sembollerinden olan Madara Atlısı, Omurtag Han tarafından babası Krum Han adına yaptırılmıştır. Madara Atlısını süren adamın Krum Han olduğu iddia edilir.
Kültürel değeri sebebiyle Bulgaristan hükümeti tarafından koruma altına alınan Madara Atlısı kabartmasında, atın üstündeki adamın sağa döndüğünü ve yerdeki aslana mızrağını sapladığını görülmektedir; Madara Atlısının aslana mızrak saplaması, düşmanlarını bozguna uğratmasını temsil etmektedir.
Madara Atlısının arkasında bir de köpeği koşturmaktadır. Aşınma ve Bulgaristan havasındaki kötü koşullar yüzünden Madara Atlısının yüzünün önünden geçen kuş ve Madara Atlısının halosu ile kıyafetlerinin üzerindeki işlemeler zorlukla fark edilmektedir.
7. ya da 8. Yüzyıldan günümüze kadar geldiği düşünülen ve Bulgaristan’da bulunan Madara Atlısı, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Bulgaristan Trak Mezarları Nedir?
Bulgaristan Trak Mezarları, Bulgaristan’da bulunan tarihi mezar alanlarıdır.Bulgaristan Trak mezarlarında Dolmen adı verilen ve taştan yapılmış mezar odaları bulunmaktadır. Zamanla Dolmenlerin üzeri toprakla kaplanır ve ortaya bir tepecik çıkar. Dolmenlerin toprakla kaplanması sonucu ortaya çıkan bu tepeciklere Tümülüs Mezarları adı verilir.
Bulgaristan Tümülüslerinden bir tanesi, Sveshtari Trak Mezarı’nın keşfedilmesine katkıda bulunmuştur.
Bulgaristan topraklarında, UNESCO Dünya Miras listesine girmeyi başaran iki tane Trak Mezarı bulunmaktadır; Bulgaristan’daki Trak Mezarlarının isimleri Sveshtari Trak Mezarı ve Kazanlak Trak Mezarı’dır.
Sveshtari Trak Mezarı, Helenistik Trak mimarisiyle inşa edilmiş eşsiz bir mezardır. Milattan önce 3. yüzyılın ilk çeyreğinde Bugünkü Bulgaristan sınırlarında inşa edilen Sveshtari Trak Mezarı, 1982 yılında bir Trak Tümülüsü üzerinde yapılan kazılar sırasında keşfedilmiştir. Sveshtari Trak Mezarı, Bulgaristan’ın Razgrad ilinin Sveshtari köyünün yakınlarında bulunmaktadır.
Sveshtari Trak Mezarı 3 oda ve bir koridordan oluşmaktadır. Sveshtari Trak Mezarında Getae kabilesinin kralı Dromichaetes’in yattığı tahmin edilmektedir.
Sveshtari Trak Mezarı 1985 yılında bir UNESCO Dünya Mirası olarak kabul etmiştir.
Kazanlak Trak Mezarı, arı kovanına benzeyen ve dar koridorları ile yuvarlak bir defin odasına sahip olan bir mezardır. Milattan önce 4.yüzyılın sonlarında, Helenistik dönemde inşa edildiği düşünülen Kazanlak Trak Mezarı, Bulgaristan’da arkeologlar tarafından 1944 yılında keşfedilmiştir.
Kazanlak Trak Mezarının dört bir yanı defin ritüellerini temsil eden duvar resimleriyle çevrilidir. Kazanlak Trak Mezarındaki resimleri korumak için mezarın bir kopyası inşa edilmiştir.
Kazanlak Trak Mezarı, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
Orta Çağ Bulgar Kültürüne Ait Anıtlar Nelerdir?
Bulgaristan Cumhuriyeti’nde geçmişten günümüze kadar taşınan birçok yapıt bulunmaktadır. Orta Çağ’ın mimarisini ve sanatını özenle koruyan Bulgaristan, Orta Çağ Bulgar Kültürünü taşıyan 3 anıtının UNESCO Dünya Mirası listesine girmesini sağlamıştır.Bulgaristan’da bulunan ve Orta Çağ Bulgar kültürüne ait UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer edinmiş 3 anıt aşağıda listelenmiştir.
- Boyana Kilisesi (Boyana Church)
- Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri (Rock-hewn Churches of Ivanovo)
- Rila Manastırı (Rila Monastery)
Boyana Kilisesi
Boyana Kilisesi Bulgaristan’ın başkenti olan Sofya’nın eteklerindeki bir Bulgar Ortodoks Kilisesidir. Boyana Kilisesi 11. Yüzyılda inşa edilmeye başlanmış ve 13. Yüzyılda Bulgar İmparatorluğunun himayesine geçmiştir. Boyana Kilisesi’nin inşası 19. Yüzyılda tamamlanmış, duvarlarına toplam 240 insanı tasvir eden 89 sahne çizilmiştir. Boyana Kilisesinin Bulgaristan tarihi için önemi büyüktür.Boyana Kilisesi 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yerini almıştır.
Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri
Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri kayalar üzerine oyularak inşa edilmiş bir kilise, manastır ve şapel topluluğudur. Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri, Bulgaristan’ın Ivanovo şehrinin yakınlarında bulunmaktadır. Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri’ne Ivan Alexander ve Ivan Asen II gibi Bulgaristan hükümdarları tarafından bağışlar gönderilmiş, içinde yaşayan azizler için ideal bir ortam olarak tutulmak istenmiştir.Ivanovo Kaya-Oyma Kiliseleri 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine girmiştir.
Rila Manastırı
Rila Manastırı olarak bilinen Rila Aziz Ivan Manastırı, Bulgaristan’ın en büyük Doğu Ortodoks Manastırıdır. Rila Manastırı 10 yüzyılda, Bulgaristan’ın başkenti olan Sofya’nın güneyindeki Rila Dağları’nda inşa edilmiştir. Rila Manastırı, Rila Dağı’na Aziz Rila tarafından eğitim almak için gidip gelen öğrenciler tarafından inşa edilmiştir.Rila Manastırı 1983 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Nesebar Antik Kenti Nerededir?
Karadeniz’in İncisi olarak da anılan ve Karadeniz’in kıyısında yer alan Nesebar Antik Kenti, Bulgaristan’ın güneydoğusundaki Burgaz şehrinden 35 kilometre uzaklıktadır. 1934 yılında adı Nesebar olarak değiştirilen Nesebar Antik Kenti’nin orijinal adı Mesemvriya’dır.Nesebar Antik Kenti, içinde çeşitli tarihi kiliseler barındırmaktadır.
Nesebar Antik Kenti’nde bulunan kiliselerden bazıları aşağıda listelenmiştir.
- Aziz Sophia Kilisesi
- Aziz Stephen Kilisesi
- Aziz Theodore Kilisesi
- Aziz St Paraskevi Kilisesi
- Başmelek Michael ve Gabriel Kilisesi
- Aziz Clement Kilisesi
Surva Festivali Nedir?
Surva Festivali, Bulgaristan’ın Pernik şehrinde 1966’dan beri düzenlenmekte olan bir Uluslararası Maskeli Oyunlar Festivali’dir. Surva Festivali ocak ayının son haftası kutlanmaktadır. Surva Festivaline her yıl yaklaşık 6 bin kişi katılmaktadır.Surva Festivali sırasında kötü ruhları kaçırmayı amaçlayan bir ritüel yapılmakta, bu ritüel de hayvan kürklerinden yapılmış çeşitli kostümler giyen Bulgaristanlı erkekler tarafından gerçekleştirilmektedir. Kötü ruh kovma ritüellerinde Bulgaristanlı erkeklerin giydikleri kostümlere Kukeri adı verilir.
Surva Festivali süresince ateş şovları, ışık gösterileri yapılır, çeşitli şarkılar söylenir, geleneksel danslar yapılır, misafirlere sağlıklı yiyecek ve içecekler ikram edilir.
1966 yılından beri kutlanılan Surva Festivali, 1995 yılında uluslararası bir festival olarak kabul görmüştür.
Bulgar Tiyatro Kültürü Nasıldır?
Bulgar tiyatro kültürü ilk eserlerini 19. Yüzyılda vermeye başlamış ve günümüze kadar eserler vermeye devam eden bir tiyatro kültürüdür. İlk Bulgar tiyatrosu prodüksiyonu Bulgaristan’ın Şumnu şehrinde, bir komedi oyunu olarak 1856 yılında yapılmıştır.Bulgaristan’da oynanan ilk tiyatro oyununun adı Mihal Mouseoed’dir ve Sava Dobroplodni tarafından yazılmıştır. 1856 yılında gösterime giren Multitudes Genoveva, Belisarius gibi oyunlar da Bulgaristan halkın ilgisini toplamıştır.
1900 ve 1917 yılları arasında Bulgar tiyatro kültürü içinde birtakım değişiklikler olmuştur; piyeslere Avrupai özellikler getirilmiş, oyunculuk sanatı profesyonel bir alan kabul edilmiş ve Ulusal Tiyatro, Bulgaristan’ın kültürel bir temsilcisi olarak görülmeye başlanmıştır.
1989 yılına kadar içinde bulunduğu komünist görüşlerin etkisiyle yazılan eserler, oynanan oyunlar insanları komünizm konusunda eğitmeyi amaçlayan araçlar olmuşlardır. 1989 yılından sonra Bulgar tiyatro kültürü Bulgar sineması ile yenilikçi bir akım takip ederek sürekli gelişim göstermiştir.
Ünlü Bulgar tiyatrocuları aşağıda listelenmiştir.
- Georgi Kaloyanchev
- Stoyanka Mutafova
- Georgi Partsalev
- Velko Kanev
- Pavel Poppandov
- Maria Sapundjieva
- Yosif Surchadzhiev
- Peyo Yavorov
- Nedyalko Yrdanov
- Stoslav Stratiev
- Rangel Ignatov
Bulgaristan Görsel Sanat Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan görsel sanat kültürü Orta Çağ dönemi, Osmanlı dönemi gibi dönemlerin etkisini sırasıyla taşımış olan, ikonografi, duvar resimleri gibi resim türlerine önem veren bir kültürdür.Bulgaristan sanat açısından çok geniş bir kültüre sahiptir, fakat Bulgaristan görsel sanat kültürü en sağlam yükselişini Orta Çağ döneminde yaşamıştır.
Bulgaristan, Orta Çağ döneminde birbirinden güzel sanat eserleri ortaya çıkarmıştır. Bulgaristan görsel sanat kültürü özellikle ikonlar ve duvar resimleri üzerine çalışmalar vermiştir.
Bulgaristan’da bulunan tarihi eserlerin üzerindeki duvar resimleri, çizildikleri dönemin dini ögelerini ve kültürlerini yansıtır. İçindeki sanat eserlerini çok iyi korumuş olan Trak Mezarlarında, Bulgaristan görsel sanat kültürünü yansıtan benzersiz duvar resimleri örneklerine şahit olunabilir.
13. ve 14. Yüzyıllarda Bulgaristan’da hizmet veren Tarnovo Sanat Okulu da duvar resmi ve ikonografi üzerine eğitim vermiştir. Bulgaristan’daki Tarnovo Sanat Okulu’nun ürettiği eserler gerçekçilik, portre ve psikoloji üzerinedir.
Bulgaristan Mutfak Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan mutfak kültürü Osmanlı mutfağının etkilerini taşıyan, sebze meyve bakımından çok çeşitli bir kültürdür. Bulgaristan mutfağında arasında Türk yemekleri içinde aşina olunan pek çok yemek ve içecek görmek mümkündür.Bulgaristan yemek ve gelenekleri arasında kahvaltı önem taşımaktadır, Bulgaristan halkı geniş ve çeşitli yiyeceklerle donatılmış kahvaltı sofralarına oturmayı severler. Bulgaristan kahvaltılarında sofrada kahve görmek, Türk kahvaltılarında çay görmek kadar normaldir.
Bulgaristan mutfağı içinde bir diğer önem taşıyan unsur da çorbadır. Bulgaristan yemekleri arasında hem sıcak hem soğuk çorba çeşitleri bulunmaktadır.
Bulgaristan’da çeşitli yiyecek içecek festivalleri de kutlanmaktadır. Bulgaristan mutfağı ile şenlenen bazı yiyecek ve içecek festivalleri şunlar;
- Bal Festivali,
- Patates Festivali
- Kabuk Festivali
Bulgaristan Medya Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan medya kültürü çoğunlukla sansürsüz bir kültürdür. Bulgaristan yazılı medyası hiçbir kısıtlamaya tabi değil, son derece özgürdür. Bulgaristan medyası tamamen tarafsız bir medya olarak kabul edilmektedir.En çok tercih edilen Bulgaristan gazetesi aşağıda verilmiştir.
- Trud
- 24 Chasa
En çok izlenilen Bulgar kanalları aşağıda verilmiştir.
- bTV
- Nova TV
- Bulgaristan Devlet Televizyonu
- Bulgaria On Air
Bulgaristan Dini Kültürü Nasıldır?
Bulgaristan dini kültürü, Hristiyanlık, Budizm, Taoizm, Hinduizm ve Yahudilik mezheplerinin etkilediği, Paskalya, Noel gibi günlerin kutlandığı ve mezheplere özgü davranışlarından oluşan kültürdür. Bulgaristan’ın %80’inden fazlası Ortodoks Hristiyan, yaklaşık %8’i Müslüman’dır. Bulgaristan’da inanç özgürlüğü bulunduğundan resmi Bulgaristan dini bulunmamaktadır.Bulgaristan din kültürü içinde sergilenen davranışların bazıları aşağıda listelenmiştir.
- Paskalya Bayramını kutlamak
- Noel’i kutlamak
