Çocuklarda işitme kaybı gizli bir engel çünkü özellikle de bebekler duyamadıklarını söyleyemiyor. Oysa işitme kaybı testi sayesinde çocuğun konuşma yetisini yaşıtlarının seviyesine taşımak mümkün.
Türkiye'de yılda yaklaşık bin 800 bebek koklear implant yani biyonik kulak gerektirecek düzeyde işitme kaybıyla doğuyor. İşitme kaybı gerekli önlem alınmadığı takdirde bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkileyeceği için doğum sonrası işitme testi yaptırmak ve erken tanı büyük önem taşıyor.
Çocuklarda işitme kaybı sessiz ve gizli bir engel çünkü çocuklar özellikle de bebekler iyi duyamadıklarını söyleyemiyor. İşitme kaybı fark edilmez ve düzeltilmese konuşma ve dil gecikmesine sosyal ve duygusal sorunlara okul başarısızlığına yol açıyor. Tanı geciktikçe olumsuz etkiler de fazlalaşıyor.
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre her bin bebekten 1 ila 3'ü ileri derecede kalıcı işitme kaybı ile doğuyor. Buna göre Türkiye'de yılda yaklaşık bin 800 bebek koklear implant yani biyonik kulak gerektirecek düzeyde işitme kaybıyla doğuyor ancak bunların erken ve zamanında tesbiti konusunda sorunlar yaşanıyor. Doğduktan sonra en geç 6 ay içinde işitme engeli teşhisi konulan ve işitme cihazı uygulanıp özel eğitime alınan bebeklerin konuşma becerisi ise normal yaşıtlarına benzer düzeyde gelişebiliyor.
Doğuştan işitme kayıplarının erken teşhis edilmesinin ve bu tip bebeklere erken müdahalenin öneminin belirtilmesinden sonra yine her bin bebekten 3'ünün işitme kaybıyla doğduğu ve bu durumun en sık görülen doğumsal bozukluk olduğu saptanan Amerika Birleşik Devletleri'nde birçok eyalette yenidoğan işitme tarama testleri rutin hale getirilmiş bulunuyor. Aynı şekilde Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin de bir kısmında yenidoğan işitme tarama testleri rutin tarama testleri kapsamında yer alıyor.
Türkiye'de ise doğuştan işitme kayıpları genellikle en erken 3 yaş dolayında teşhis edilebiliyor. İşitme engeli ve erken teşhis yöntemleri hakkındaki bilgi yetersizliği erken teşhis sağlayan teknolojilerin yaygın olmaması teşhis yaşını geciktiriyor. Sağlık Bakanlığı hastanelerde dünyaya gelen her bebeğe taburcu olmadan işitme tarama testlerini uygulamayı ve işitme engeli olduğu tespit edilen bebeklere gerekli müdahale ve rehabilitasyon çalışmalarının yapılmasını hedefliyor.
Testin güvenilirliği yüzde 97
Uzmanların verdikleri bilgilere göre ailede sağırlık hikayesi olması bebeğin 1 kilo 500 gram ağırlığın altında doğması doğumda uzun süre oksijensiz kalması suni solunuma ihtiyaç duyması bebekte yüz-kulak anomalisi olması ve sarılığın çok yüksek seyretmesi gibi işitme kaybı açısından riskli durumlarda testin mutlaka yenidoğan döneminde uygulanması gerekiyor.
Özellikle işitme kaybı açısından riskli bebeklerde beklenmedik yüksek sesli gürültülerde irkilme ağlamama veya herhangi bir tepki vermeme seslenilince başını o yöne doğru hareket ettirmeme 6-12 ay arasında konuşma sesi çıkarmama sorulduğunda tanıdık eşya veya kişileri göstermeme gibi belirtiler fark edildiğinde daha ayrıntılı işitme testlerinin yapılması gerekiyor.
Uzmanların bildirdiklerine göre tüm yenidoğan bebeklere eve gitmeden önce hastanede işitme testi yapılması en uygunu. Unutulmaması gereken nokta bunun bir tarama testi olduğu yalnızca doğumsal işitme kaybı riski olan bebekleri belirleyebileceği sonradan oluşabilecek işitme kayıpları için bir garanti olmadığı ve anne-babanın bebeğin diğer gelişimlerini nasıl takip ediyorlarsa işitme duyusunu da takip etmeleri gerektiği.
Uzmanların verdikleri bilgilere göre tarama testi olarak adlandırılan Otoakustik Emisyon Testi'nde bebeğin kulaklarına belli şiddette sesler veriliyor ve beyin dalgaları ölçülerek duyup duymadığı anlaşılıyor. Bu test bebeğinize acı vermiyor rahatsız dahi etmiyor. Çok kısa süren ve sessiz bir ortamda gerçekleştirilen test genelde bebeğiniz uyurken yapılıyor; çünkü bebeğinizin test sırasında ağlaması ya da sesler çıkarması işitme yeteneğini kontrol etmeyi zorlaştırıyor. Test sırasında anestezik veya sakinleştirici herhangi bir şey kullanılmıyor. Bebeğinizin kulağının dış kısmının içine yumuşak uçlu bir alet konulduktan sonra buradan kulağa ''klik'' sesleri gönderiliyor. Kulak bu sesi işittiği zaman kulağın iç kısmı (koklea) yankı yapıyor. Test uzmanı bir bilgisayar aracılığıyla bebeğin kulağının sese nasıl karşılık verdiğini görüyor.
Uzmanlar güvenilirliğinin yüzde 97 oranında olduğunu bildirdikleri testin sonucunun olumsuz çıkması durumunda daha ileri işitme tetkiklerine geçildiğini ifade ediyor.
Türkiye'de yılda yaklaşık bin 800 bebek koklear implant yani biyonik kulak gerektirecek düzeyde işitme kaybıyla doğuyor. İşitme kaybı gerekli önlem alınmadığı takdirde bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkileyeceği için doğum sonrası işitme testi yaptırmak ve erken tanı büyük önem taşıyor.
Çocuklarda işitme kaybı sessiz ve gizli bir engel çünkü çocuklar özellikle de bebekler iyi duyamadıklarını söyleyemiyor. İşitme kaybı fark edilmez ve düzeltilmese konuşma ve dil gecikmesine sosyal ve duygusal sorunlara okul başarısızlığına yol açıyor. Tanı geciktikçe olumsuz etkiler de fazlalaşıyor.
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre her bin bebekten 1 ila 3'ü ileri derecede kalıcı işitme kaybı ile doğuyor. Buna göre Türkiye'de yılda yaklaşık bin 800 bebek koklear implant yani biyonik kulak gerektirecek düzeyde işitme kaybıyla doğuyor ancak bunların erken ve zamanında tesbiti konusunda sorunlar yaşanıyor. Doğduktan sonra en geç 6 ay içinde işitme engeli teşhisi konulan ve işitme cihazı uygulanıp özel eğitime alınan bebeklerin konuşma becerisi ise normal yaşıtlarına benzer düzeyde gelişebiliyor.
Doğuştan işitme kayıplarının erken teşhis edilmesinin ve bu tip bebeklere erken müdahalenin öneminin belirtilmesinden sonra yine her bin bebekten 3'ünün işitme kaybıyla doğduğu ve bu durumun en sık görülen doğumsal bozukluk olduğu saptanan Amerika Birleşik Devletleri'nde birçok eyalette yenidoğan işitme tarama testleri rutin hale getirilmiş bulunuyor. Aynı şekilde Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin de bir kısmında yenidoğan işitme tarama testleri rutin tarama testleri kapsamında yer alıyor.
Türkiye'de ise doğuştan işitme kayıpları genellikle en erken 3 yaş dolayında teşhis edilebiliyor. İşitme engeli ve erken teşhis yöntemleri hakkındaki bilgi yetersizliği erken teşhis sağlayan teknolojilerin yaygın olmaması teşhis yaşını geciktiriyor. Sağlık Bakanlığı hastanelerde dünyaya gelen her bebeğe taburcu olmadan işitme tarama testlerini uygulamayı ve işitme engeli olduğu tespit edilen bebeklere gerekli müdahale ve rehabilitasyon çalışmalarının yapılmasını hedefliyor.
Testin güvenilirliği yüzde 97
Uzmanların verdikleri bilgilere göre ailede sağırlık hikayesi olması bebeğin 1 kilo 500 gram ağırlığın altında doğması doğumda uzun süre oksijensiz kalması suni solunuma ihtiyaç duyması bebekte yüz-kulak anomalisi olması ve sarılığın çok yüksek seyretmesi gibi işitme kaybı açısından riskli durumlarda testin mutlaka yenidoğan döneminde uygulanması gerekiyor.
Özellikle işitme kaybı açısından riskli bebeklerde beklenmedik yüksek sesli gürültülerde irkilme ağlamama veya herhangi bir tepki vermeme seslenilince başını o yöne doğru hareket ettirmeme 6-12 ay arasında konuşma sesi çıkarmama sorulduğunda tanıdık eşya veya kişileri göstermeme gibi belirtiler fark edildiğinde daha ayrıntılı işitme testlerinin yapılması gerekiyor.
Uzmanların bildirdiklerine göre tüm yenidoğan bebeklere eve gitmeden önce hastanede işitme testi yapılması en uygunu. Unutulmaması gereken nokta bunun bir tarama testi olduğu yalnızca doğumsal işitme kaybı riski olan bebekleri belirleyebileceği sonradan oluşabilecek işitme kayıpları için bir garanti olmadığı ve anne-babanın bebeğin diğer gelişimlerini nasıl takip ediyorlarsa işitme duyusunu da takip etmeleri gerektiği.
Uzmanların verdikleri bilgilere göre tarama testi olarak adlandırılan Otoakustik Emisyon Testi'nde bebeğin kulaklarına belli şiddette sesler veriliyor ve beyin dalgaları ölçülerek duyup duymadığı anlaşılıyor. Bu test bebeğinize acı vermiyor rahatsız dahi etmiyor. Çok kısa süren ve sessiz bir ortamda gerçekleştirilen test genelde bebeğiniz uyurken yapılıyor; çünkü bebeğinizin test sırasında ağlaması ya da sesler çıkarması işitme yeteneğini kontrol etmeyi zorlaştırıyor. Test sırasında anestezik veya sakinleştirici herhangi bir şey kullanılmıyor. Bebeğinizin kulağının dış kısmının içine yumuşak uçlu bir alet konulduktan sonra buradan kulağa ''klik'' sesleri gönderiliyor. Kulak bu sesi işittiği zaman kulağın iç kısmı (koklea) yankı yapıyor. Test uzmanı bir bilgisayar aracılığıyla bebeğin kulağının sese nasıl karşılık verdiğini görüyor.
Uzmanlar güvenilirliğinin yüzde 97 oranında olduğunu bildirdikleri testin sonucunun olumsuz çıkması durumunda daha ileri işitme tetkiklerine geçildiğini ifade ediyor.
