Nafiz Kotan
(1885 - 1946)
(1885 - 1946)
Nafiz Bey 1885 yılında Erzurum’da doğdu. Babası Hacı Ahmet Bey, annesi Esma Hanımdı. 1903 yılında Makbule Hanım ile evlendi, beş çocukları oldu. 1913 te ailesiyle İstanbul’a yerleşti. Birinci Dünya Savaşı sırasında Nafiz Kotan Beyin ordumuza bağış yaparak iki uçak armağan etmiştir. 2. Tayyare Bölüğünde görevlendirilen “BREGUET XIV B” modeli bu uçaklar 21 Mayıs 1922 tarihinde Akşehir Cephe Komutanlığına gönderildi. Uçaklar “Erzurumlu Nafiz” ve “174. Alay” isimleri ile adlandırılmışlardır.
Nafiz Kotan ayrıca kendi parasıyla 4 uçak almıştır. Bu uçaklar İtalyan tasarımcı Celestino Rosatelli tarafından tasarlanmış, FİAT tarafından üretilmiş, 1918 yılından itibaren hizmete girmiş olan iki kişilik keşif uçaklarıydı. (FİAT R.2). Yokluktan ordumuz uçakları bombardıman için dahi kullanmıştır. Ordu bu uçakları Nafiz-l, Nafiz-2, Nafiz-3, Nafiz-4 olarak adlandırmıştır. Yapılan gizli toplantılar sonucunda Atatürk ile Nafiz Kotan bu uçakların İstanbul ve İnebolu üzerinden gizlice uçurularak Anadolu’ya getirilmesine karar verdiler. Ancak o dönemin şartlarında uçaklar uzun mesafe uçamadıkları için, Bolu civarında bir ara alan yapılması ihtiyacı doğmuştu. Bu iş için Üsteğmen Sıtkı (Tanınan) ile makinist Ferit Beyler görevlendirildi. Bu iki gizli görevli, Bolu’ da görevlerini icra ettikten soma ilk uçak yola çıktı. Bir İtalyan pilot tarafından gizlice İstanbul’dan havalanan uçak İnebolu üzerinden Bolu’ya getirildi. Uçak iniş sırasında Bolu’ da arızalandı. Yokluklar ve imkânsızlıklar içerisinde ve düşman hatları gerisinde bu uçak için fazla bir şey yapılamadı. İkinci uçak elverişsiz hava şartları dolayısı ile 10 gün gecikme ile Bolu’ya vardı. Bu uçağında deneme uçuşu sonunda, iniş takımı ve pervanesi hasar gördü.
Diğer iki uçağı daha güvenli bir yere sevk edilmesine karar verildi ve karayolu ile Polatlı’ya nakledilen uçaklar için yedek parça siparişi verildi. Parçaların gelmesinden soma makinist Ferit uçakları tamir etti ve orduya teslim etti. Bu iki uçak 1921 yılının Haziran ayında Birinci Tayyare bölüğünde tekrar hizmete başladılar. Her iki uçak da Sakarya Meydan Muharebesinde görev almış, biri Sakarya savaşı sırasında 18 Ağustos 1921 yanarak düşmüş ve mürettebatı şehit olmuştur. Diğeri ise İstiklal Savaşımızın devamı sırasında kaybedilmiştir.
Bu bağışlar ile ilgili olarak Atatürk, İsmet İnönü, T.B.M.Meclisi Başkanları tarafından Nafiz Beye gönderilmiş olan telgraflar:
Mahreci : Ankara
Numarası: 5406
Kelime : 20
İnebolu’da Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Hamiyyet-i vataniyeniz şayanı şükrandır. Telgrafınız yarın Meclis’te alenen okunacaktır efendim.
11.12.336
Büyük Millet Meclisi Reisi
Mustafa Kemal
Mahreci : Garp Cephesi
Numarası: 6
Kelime: 40
İnebolu’da Tüccardan Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Orduya ihda buyuruları tayyare bugün Eskişehir’e vasıl olmuştur. İnşallah eser-i himmetiniz büyük muzafferiyetlerin kazanılmasına…
Bilhassa takdim-i tebrikât ve teşekkürat ederim Efendim.
1 Temmuz 337
Garp Cephesi Kumandanı
İsmet
Mahreci : Garp Cephesi
Kelime : 17
Ankara’da Tüccaran-ı Mûtebereden Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Bilmukabele arz-ı tebrikât eder ve istihlâs-ı vatan yolundaki mücahedemize hidamat-ı bergüzidelerinden dolayı teşekküratımı tekrar eylerim. 77 Haziran 337
Garp Cephesi Kumandanı
İsmet
B.M.M. Riyaseti
Ankara
Baş Kitabet Kalemi
12/5/337
270/557
Tüccardan Erzurumlu Nafiz. Bey’e
Ordu-yu Millî’ye bu kene de bir ikinci tayyare ihdası suretiyle ibraz buyurulan hamiyetten Meclis heyet-i umumiyesi haberdar edilmiştir.
Beyan-ı teşekkür olunur Efendim.
Büyük Millet Meclisi Sanisi
Adnan
Aındığı Mah. Ankara
Tarihi: 2/2/3
Saat: 4.20
Mahreci : B.M. Meclisi
Numarası: 78
Kelime : 20
İnebolu’da Erzurumlu Hacı Ahmedzade Nafiz Bey’e
Orduya hediye buyurulan tayyarelerden dolayı Büyük Millet Meclisi n¤¤¤¤¤ beyan-ı teşekkür ederim Efendim. 2/2/37
Büyük Millet Meclisi
Reis Vekili
Hasan Fehmi
Mahreci : Garp Cephesi
Alındığı
Tarih: 19
Numarası: 871
Saat: 10.5
Kelime : 80
Ankara’da Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Orduya ihda buyurulan ve nam-ı âlilerine izafe edilen tayyare 13/5/37 tarihinde uçmuş ve Aksu’da bulunan düşman üzerine bombalar atmıştır. Ahiren Aksu’daki muhbirimizden alınan malûmattan tayyaremiz tarafından atılan bombalardan biri nakliye kollarına tesadüfünde yirmi mekkâri hayvanı telef ve mecruh olmuş ve diğer bir bomba da Seyid Alaşehir köyünde düşman piyade bölüğü üzerine düştüğü bildirilmiştir. Pek kıymattar bir hediyyeniz olan tayyare ile ilk vazifeyi kemal-i muvaffakiyetle ifa edenler tayyareci Vahid ve Basri efendiler olduğunu cevaben ihtiramatıma terdifen arz eylerim Efendim
18/Mayıs/37
Garp Cephesi Komutanı
İsmet
Nafiz Bey’in uçak bağışı dışında orduya yaptığı diğer yardımlar da vardır. Bu yardımlardan birisi de orduya 203 arka çantası armağanıdır. Bu armağan üzerine kendisine çekilen telgraf aşağıdadır:
Kastamonu Ve Havalisi Kumandanlığı
Kastamonu
16.4.37
Şube
4
Adet
2948
İnebolu ‘da Tüccar Erzurumlu Nafiz Bey ‘e
Dava-yı millî uğrunda mücadele-i vataniyede bulunan orduya şimdiye kadar gösterdiğiniz asar-ı hamiyet ve fedakâriye zamimeten bu kene de kolordu efradı için ihda buyurduğunuz ikiyüzüç arka çantası vü’rud ederek efrada tevzi edilmiş olmakla memleketin böyle buhranlı bir zamanında vazife-i vataniye ve hüsn-ü insaniyetin emsalinize faik bir surette ibzalinden dolayı teşekkür olunur Efendim.
Kastamonu Ve
Havalisi Kumandanı
Numarası: 5406
Kelime : 20
İnebolu’da Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Hamiyyet-i vataniyeniz şayanı şükrandır. Telgrafınız yarın Meclis’te alenen okunacaktır efendim.
11.12.336
Büyük Millet Meclisi Reisi
Mustafa Kemal
Mahreci : Garp Cephesi
Numarası: 6
Kelime: 40
İnebolu’da Tüccardan Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Orduya ihda buyuruları tayyare bugün Eskişehir’e vasıl olmuştur. İnşallah eser-i himmetiniz büyük muzafferiyetlerin kazanılmasına…
Bilhassa takdim-i tebrikât ve teşekkürat ederim Efendim.
1 Temmuz 337
Garp Cephesi Kumandanı
İsmet
Mahreci : Garp Cephesi
Kelime : 17
Ankara’da Tüccaran-ı Mûtebereden Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Bilmukabele arz-ı tebrikât eder ve istihlâs-ı vatan yolundaki mücahedemize hidamat-ı bergüzidelerinden dolayı teşekküratımı tekrar eylerim. 77 Haziran 337
Garp Cephesi Kumandanı
İsmet
B.M.M. Riyaseti
Ankara
Baş Kitabet Kalemi
12/5/337
270/557
Tüccardan Erzurumlu Nafiz. Bey’e
Ordu-yu Millî’ye bu kene de bir ikinci tayyare ihdası suretiyle ibraz buyurulan hamiyetten Meclis heyet-i umumiyesi haberdar edilmiştir.
Beyan-ı teşekkür olunur Efendim.
Büyük Millet Meclisi Sanisi
Adnan
Aındığı Mah. Ankara
Tarihi: 2/2/3
Saat: 4.20
Mahreci : B.M. Meclisi
Numarası: 78
Kelime : 20
İnebolu’da Erzurumlu Hacı Ahmedzade Nafiz Bey’e
Orduya hediye buyurulan tayyarelerden dolayı Büyük Millet Meclisi n¤¤¤¤¤ beyan-ı teşekkür ederim Efendim. 2/2/37
Büyük Millet Meclisi
Reis Vekili
Hasan Fehmi
Mahreci : Garp Cephesi
Alındığı
Tarih: 19
Numarası: 871
Saat: 10.5
Kelime : 80
Ankara’da Erzurumlu Nafiz Beyefendi’ye
Orduya ihda buyurulan ve nam-ı âlilerine izafe edilen tayyare 13/5/37 tarihinde uçmuş ve Aksu’da bulunan düşman üzerine bombalar atmıştır. Ahiren Aksu’daki muhbirimizden alınan malûmattan tayyaremiz tarafından atılan bombalardan biri nakliye kollarına tesadüfünde yirmi mekkâri hayvanı telef ve mecruh olmuş ve diğer bir bomba da Seyid Alaşehir köyünde düşman piyade bölüğü üzerine düştüğü bildirilmiştir. Pek kıymattar bir hediyyeniz olan tayyare ile ilk vazifeyi kemal-i muvaffakiyetle ifa edenler tayyareci Vahid ve Basri efendiler olduğunu cevaben ihtiramatıma terdifen arz eylerim Efendim
18/Mayıs/37
Garp Cephesi Komutanı
İsmet
Nafiz Bey’in uçak bağışı dışında orduya yaptığı diğer yardımlar da vardır. Bu yardımlardan birisi de orduya 203 arka çantası armağanıdır. Bu armağan üzerine kendisine çekilen telgraf aşağıdadır:
Kastamonu Ve Havalisi Kumandanlığı
Kastamonu
16.4.37
Şube
4
Adet
2948
İnebolu ‘da Tüccar Erzurumlu Nafiz Bey ‘e
Dava-yı millî uğrunda mücadele-i vataniyede bulunan orduya şimdiye kadar gösterdiğiniz asar-ı hamiyet ve fedakâriye zamimeten bu kene de kolordu efradı için ihda buyurduğunuz ikiyüzüç arka çantası vü’rud ederek efrada tevzi edilmiş olmakla memleketin böyle buhranlı bir zamanında vazife-i vataniye ve hüsn-ü insaniyetin emsalinize faik bir surette ibzalinden dolayı teşekkür olunur Efendim.
Kastamonu Ve
Havalisi Kumandanı
Erzurumlu Nafiz Bey’in, bu yardımlar dışında orduya doğrudan maddi yardımları da bulunmaktadır.Zafer sonrası Ankara’nın imarına önemli katkıları olmuştur. 1946 yılında öldü.
[ALINTI]
