Evliya Çelebi'nin Kayıp Haritası Bulundu

Türk seyyahı Evliya Çelebinin 4 asır önce hazırladığı kayıp haritası Suudi Arabistan'da bulundu


17'nci yüzyılın büyük Türk seyyahı Evliya Çelebi'nin kayıp haritası Suudi Arabistan'da bulundu. Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Profesörü Zekeriya Kurşun ve ekibinin gün yüzüne çıkarttığı kayıp haritada Çelebi'nin Dicle-Fırat arası bölgeyi ve Yukarı Mezopotamya'yı çizdiği belirtiliyor.

17'nci yüzyılda yaşadığı dönem içerisinde gezip gördüğü yerlerin kültürünü tarihi ve coğrafyası hakkında edindiği bilgileri Seyahatname isimli büyük eserinde toplayan ünlü Türk şeyyahı Evliya Çelebi'yi unutmayan Dünya Kültür Mirası bekçisi olan UNESCO doğumunun 400'üncü yılında 2011 yılını Evliya Çelebi yılın ilan etti. Büyük eseri Seyahatname'nin yeniden gündeme geldiği bu yıl içerisinde Evliya Çelebi'nin bir de haritası olduğu ortaya çıktı. Vatikan kütüphanesinde bulunan ve Seyyah'ın Mısır'a ziyaretinde çizdiği düşünülen 6 metrelik Nil Haritası ünlü gezginin Seyahatname'den sonra ikinci büyük eseri olarak kabul ediliyordu.

Vatikan kütüphanesinde bulunan ve Evliya Çelebi'ye ait olduğu düşünülen Nil Haritası'nın gün yüzüne çıkmasının ardından Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof Dr. Zekeriya Kurşun ve beraberindeki araştırma ekibi, ünlü seyyahın kayıp olduğunu bildikleri ve Hicaz yolunda çizdiği haritanın peşine düştü. 5 kişilik bir ekiple geceli gündüzlü arşivleri tarayan ve yine en büyük rehber olarak aldıkları Seyahatname'den yola çıkarak kayıp haritanın izini sürdü. Tarih bölümü doçentleri doktorları ve araştırma görevlilerinden oluşan ekip uzun çalışmalarının sonucunda kayıp haritanın izini Evliya Çelebi'nin Hicaz gezisinde son durağı olan Mekke ve Medine bölgesinde olduğu bilgisine ulaştı. Araştırmalarını yapmak üzere ülkeye giden tarih akademisyenleri burada da yaptıkları çalışma sonunda aradıkları haritayı buldu. Kültür Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bakanlıkların da devreye girmesiyle elde edilen harita şu an bir kasada muhafaza ediliyor.

Dicle-Fırat arasını çizmiş

Prof Dr. Zekeriya Kurşun, önümüzdeki hafta içinde düzenleyecekleri basın toplasında haritayı tanıtacaklarını söyledi. Prof. Kurşun, uzun ve emek dolu bir sürecin sonunda amaçlarına ulaşmanın sevincini yaşadıklarını belirtti. Bulunan Dicle-Fırat haritasının ve daha önce ortaya çıkan Nil Haritası'ndan daha önce çizilmiş bir harita olduğunu belirten Kurşun, haritanın yanlarında bulunan ve bölgenin özellikleriyle ilgili bilgilerin yazılı olduğu notların da Seyahatname'deki üslup ve yazımla benzeştiğini haritanın Evliya Çelebiye ait olduğunun yüzde 90'lar oranında kesin olduğunu belirti. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nden sonra ikinci ünlü eseri kabul edilen ve Vatikan Kütüphanesi'nde olduğu bilinen 6 metre uzunluğundaki “Nil haritası'' ilk kez görüntülendi. Harita, Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Prof. Dr. Kenan Gürsoy ve yazar Rinaldo Marmara öncülüğünde, Vatikan Kütüphanesi'ni gezen Türk konuklara gösterildi. Uzmanlar, 6 metre uzunluğundaki haritanın zarar görmemesi için sadece 1.5 metrelik kısmını açtı. Nil haritasının restore edilmeye ihtiyacı olabileceğini belirten Büyükelçi “Belki Türk hayırseverler, UNESCO tarafından Evliya Çelebi yılı olan bu senede restorasyon için sponsor olabilir” dedi.