Evliya mekıbeleri

Muhammed bin İshak'tan: "Bişr bin Haris'e sordum:

“İbrahim bin Edhem'in yolunda yürümek istiyorum, bu mümkün mü?”

“Hayır, buna dayanamazsın,” cevabını verdi.

“Niçin?” Dedim. Buyurdu ki:

“Çünkü İbrahim, amel eder, konuşmaz. Sen ise; konuşursun, ama amel etmezsin.”

Kadı Ebu Ahmed Hz.leri buyurdu ki:

“İnsanlar dört mertebe üzere amel ederler:

1. Havf: Allah Teâlâ'nın azabından korkarak...

2. Reca: Allah Teâlâ'nın rahmetinden ümitvâr olarak...

3. Tazim: Allah Teâlâ'nın heybet ve azametine hürmet ederek...

4. Haya: Allah Teâlâ'dan utanarak.

Bunların en şereflisi, haya mertebesidir. İşlerin en makbulü, Al*lah'tan haya edilerek yapılan iştir. Haya mertebesi, diğer 3 mertebeyi de içine alır.”

Bâyezid-i Bistamî'den:

“Halk bulunduğum mertebeye beni erdiren hususla ilgili olarak de*ğişik yorumlar yapıyorlar.

Ne o, ne bu; ben neye erdimse annemin rızasını kazandığım için er*dim."

Bayezid-i Bistami Hz.lerine:

“Ey Bayezid! İnsanların ayıplanacak o kadar çok kusurları varken, senin hiç kimseyi zemmettiğini, kınayıp kötülediğini görmüyoruz. Bu*nun sebebi nedir?” Diye sorulduğunda, Bayezid şu cevabı verdi:

“Ben, her şeyden önce, kendi nefsimi beğeniyor değilim ki, onun ayıplarını kınamaktan fırsat bulup, başkalarının ayıpları ile uğraşayım.

İnsanlar, başkalarının hata ve ayıplarını büyük görürken, bir benze*rini kendileri yaptıkları zaman, onu küçük görürler.”

Cabir bin Süleym'den:

"Biri sana dil uzatır ve sende olmayan bir kusurla seni ayıplarsa, sen onu sahip olduğu kusurla dahi ayıplama.

Onu günahı kendisine, sevabı sana ait olduğu halde terk et. Kimseye de asla sövme."

Olgun mü'min, kendisini haksız yere ayıplayan ve karalayan kimse*lere bile düşman olmaz.

Aynı şekilde karşılık vermez.

Sabrına mukabil, Allah'tan sevap bekler .