İlk'ler

İlk Boya
İlk boyama işlemi bundan 5 bin yıl önce “indigo”
adını verdikleri mavi renkli bir boyayla
elbiselerini boyayan Mısırlılar tarafından
yapılmıştır. Daha sonra yine Mısırlılar, “Juvve” denilen bir
bitkinin kökünden elde ettikleri kırmızı boyayı,
çivi otu denilen bir bitkinin köklerinden
ürettikleri ve indigodan daha farklı bir tondaki
mavi boyayı ve yalancı safran otunun kökünden
de koyu kırmızı boyayı elde emişlerdir. Fenikeliler de M.Ö 1000 yılında, Fenike kıyılarında
bulunan bazı deniz kabuklarının bezlerinden
erguvan renginde bir boya üretmişlerdir. Yıllar geçtikçe boya renklerine yenileri eklenmiş
ve Meksika ile Orta Amerika’da hanımböceğinin
kurumuş gövdesinden kırmızı boya üretilmiştir.

İlk İngilizce sözlüğün ismi bir hayli uzundur ve
Türkçesi şöyledir:
“En zor İngilizce sözcüklerin en doğru biçimde
yazılmasını ve anlaşılmasını öğreten alfabetik
tablo”
1604 yılında Londra’da yayınlanan sözlüğün yazarı, eski bir öğretmen olan Robert
Cawdrey’dir. İçinde 3 bin civarında sözcük bulunan b ilk
sözlüğün tek örneği Oxford’da bulunan Bodleian
kütüphanesindedir.

İlk takma dişlere İsviçre’de, 15.yüzyılda yapılan
bir kazı esnasında rastlanmıştır. Porselen dişler ise
ilk kez 1770 yılında, Parisli eczacı Alexis
Duchateau tarafından yapıldı. Sonra deneyleri
sırasında beraber çalıştığı yardımcısı Dubois de
Chemant, yeni tür takma dişlerin üretimi için kolları sıvadı. Paris Tıp Fakültesi, üretilen bu
porselen dişlerin üzerinde yaptığı incelemeler
sonucunda sıhhi ve kullanışlı olduğunu onayladı.

İlk metal düğmeler Romalılar tarafından
yapılmıştır. Yalnız şu da vardır ki, Romalılar
düğmeyi kullanmadan çok önce, M.Ö 2000
yıllarında Yakın Doğu düğmeleri çoktan iliklemişti
bile. Bu ilk düğmeler genelde hayvan
kemiklerinden yapılıyordu. 13.yüzyıldan itibaren Avrupa’da yaygın bir
biçimde kullanılmaya başlanan düğme, o zaman
yaşamış insanların elbiselerini ilikliyordu. 1700’lü yıllara gelindiğinde oldukça kıymete
binen düğmelerin karşılığında İngilizler
Afrika’dan köle satın alıyorlar, yani insana bir
düğme kadar değer biçiyorlardı.

İlk bale elbisesi 12 Mart 1832 tarihinde Paris
operasında galası yapılan Filippo Taglioni’nin “La
Sylphide” adlı balesi için, Chalon tarafından çizildi. Fakat bazı bale otoritelerine göre ilk çizen kişi
Eugene Lami adlı bir ressamdır. Aynı yılın 26
Temmuz’unda Covent Garden’da ve balerinler
tarafından giyilen bu elbise, beyaz muslinden
yapılmıştı. Bu giysilerin etek boyları baldırın ortasına kadar
geliyordu. Yani bugün giyilenler kadar kısa
değildi. Kolları ise tamamen çıplaktı. Bu ilk bale
elbisesi, ufak tefek bazı değişikliklere uğramasına
karşın, günümüzün romantik balesinin standart
giysisi olma özelliğini hep sürdürdü.
Çember etekli ilk bale giysisi ise 1885 yılında,
St.Petersburg’da kraliyet tiyatrosunda “La Fille du
Pharaon” adlı balede, İtalyan balerin Virginia
Zucchi tarafından giyildi.

İlk mizah kitabı 1933 yılında, ABD’nin Connecticut
eyaletinde, Eastern Color Co. Tarafından
yayınlandı. “Tuhaflıklar Geçidi” adındaki bu ilk
mizah kitabı 4 renkli olarak basıldı. İçinde
dönemin en sevilen öyküleri olan, “Joe Paloka”,
“Mutt ve Jeff”, “Şaşkın Harry” ve “Connie” isimli öyüler vardı. Yalnız bu mizah kitabı satışa çıkarılamadı. Çünkü
basılır basılmaz bazı ünlü firmalar, bu ilk mizah
kitabının tamamını alıp müşterilerine hediye
olarak dağıttılar. Parayla satılan ilk mizah kitabı ise 1934 yılının
Mayıs ayında basılan “Ünlü Gariplikler” isimli
kitaptır.

Bebeğin ve annenin sağ olarak kurtarıldığı ilk
sezaryen ameliyatı 1500 yılında, İsviçre’nin
Sigershauffen kentinde yapıldı. Domuzları hadım
etmek gibi enteresan bir mesleği olan Jacop Nufer
adlı kişi, hamile eşinin sancısının tuttuğunu
görünce, iş başa düştü deyip kolları sıvayarak tek başına ilk sezaryen ameliyatını gerçekleştirdi. Bu ciddi ameliyat sırasında ise, domuzları hadım
etmekte kullandığı malzemelerden yararlandı.

Vakti zamanında Trinidad gölü gibi bazı yerlerde
doğal olarak bulunabilen asfaltın ilk kullanımı, M.Ö
2500 yıllarında oldu. Daha o tarihlerde, Pakistan’daki Mohenjo-Daro
hamamlarının tuğlaları arasında yapıştırıcı olarak
asfalt kullanıldı. Aynı dönemde ilahlar için
döşenen kaldırım taşları da asfaltla birbirine
yapıştırılıyordu. Katranla taşın karışımından oluşan ve
“tarmacadam” denilen bir tür asfalt ise, ilk kez
1845 yılında Nottinghamshire’da kullanıldı. Asfaltın dünya çapında önem kazanması ise, yol
kaplamasında fena halde lazım olması ve 1920’li
yıllardan sonra otomotiv sanayindeki gelişmeler
üzerine gerçekleşmiştir.

İlk özel şoför, İngiltereli Edward Thompson isiml i
bir profesyonel sürücüdür. Patronu Evelyn Ellis,
Paris’ten satın aldığı Panhard Levassor marka
arabasını İngiltere’ye getirtmek için özel şoförü
Thompson’u 1895 yılının Haziran ayında
Fransa’ya gönderdi. Bu şoför, aynı zamanda İngiltere yollarında,
benzinle çalışan ve dünya para eden yarım
düzine arabalardan birini kullanan ilk şoför
unvanını da kazanmıştır.

İlk televizyon sunucusu Ursula Patzschke adında
ki bir bayandır. Bu Alman sanatçı 1934 yılının son
günlerinde, Reichpost isimli bir Alman
televizyonunun Berlin’de yapılacak deneme
yayınında halkın huzuruna çıktı. Yayın hayatına başladığı günlerde kendisi sadece
programın adını söylemekle yetiniyordu. Bir süre
sonra işi ilerletip, şiirlerle ve monologlarla
süslediği kısa program yazıları okumaya başladı.
Böylece günümüzdeki sunuculuğun temelleri
atılmış oldu.