Kastamonu Antik Kentleri (Karadeniz Bölgesi)
Pompeiopolis (Taşköprü) Antik Kenti
Pompeiopolis M.Ö. 65-64 yıllarında Pompeius tarafından Amnias vadisinin doğu-batı yolu geçişi üzerinde Bithynia-Pontus’un iki vilayetinde bir şehir eyaleti olarak kurulmuştur.
Kentin adı, Pompeus’dan türetilmiş olan Pompeiopolis olarak adlandırılmış ve bu isim, "Pompeius’un Şehri" anlamına gelmektedir.
Bölge M.Ö 6-5 yıllarında Paphlagonia’nın son kralı olan Deiotanos Philadephos’un ölümünden sonra Galatio’nun Roma eyaletine bağlanmıştır. Bu dönemde, Pompeiopolis bir Roma şehri olarak gelişmiştir. Diğer yandan, Paphlagania’nın Eparkhies’indeki şehirler birlik kurmuşlar ve Pompeiopolis’i de toplanma yeri olarak seçmişlerdir. Büyük olasılıkla bu dönemde toplanma yeri olmasına bağlı olarak, Pompeiopolis Antoninus Pius’tan Gallienus’a kadar Paphlagonia’nın başkenti olmuştur.
Pompeiopolis, M.S. 6.yüzyılın ortalarında bir piskoposluk merkezi olarak önem kazanmıştır. Antik kent ve civarında herhangi bir kalıntı yoktur. Kastamonu müzesi tarafından yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda çok iyi durumda mozaik döşemeler ortaya çıkmıştır. Taşköprü’ye adını veren köprü de bir Roma dönemi eseri olup, 150 m. uzunluğunda ve beş gözlüdür. Taşköprünün yakın çevresinde, birkaç kaya mezaru bulunmaktadır. Ayrıca bir çok türbe, höyük ve Amnias vadisinde Pompeiopolis’in köylerine ait olduğu sanılan eski kalıntılar bulunmaktadır.
Kasabanın kuzeybatısında, Bademci Köyü’nün yakınında ön yüzü sütunsuz, 2 aslan kabartmalı bir kaya mezarı bulunmaktadır. Kara Dere Vadisinde de, Kalekapı denilen kaya mezarı vardır. Ön yüzü kabartma işlemeli, 2 sütunludur. Kabartmalarda aslan, boğa, kartal tasvirleri bulunmaktadır. Mezarın İÖ.7.yüzyıl, kabarmaların ise İÖ.4.yüzyıl yapıtı olduğu sanılmaktadır.
Zımbıllı Tepesi olarak da adlandırılan antik Pompeiopolis kentinin kalıntılarının gün yüzüne çıkması için kısmi de olsa kimi çalışmalar çeşitli tarihlerde yapılmıştır. Bu çalışmaların başlıcaları Kastamonu Arkeoloji Müzesi tarafından 1983 ve 1994 yıllarında yapılan kurtarma kazılarıdır.höyük kazısı
Kazılar sırasında çıkan mozaikler Kastamonu Arkeoloji Müzesine taşınmıştır. Yapılan kısa kazı sırasında bulunan mozaiklerle birlikte çıkan diğer arkeolojik eserler bu antik kentin ne kadar önemli, zengin ve büyük olduğuna dikkay çekmektedir.
1994 yılı kazıları ise antik kentin başka bir kesiminde sürdürülmüş, burada da özellikle Geç Roma ve antik
2006 yılında başlayan ve 2007 yılında da devam eden Pompeiopolis kazıları Taşköprü Belediyesi'nin desteğiyle gerçekleşti.
Almanya Münih Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Latife Summerer başkanlığında yürütülen kazılarda kandil, toka, kanalizasyon şebekesi, hamam ve Agustus tapınağı bulunurken, yürütülen jeofizik çalışmaları kapsamında tiyatro, pazar yeri ve sütunlu caddelerin yeri tespit edildi. Geçtiğimiz yıl ulaşılan mozaik ve seramikler ise biraz daha gün ışığına çıkarıldı.
2007 Temmuz ayı sonunda başlayan ve yaklaşık 2 ay süren kazılarda zaman zaman 40 kişiyi bulan bir ekip çalıştı.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan kazı başkanı Prof. Dr. Summerer, Agustus Tapınağı'nın bir örneğininde Ankara ve Bergama'da bulunduğunu söyleyerek o tapınağında Roma Agustus Tapınağı olduğunu belirtip, jeofizik çalışmaları yürütülen kazı alanında ayrıca Forum (Pazar yeri) tespit edildiğini ifade etmiş ve “80x25 metre boyutlarındaki ölçümlerden çıkacak sonuçlara göre açmalar devam edecek. Jeofizik çalışmaları kapsamında 6 hektarlık alan ölçüldü. Ölçümlerden gayet iyi sonuçlar aldık. Pompeiopolis, zengin bir tarihe sahiptir." diyerek sözlerini tamamlamıştır.
Bilimsel verilere göre, 2 yıldır yürütülen çalışmalarda, geç Roma dönemine ait villa, hamam, kanalizasyon şebekesi, Agustus Tapınağı, Şamdana, Jeofizik alan tarama sistemi ile de 2 adet antik tiyatro ve Pazaryeri (Forum) ulaşılmıştır.
Düzenleyen yönetici: