Marmara Bölgesi Yeryüzü Şekilleri
Fazla yüksek olmayan dağlarla engebelenmiş olan bölgede birçok çukur alan ve ova vardır. Düzlüklerle çukurluklar dağlık alanlardan daha fazla yer kaplar.
Bölgenin Trakya kesimine dalgalı düzlükler egemendir. Bu kesimin iç bölümündeki çukur alana Ergene Havzası denir. Ergene Havzası' nın kuzeyinde Trakya'nın en yüksek kesimle*rini oluşturan ve Yıldız Dağları olarak da bilinen Istranca Dağları {bak. kırklareli) yer alır. Havzanın güney ve güneybatısında da Işıklar Dağı olarak bilinen Ganos Dağı ile Koru Dağı yükselir. Meriç Irmağı boyunca alçak düzlükler bulunan Trakya'nın Gelibolu Yarımadası ile İstanbul ili sınırları içinde kalan kesimleri yayvan tepelerden ve dalgalı düzlüklerden oluşur.
Bölgenin Anadolu'daki toprakları Trakya' ya göre daha engebelidir. Bu kesimde eski jeolojik çağlarda oluşan kırılmalar ve çökmeler sonucunda ortaya çıkan bazı çukur alanlar vardır. Doğu-batı doğrultusunda uzanan bu çukur alanlar üç ayrı dizi halinde uzanır. Bunların ilki kuzeydeki Adapazarı Ovası, Sapanca Gölü, İzmit Körfezi çöküntü alanı dizisidir. Batıya doğru Marmara Denizi'ndeki çukurluklarla devam eden bu dizinin güneyinde Pamukova, İznik Gölü, Gemlik Körfezi çöküntüleri yer alır. En güneyde yer alan çöküntü alanı dizisi ise İnegöl, Bursa ovaları ile Ulubat ve Manyas göllerini kapsar. Bu kesimde yer alan başlıca dağlık alanlar ilk iki çöküntü alanı dizisini birbirinden ayıran Samanlı Dağları ile Uludağ ve Kaz Dağı'dır. Kaz Dağı güneybatıda Ege Bölgesi'yle doğal sınır oluşturur. Marmara Bölgesi'nin en yüksek noktası, Uludağ'da 2.543 metreye ulaşan Karatepe'dir.
Bölge topraklarından kaynaklanan suların büyük bölümü Marmara Denizi'ne, geri kalanı Karadeniz ile Ege Denizi'ne dökülür. Marmara Denizi'ne ulaşan başlıca akarsular Susurluk, Gönen ve Kocabaş çaylarıdır. Öteki akarsular, Karadeniz'e dökülen Sakarya Irmağı ile Ege Denizi'ne dökülen Kara Menderes Çayı ve başlıca kolu Ergene Irmağı olan Meriç Irmağı'dır.
Marmara Bölgesi'nde birçok doğal göl vardır. Bunların başlıcalan İznik, Manyas, Ulubat (Apolyont), Sapanca, Terkos (Durusu), Küçükçekmece, Büyükçekmece ve Gala gölleridir.
Bölgenin Karadeniz kıyısı oldukça düzdür. Bu kıyıdaki başlıca çıkıntı İğneada Burnu' dur. Karadeniz ile Marmara Denizi'nin bağ*lantısını sağlayan İstanbul Boğazı'nın doğusunda Kocaeli Yarımadası, batısında da Çatalca Yarımadası yer alır. Gelibolu Yarımadası'yla Biga Yarımada*sı arasındaki Çanakkale Boğazı da Marmara Denizi'ni Ege Denizi'ne bağlar. Kuzey kesimi oldukça düz olan Marmara Denizi'nin güney kıyısında iki önemli yarımada vardır. Bunlar Armutlu ya da Bozburun Yarımadası ile Kapıdağ Yarım-adası'dır. Bu kıyıdaki başlıca girintiler de İzmit, Gemlik, Bandırma ve Erdek körfezleridir. Ege Denizi kıyısındaki başlıca girinti ise Trakya kesiminde yer alan Saros Körfezi'dir. Bölge kıyıları açığında birçok ada vardır.
Fazla yüksek olmayan dağlarla engebelenmiş olan bölgede birçok çukur alan ve ova vardır. Düzlüklerle çukurluklar dağlık alanlardan daha fazla yer kaplar.
Bölgenin Trakya kesimine dalgalı düzlükler egemendir. Bu kesimin iç bölümündeki çukur alana Ergene Havzası denir. Ergene Havzası' nın kuzeyinde Trakya'nın en yüksek kesimle*rini oluşturan ve Yıldız Dağları olarak da bilinen Istranca Dağları {bak. kırklareli) yer alır. Havzanın güney ve güneybatısında da Işıklar Dağı olarak bilinen Ganos Dağı ile Koru Dağı yükselir. Meriç Irmağı boyunca alçak düzlükler bulunan Trakya'nın Gelibolu Yarımadası ile İstanbul ili sınırları içinde kalan kesimleri yayvan tepelerden ve dalgalı düzlüklerden oluşur.
Bölgenin Anadolu'daki toprakları Trakya' ya göre daha engebelidir. Bu kesimde eski jeolojik çağlarda oluşan kırılmalar ve çökmeler sonucunda ortaya çıkan bazı çukur alanlar vardır. Doğu-batı doğrultusunda uzanan bu çukur alanlar üç ayrı dizi halinde uzanır. Bunların ilki kuzeydeki Adapazarı Ovası, Sapanca Gölü, İzmit Körfezi çöküntü alanı dizisidir. Batıya doğru Marmara Denizi'ndeki çukurluklarla devam eden bu dizinin güneyinde Pamukova, İznik Gölü, Gemlik Körfezi çöküntüleri yer alır. En güneyde yer alan çöküntü alanı dizisi ise İnegöl, Bursa ovaları ile Ulubat ve Manyas göllerini kapsar. Bu kesimde yer alan başlıca dağlık alanlar ilk iki çöküntü alanı dizisini birbirinden ayıran Samanlı Dağları ile Uludağ ve Kaz Dağı'dır. Kaz Dağı güneybatıda Ege Bölgesi'yle doğal sınır oluşturur. Marmara Bölgesi'nin en yüksek noktası, Uludağ'da 2.543 metreye ulaşan Karatepe'dir.
Bölge topraklarından kaynaklanan suların büyük bölümü Marmara Denizi'ne, geri kalanı Karadeniz ile Ege Denizi'ne dökülür. Marmara Denizi'ne ulaşan başlıca akarsular Susurluk, Gönen ve Kocabaş çaylarıdır. Öteki akarsular, Karadeniz'e dökülen Sakarya Irmağı ile Ege Denizi'ne dökülen Kara Menderes Çayı ve başlıca kolu Ergene Irmağı olan Meriç Irmağı'dır.
Marmara Bölgesi'nde birçok doğal göl vardır. Bunların başlıcalan İznik, Manyas, Ulubat (Apolyont), Sapanca, Terkos (Durusu), Küçükçekmece, Büyükçekmece ve Gala gölleridir.
Bölgenin Karadeniz kıyısı oldukça düzdür. Bu kıyıdaki başlıca çıkıntı İğneada Burnu' dur. Karadeniz ile Marmara Denizi'nin bağ*lantısını sağlayan İstanbul Boğazı'nın doğusunda Kocaeli Yarımadası, batısında da Çatalca Yarımadası yer alır. Gelibolu Yarımadası'yla Biga Yarımada*sı arasındaki Çanakkale Boğazı da Marmara Denizi'ni Ege Denizi'ne bağlar. Kuzey kesimi oldukça düz olan Marmara Denizi'nin güney kıyısında iki önemli yarımada vardır. Bunlar Armutlu ya da Bozburun Yarımadası ile Kapıdağ Yarım-adası'dır. Bu kıyıdaki başlıca girintiler de İzmit, Gemlik, Bandırma ve Erdek körfezleridir. Ege Denizi kıyısındaki başlıca girinti ise Trakya kesiminde yer alan Saros Körfezi'dir. Bölge kıyıları açığında birçok ada vardır.
