Marmara Bölgesi

Marmara Bölgesi​

Türkiye'nin kuzeybatısında yer alır.
Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgesidir.
Bölge ekonomik olarak, en gelişmiş bölge özelliğini taşır.



FABRİKALARI

Çimento, kumaş, deri, dokuma, iplik, konserve, şeker, içki, elektrikli ev aletleri, şişe-cam, rafineri, ilaç ve kibrit.

TARIM ÜRÜNLERİ

Buğday, arpa, yulaf, pirinç, pancar, tütün, zeytin, üzüm, incir, sebze ve meyveler, ayçiçeği, ayrıca ipekböceği ve hayvancılıkta önemlidir.

NEHİRLERİ

Meriç, ergene, Gönen, Susurluk

GÖLLERİ

Sapanca, İznik, Manyas, Ulubat, Çekmece ve Terkos

DAĞLARI

Istranca, samanlı, Kozdağ, Alemdağ, Uludağ

OVALARI

Sakarya ve Bursa ovaları.

LİMANLARI

İstanbul, İzmit, Bandırma

ŞEHİRLERİ

Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, İstabul, Kırklareli, Kocaeli (İzmit), Sakarya (Adapazarı), Tekirdağ

TURİZM

İstanbul, Edirne, İzmit, Bursa gibi şehirlerdeki tarihi eserler ve bölge doğal güzellikleriyle turizm bakımından önemlidir.

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Balkan Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir. Yaklaşık 67.000 km²'lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,6'sına karşı gelir.

Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir. Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-Kocaeli şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır. Başlıca sanayi ürünleri olarak; işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kâğıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir.

Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler. Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir. Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur.

Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir. Ekili-dikili arazi oranı %30'dur. Ormanlık alan oranı %11,5'tur. Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır. Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç olma nedeniyle çok yüksektir. Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir.

İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Yalova, Kocaeli tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde oprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır. Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır.

Marmara bölgesi'nin en büyük kenti İstanbul'dur.

Yüzölçümü ve nüfusuyla özgür en küçük olan Marmara Bölgesi kenti , Yalova kentidir .En yoğun nüfus buralardadır.Kütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü de Marmara bölgesi'ndedir.

İstanbul, Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar.

İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller şunlardır.

İstanbul
Edirne
Kırklareli
Tekirdağ
Çanakkale
Kocaeli
Yalova
Sakarya
Bilecik
Bursa
Balıkesir
Kısmen Düzce de Marmara'da yer alır.

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunan İller

İstanbul
Tekirdağ
Çanakkale
Balıkesir
Bursa
Yalova
Kocaeli


Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunmayan İller

Kırklareli
Edirne
Sakarya
Bilecik (Bilecik'in hiçbir denize kıyısı yoktur)

Marmara Bölgesi'nin, yine bölge bazında olan 3 komşusu vardır. Güneyde Ege Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi karadan bölgeyi kuşatmıştır. Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi haricinde;

İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli ve Sakarya illeri aracılığı ile Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege Denizi'ne kıyısı vardır.



Bölümleri

Adapazarı Ovası'nın doğusundan başlayarak, Silivri'ye kadar devam eder. Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu topraklarını kapsayan bu bölüm İstanbul Boğazı ile ikiye bölünür. Doğudaki kısım Kocaeli Yarımadası ve Adapazarı Ovası, batıdaki kısım ise Çatalca Yarımadası'dır. Bölüm akarsular ile parçalanmış olup, yer yer tepeliklere sahiptir. Ortalama 150 - 200 metre yükseklik gösteren bu tepeler plato özelliği taşır.

Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken, Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere bırakır. Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir. Nüfus yoğunluğu daha ılıman iklime sahip olan, güneydedir. Kuzeydeki en önemli yerleşim merkezi Şile'dir. Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri, İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur.

şeker pancarı, zeytin, sebze üretimi ve tahıl çeşitleridir. Silivri ve Çatalca ilçelerinde önemli ölçüde hayvansal gıda üretilir. Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların başlıcalarıdır.

Çatalca ilçesindeki ocaklardan çıkarılan grafit işlenmesi için İstanbul'a gönderilir. Durusu Gölü çevresinde çıkarılan linyit İstanbul'da yakacak ihtiyacı için kullanılır.

Bölümün böylesine gelişmesinin sebebi Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan Boğaz Köprülerinin bu bölüm içinde İstanbul ilinde olmasıdır. İstanbul ticaret, sanayi, bankacılık, kültür, sanat, medya, ulaşım, tekstil, kimya, dericilik, kundura, ilaç, cam, besin ve turizm bakımından Türkiye'nin merkezidir. Tüm bu sunduğu imkânlar dahilinde İstanbul uzun yıllar durmak bilmez bir göç dalgası ile karşı karşıya kalmış ve bugün Türkiye'nin toplam nüfusunun 8/1'nin bünyesinde bulundurur. Aldığı nüfus ile hızla büyüyen İstanbul ili yaşayanlara yeterli altyapı ve konut sunamamaktadır ve plânsızca büyümektedir. Devlete ve özel sektörün çabalarıyla şehirde kentsel dönüşüm seferberliği başlatışmış, gecekondulaşmanın yerini toplukonutlar ile çözme yoluna gidilmiştir. Günümüzde İzmit, Adapazarı ve Gölcük, İstanbul'un hemen arkasında hızla büyümektedir. İstanbul ve Adapazarı arası büyük bir sanayi sahasıdır. Buralarda devlete ve özel sektöre ait birçok tersane, çimento, beyaz eşya fabrikaları, alüminyum ve petrokimya tesisleri bulunur. Gölcük ilçesi bir donanma üssü ve askerî araçların yapıldığı bir sanayi merkezidir.

Yıldız Dağları Bölümü

Yıldız Dağları Bölümü, Marmara Bölgesi'nin kuzeybatısını oluşturur. İsmini alanın büyük bir alanını kaplayan Yıldız Dağları'ndan alır. Batıda, Bulgaristan sınırından, doğuda Durusu Gölü'ne kadar uzanır. Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında Karadeniz iklimi etkilidr. Doğal bitki örtüsü makilik olup, yaklaşık 150 metre yükseklikten sonra ormanlar başlamaktadır. Yıldız Dağları'nın batı kısımları plâto özelliği taşır, ve bu alandaki verimli tarım arazilerinde buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır tarımı yapılır. Küçükbaş hayvancılık oldukça gelişmiştir ve buna bağlı olarak bölümde birçok mandıra ve peynir imalâthanesi vardır. Bölümdeki başlıca yerleşim merkezleri, Kırklareli, Vize, Pınarhisar ve Saray'dır. Sanayi bakımından en önemli tesis Pınarhisar'daki çimento fabrikasıdır. Nüfus yoğunluğu en az bölümdür. dağların tepelerinde yıldız vardır

Ergene Bölümü

Ergene Bölümü, adını içinealan bu bölüm Yıldız Dağları ile Koru Dağları arasında kalmış bölümü kapsar. Tekirdağ ve Edirne illerinin bütünü ile Kırklareli'nin yarıya yakınını ve Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinin çok küçük bir alanını kapsar.

Marmara Bölgesi'nin, en soğuk, en az yağış alan, bitki örtüsünün en cılız olduğu yer Ergene Bölümüdür. Genel bitki örtüsü bozkırlardır. Bölümde yetiştirilen başlıca ürünler; buğday, mısır, çeltik, şeker pancarı, ayçiçeği, susam ve patatestir. Bağcılık ve ayçiçeği üretimi çok gelişmiş olduğundan, buna bağlı olarak da alkollü içecek ve yağ sanayii gelişmiştir. En önemli yerleşim merkezleri,Uzunköprü,Meriç, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Çerkezköy, Malkara, Keşan, Edirne, Tekirdağ ve İpsala'dır. Hamitabat beldesinde çıkarılan doğalgazdan elektrik üretilir. Trakya Birlik'e bağlı ayçiçeği fabrikaları bölüm ekonomisini önemli ölçüde canlandırmıştır.


Güney Marmara Bölümü

Güney Marmara Bölümü yeryüzü şekilleri bakımından Marmara Bölgesi'nin en fazla çeşitlilik gösterdiği bölümdür. Plâtolar, ovalar, göller, akarsular, körfezler bölümün başlıca yer şekilleridir. Saros Körfezi ile İzmit Körfezi'nin güneyinde kalan, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Bilecik illeri ile, İzmit ve Sakarya illerinin bir kısmını kapsayan alandır. Bölümdeki ovalarda buğday, ayçiçeği,tekirdağ şeker pancarı ekimi ile dutluklar ve meyve bahçeleri vardır. Küçükbaş hayvancılık çok gelişmiştir. Bursa yöresinde ipek böcekçiliği yapılır. Gelibolu ve Kapıdağ yarımadaları ile Çanakkale ilinin genelini kapsayan Biga Yarımadası nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir. Buralarda engebe fazladır. Çanakkale Boğazı, Gelibolu Yarımadası ile Biga Yarımadası'nı birbirinden ayırır.

Bölüm akarsu, göl, körfez ve adalar yönünden oldukça zengindir. Bölgenin en önemli akarsuyu Susurluk Çayı'nın vadisi Marmara Denizi'nin ılıman havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar. Biga Çayı ile Gönen Çayı diğer önemli akarsulardır. İznik, Ulubat ve Kuş Gölü bu bölümde bulunur. Bunlar içinde Kuş Gölü dünyaca üne sahip bir millî parktır.

Bölümün en önemli yerleşim birimi Bursa'dır. Bir süre Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmış Bursa, tarihî, doğal ve ekonomik ve kültürel yönden gelişmiş bir turizm şehridir. Diğer önemli yerleşim merkezleri Balıkesir, Çanakkale, Erdek, Gemlik, Karacabey, Mustafakemâlpaşa, Bandırma, Biga, Gönen'dir. Art bölgesin gelişmiş olması, bölümünde gelişmesine sağlamıştır. Bursa, Bandırma,Balıkesir, Çanakkale, Yalova ve Bilecik'te gıda sanayiinde, Balıkesir'de şeker ve kâğıt sanayiinde, Bursa'da tekstil, otomotiv ve konserve sanayiinde Bandırma'da kimya sanayiinde gelişmiştir.

Çanakkale'ye bağlı Biga ve Çan ilçelerinde hâlâ faal olan linyit ocakları mevcuttur. Bandırma limanı bölge için çok önemlidir. İstanbul - Bandırma arasında arabalı feribot taşımacılığı yapılır. Gönen'de kaplıca turizmi, Susurlukta bor çıkarımı, Bilecik ve Marmara Adası'nda ise mermercilik yapılmaktadır.

Nüfus ve yerleşme

Marmara Bölgesi'nin nüfusu 17,5 milyondan fazladır. Kilometrekareye 250 kişiden daha fazla insan düşer. Nüfusun yarısından fazlası İstanbul il sınırları içersinde bulunur. Aşağıda iller ve nüfusları verilmiştir *

İstanbul 12.533.989
Bursa 2.979.234
Kocaeli 1.490.335
Balıkesir 1.076.347
Sakarya 746.060
Tekirdağ 626.549
Çanakkale 464.975
Edirne 402.606
Kırklareli 328.461
Bilecik 194.326
Yalova 168.593
Bazı ilçe nüfusları:

Kağıthane 345.239
Tuzla 525.520
Gebze 301.400
Bandırma 99.000
İnegöl 167.000
Çorlu 225.163
Lüleburgaz 79.000
Körfez 82.000
Gölcük 56.000
Gemlik 64.000
Osmangazi 913.000

Türkiye'de tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği yer Marmara Bölgesi'dir. En fazla ekili dikili alan bu bölgede bulunur. Fakat bölge kendine yetmediğinden, dışardan ürün almaktadır. Bölgenin sağladığı iş istihdamı nedeniyle bölge hâlâ yoğun göç almaktadır.

Adalar

Bölgeye bağlı 21 ada vardır. Adaların çoğunda yerleşim vardır. Ege Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada da Marmara Bölgesi sınınrları içindedir. Karadeniz'e kıyısı olan Kefken Adası bölgenin sınırları içinde bulunur .

Bursa iline bağlı ada
İmralı Adası
Balıkesir iline bağlı adalar
Marmara Adası
Avşa adası
Ekinlik Adası
Eşek Adası
Mamaliada
Paşalimanı Adası
Kuş Adası
Yerada

Dağlar

Marmara Bölgesi'nde Yıldız dağları, Biga dağları, Kapıdağ, Uludağ, Samanlı dağ, Domaniç Dağı, Koru dağ, Işıklar dağı, Armutçuk dağı, Kazdağı, Elmacık dağ'ları bulunmaktadır. Bunların en büyüğü Bursa'daki Uludağ'dır. Yüksekliği 2543 metredir.

Akarsu ve göller
Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına rağmen sık bir akarsu ağı vardır. Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır. Bölge'de irili ufaklı bir çok doğal ve yapay göl bulunur. Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Ulubat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası olan tatlı su gölleridir. Bunların haricinde özellikle Güney Marmara Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama amaçlı birçok baraj gölü ve gölet bulunur.

İklim ve bitki örtüsü

Marmara Bölgesi'nin iklimini söylerken,tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara Bölgesinde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ile Akdeniz İklimi arasında bir geçiş evresidir. Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm arasındadır. En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında düşer. En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Karlı ve donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır. İç kesimlere gidildikçe karasallık etkisi artar. Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler, güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur. Makiler 200m yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür. Ergene Havzası'nda bozkırlar oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez. Yükseltinin olduğu yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır.

Hava sıcaklığının 0 °C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır. Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16 °C, en sıcak ay ortalaması: 23-25 °C, en soğuk ay ortalaması: 5-6 °C'dir. Yıllık yağış miktarı 600-700 mm civarındadır. Marmara bölgesinde hâkim rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser.

Bölgedeki millî parklar

Truva Millî Parkı (Çanakkale)
Kazdağı Millî Parkı(Balıkesir)
Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)
Uludağ Millî Parkı (Bursa)
(Manyas-Kuş Cenneti)Milli Parkı (Balıkesir)

Ekonomik Faaliyetler

Marmara Bölgesi'nin halkı geçimini sanayi, ticaret, turizm ve tarımdan sağlar. Türkiye'nin başlıca sanayi bölgesidir. Bölgedeki en gelişmiş sanayi alanı İstanbul-Bursa-İzmit eksenidir. İlkçağ'dan beri önemli bir ticaret merkezi olan ve kıtalararası ulaşım yolları üzerinde bulunan İstanbul, bölgeye ülke çapında bir üstünlük sağlar. Bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetlerine rastlanır. Üretilen başlıca sanayi malları arasında işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kağıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya, gemi ve yat sayılabilir.

Bölgede aynı zamanda tarım da çeşitlenmiştir. Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday tarlalarından oluşur. Buğday üretimini, şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği üretimi izler. Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin yaklaşık %30'unu gerçekleştiren bölgenin sebze ve meyve üretimi de önemli bir miktarı bulur. Mısır üretiminde Karadeniz Bölgesi'nden sonra ikinci sırada yer alan bölge, zeytin üretiminde de Ege Bölgesini izler. Sofralık Gemlik zeytinleri ünlüdür. Bağcılık konusunda da gelişmiş olan bölgede, Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şaraplarıyla tanınır.

Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan Marmara Bölgesi, dünyanın en güzel manzaralarına, önemli mimarlık ve sanat eserlerine sahiptir. Marmara Denizi'ndeki adalar, yarımadalar ve koylar, bölgedeki dağlar ve ormanlar ile kentlerde tarih ve doğa içiçedir. Birçok büyük uygarlığın doğduğu ve gelişip kök saldığı bu bölge, iki kıta arasında geçiş yapan kavimlerin göç yollarını oluşturmuştur. Bu kavimlerin ve bölgeye yerleşen ulusların bıraktıkları izlere adım başında rastlamak mümkündür. Eşsiz doğal ve tarihi değerlere sahip olan bölgede turizm de çok gelişmiştir. Her yıl bölgeye önemli sayıda turist gelmektedir. Bölge Türk turizminin ülke genelinde finans, yatırım, eğitim ve operasyon merkezidir.

Marmara Bölgesi Adaları

Bölgeye bağlı çok sayıda (21) ada vardır. Adaların çoğunda yerleşim vardır.

Bursa iline bağlı ada:

* İmralı Adası

Balıkesir iline bağlı adalar:

* Marmara Adası
* Avşa Adası
* Ekinlik Adası
* Eşek Adası
* Mamaliada
* Paşalimanı Adası
* Kuş Adası
* Yerada

İstanbul İline bağlı Adalar: (Prens Adaları)

* Büyükada
* Heybeliada
* Burgazada
* Kınalıada
* Sedefadası
* Yassıada
* Sivriada
* Tavşanadası
* Kaşıkadası

Ege Denizi'nde bulunan;

* Gökçeada
* Bozcaada

Marmara Bölgesi sınınrları içindedir.

Karadeniz'de olan;

* Kefken Adası

bölgenin sınırları içinde bulunur.

Marmara Bölgesinin Hangi Yemekleri Meşhur

Bozüyük (Bilecik)

1,5 kg un
2 adet yumurta
250 gr tereyağı
1 çay bardağı sıvıyağ
1 su bardağı süt
1 yemek kaşığı sirke
1 tatlı kaşığı tozşeker
1 tutam tuz
1 kg ceviziçi
1 su bardağı susam
50 gr Hindistan cevizi
400 gdr nişasta
6 su bardağı tozşeker (ravak için)
5 su bardağı su(ravak için)

Hamur elde etmek için, yukarıda belirtilen miktarlardaki yumurta, süt, sıvıyağ, sirke, tozşeker ve un karıştırılır ve hamur iyice yuğurulur Yumurta büyüklüğünde parçalara ayrılarak oklava ile yufka gibi açılır Hamura kıvamını verebilmek için yeterli miktarda nişasta ekilir ve açılan yufkalara çekilmiş ceviziçi serpilir Yufkalar tekrar oklavaya özenle sarılır Sarılma işleminden sonra hamurlar oklavada iken büzdürülür ve oklava içinden çıkarılır Büzülmüş parçalar isteğe göre kesilerek yağlı tepsiye dizilir Üzerine 250 gr tereyağı eretilerek dökülür Norman sıcaklıkta kızdırılan fırına sürülerek, pembeleşinceye kadar pişirilerek kızarması sağlanır Pişirme işlemi bittikten sonra soğuması beklenirken, üzerine dökmen için 6 su bardağı tozşeker 5 su bardağı su ile ravak şeklini alıncaya kadar kaynatılır Ravak 15 dakika kadar bekletildikten sonra tepsinin üzerine dökülerek soğumaya bırakılır Diğer taraftan 1 su bardağı susam ezilerek ateşte kavrulur ve tepsinin üzerine yayılır En son olarak 50 gram hindistan cevizi ile üzerine süsleme yapılır


Sebzeli Tavuk Çorbası (Kocaeli)

1 tavuk göğüs eti
4 su bardağı tavuk suyu
15 gr tereyağı
1 çorba kaşığı un
1 çarliston biber
1 çuska biber
1 küçük havuç
1 küçük kabak
Tuz, karabiber

1 Tavuk göğüs etini haşlayın ve tel tel ayırın Bir tencerede tereyağını eritip unu karıştırarak kavurun Tavuk suyunu ekleyip tahta kaşıkla karıştırın Tuz ve karabiber ekleyin.
2 Biber, havuç ve kabağı temizleyin Biberleri kıyın Havuç ve kabağı küp şeklinde doğrayın Sebzeleri tencereye ilave edip pişirin Sıcak olarak servis yapın.


Pazılı Kuzu Kapama (Kocaeli)

6 parça kemikli kuzu eti
4-5 sap taze soğan
4 pazı yaprağı
2-3 diş sarımsak
45 gr tereyağı
1 su bardağı su
Tuz

1 Tavada tereyağını eritin Etleri ekleyip çevirerek hafif kızartın ve yayvan bir tencereye alın
2 Soğanların yeşil saplarını kıyıp tereyağında hafif soteleyin Pazı yapraklarını iri iri doğrayın Soğan ve pazıları etlerin üzerine yayın
3 Sarımsakları soyup ikiye kesin ve etlerin üzerine serpiştirin Suya bir miktar tuz ekleyip karıştırın ve tepsiye ilave edin Kapağı kapalı olarak 45 dakika pişirin Sıcak olarak servis yapın


Kaysepi (Kocaeli)

2 su bardağı kurutulmuş mürdüm eriği
1 su bardağı su
15 su bardağı tozşeker
30 gr tereyağı
1 çay bardağı çekilmiş ceviz içi

1 Kurutulmuş mürdüm eriğini yıkayıp tencereye alın Bir miktar su ekleyip yumuşayana kadar pişirin Suyunu süzün ve eriklerin çekirdeklerini çıkarın Tencereye alıp 1 bardak kaynar su ekleyin Üzerine şekeri ilave edip pişirin
2 Bir tavada tereyağını eritin Erikleri servis tabağına alıp üzerine tereyağını gezdirin Ceviz içi serpiştirip sıcak olarak servis yapın


Pırasa Böreği (Kırklareli)

1 kg pırasa
2 çorba kaşığı domates salçası
3 çorba kaşığı sıvıyağ

Hamur için:
500 gr un
Su
Sıvıyağ
Tuz

1 Pırasaları temizleyin Yıkayıp küçük küçük doğrayın Tavada sıvıyağı kızdırıp pırasaları ilave edip yumuşayana kadar kavurun Salçayı ekleyip karıştırın Tuzunu ilave edip tavayı ocaktan alın
2 Unu hamur yoğurma kabına alın Tuz ekleyip harmanlayın Azar azar su ilave edip kulak memesi yumuşaklığında bir hamur yoğurun Hamurdan 10 tane beze hazırlayın Tezgâha un serpip bezeleri tepsiden biraz daha büyük olacak şekilde açın Tepsiyi yağlayın ve yufkaları aralarına yağ sürerek üst üste yerleştirin Hazırladığınız pırasalı malzemeyi en üste yayıp hamurun dışa taşan kenarlarını içe doğru kıvırın Yufkanın kenarlarına sıvıyağ sürüp önceden ısıtılmış 180 dereceye ayarlı fırında 45-50 dakika pişirin Dilimleyip sıcak olarak servis yapın


Poğaça (Kırklareli)

1 su bardağı ılık süt
1 paket (42 gr) yaş maya
Yarım su bardağı sıvıyağ
Aldığı kadar un
Tuz

Üzeri için:

1 yumurta sarısı
1 çay kaşığı susam
1 çay kaşığı çörekotu

1 Mayayı ılık sütle ezip iyice karıştırın ve kabarana kadar bekletin Unu hamur yoğurma kabına alın ve ortasını havuz gibi açın Mayalı süt, sıvıyağ ve tuz ekleyip kulak memesi kıvamında bir hamur yoğurun Üzerini nemli bezle örtün Ilık ortamda hamur 2 misli kabarana kadar yarım saat bekletin
2 Hamurdan yumurtadan biraz daha büyük parçalar koparıp bezeler hazırlayın Her bir bezeyi tezgâhın üzerinde elinizle yuvarlayıp uzatın ve iki yöne doğru bükün Hamuru kendi etrafında sarıp uçlarını kıvırın Malzeme bitinceye kadar işlemi sürdürün Hamurları yağlanmış fırın tepsisine yerleştirin Mayalanması için 10-15 dakika daha bekletin Üzerlerine yumurta sarısı sürün Susam ve çörekotu serpip önceden ısıtılmış 200 dereceye ayarlı fırında üzerleri hafif kızarana kadar pişirin


İstanbul Pilavı

MALZEMELER
450 gr pirinç
125 gr Tereyagi
1 adet Hindi Fileto
1 su bardagi konserve bezelye
1 tutam safran
1 çay kasigi toz zencefil
50 gr iç badem
50 gr kabuksuz antepfistigi
Tuz

Yapılış Tarifi
Pirinci tuzlu kaynar suda 30 dk beklettikten sonra yikayip süzün
Bademlerle birlikte tereyaginda 5 dk kavurun Hindi filetoyu haslayip 2
bardak hindi suyunu ayirinYarim kahve fincani suda 30 dk beklettiginiz
safsani hindi suyuna ilave edin Didiklediginiz tavuk etini bezelye, tuz ve
zencefille birlikte kavurdugunuz pirince katin Hindi suyunu ilave edip kisik
ateste suyunu çekene kadar pisirin Sicak suda bekletip iç kabuklarini
ayikladiginiz antepfistiklarini ekleyip pilavinizi demlendirin



Marmara Bölgesinde Meyvecilik

1) Fındık

Fındık, Orta ve Doğu Karadeniz Bölümleri’nden sonra Doğu ve Güney Marmara Bölümleri illerinde yetiştirilir.Marmara Bölgesi’nde fındık bahçeleri ve üretimi Sakarya ili ile temsil edilir. Bölge üretiminin (80 bin tonu biraz aşar) % 90′dan fazlasını bu ilimiz verir. Verimli yıllarda, ilin kuru kabuklu meyve üretimi, 70-75 bin tonu bulur. Bölgede, bu ilden başka;Kocaeli (5 bin tonu aşar), Bilecik (30-35 ton), Bursa (150 tonu bulur), Çanakkale (15-20 ton), Tekirdağ (1,5-3 ton) ve Kırklareli (25-30 ton) illerinde de, az çok fındık bahçelerine rastlanır. İstanbul üretimi de 500 tonu aşar.

2) Zeytin

Marmara Bölgesi, zeytin ağacı sayısı fazlalığı bakımından ikinci sırada gelir. Türkiye zeytin ağacı sayısının % 25′ten fazlasını temsil eder. Bölge zeytin bahçelerinin hemen tamamı, Güney Marmara Bölümü illeri ile kısmen de Doğu Marmara illerinde toplanmıştır. Trakya kesimi illerimizde de, tek tük zeytin ağacına rastlanır.Ama üretimi ekonomik değildir. Güney Marmara Bölümü’nde özellikle Balıkesir ili, Aydın ve İzmir illerinden sonra Türkiye’nin en büyük üçüncü zeytincilik merkezi durumundadır. Özellikle Edremit Körfezine doğru geniş alanlar, zeytin bahçelerine ayrılmıştır. Bölge zeytin ağacı sayısının, % 45′e yakını bu illerdedir.İlin,Bandırma ve Erdek dolayları da, geniş bahçelere sahiptir.Bursa ilinin en geniş zeytin bahçeleri, Gemlik ve Mudanya çevresinde toplanmıştır. Batıda Çanakkale ve doğuda Kocaeli illerine dğru bahçeler, giderek azalır ve seyrekleşir.

3) Turunçgiller

Güney Marmara’da Türkiye’de turunçgil ağaçları sayısının %1,5′i bulunmaktadır. Bahçeler, büyük çoğunluğu ile başta Balıkesir ili olmak üzere, bu il ve Çanakkale ili kıyılarında yoğunlaşmıştır.

4) Şeftali

Bahçe kültürü biçimindeki yetişme bölümlerinden birisi Güney Marmara Bölümüdür. Yurdumuzun, en kaliteli ve pazar değeri en yüksek şeftali meyvesi, eskiden beri Bursa ili bahçelerinde yetişir. Ülkemiz şeftali ağacı sayısı % 25′i bu ilde olup, verimli yıllarda Bursa’nın üretimi 100 tonu aşar.

5) Armut

Üretimi giderek yükselen bir meyvedir. Bahçelerin çoğu Güney Marmara Bölümü’ndedir.

6) İncir

Anavatanı Doğu Akdeniz kıyılarıdır. Kışların ılık, yazların sıcak geçtiği, yıllık yağışın 600 – 700 mm olduğu denizel iklimlerde rahatça yetişebilir. Soğuğa karşı hassas olduğundan iç bölgelerimizde fazla yetiştirilemez.

İncir, en fazla Ege Bölgesi’ndeki Aydın ve İzmir çevresinde üretilir. (%90) Bundan başka, az miktarda Akdeniz ve Karadeniz kıyıları ile, Güney Marmara ve G. Doğu Anadolu’da üretilir.

7) Üzüm

Kışın -40°C sıcaklığa kadar dayanır. Yazın sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı bir bitki olduğundan ülkemizde hemen her bölgede yetiştirilir. Yazların yağışlı geçmesinden dolayı Karadeniz kıyılarında ve Doğu Anadolu’nun sıcaklığı yetersiz yüksek yerlerinde yetiştirilemez.
Üretim en fazla Ege Bölgesi’nde yapılmaktadır. G. Doğu Anadolu, İç Anadolu, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde de üretilir. Özellikle Ege Bölgesi’nde Manisa, İzmir, Denizli yörelerinde üretilen çekirdeksiz üzüm kurutularak önemli bir kısmı ihraç edilir. Üzüm, soğuğa ve kuraklığa dayanıklı olduğundan, ülkemizde elma ile birlikte en yaygın olan meyvedir.


Marmara Bölgesinin Geçim Kaynakları Nelerdir

Bölgede verimli toprakların fazla olması, iklimin elverişliliği tarımı güçlendirmiştir. Ayçiçeğinin %74'ü, zeytinin %25'i bu bölgede üretilir. Sebze ve meyve alanları geniş yer kaplar. Mısır, tütün, keten, patates gibi ürünler bol miktarda yetiştirilir. Hayvancılık ve hayvan ürünleri de ekonomide büyük önem taşır. Peynir, tereyağı, yoğurt üretimi fazladır. İpek böceğinin %75'i bu bölgede yetiştirilir. Bölgenin asıl zenginliği, Türkiye ekonomisine büyük katkısı olan sanayi alanındadır. Toplam sanayi gelirinin 1/3, ulaşım ve ticaret gelirinin 1/4, bu bölgeye aittir. Sanayide çalışanların 1/2 si buradadır. Bölgenin milli gelire katkısı ise 1/5'i geçer. İstanbul bugün bir ithalat, ihracat, bankacılık ve sigortacılık şehri haline gelmiştir.

Sanayi'ninde geçim kaynağında büyük bir rolü vardır.Sanayi kesiminde çalışan işçilerin yarıya yakını, sanayi ürünlerinin üçte birinden fazlası bu bölgeden elde edilir. Sanayinin en çok geliştiği bölgedir.

Yeraltı zenginlikleri bakımından da önemli bir yeri olan bölgenin, başlıca madenleri, bor mineralleri, demir ve volframdır. Ayrıca kaliteli mermer yatakları vardır.

Marmara Bölgesi, çeşitli doğal güzellikleri uygarlıklardan kalma tarihi eserleriyle ülkemizin olduğu kadar, dünyanın da sayılı Turistik bölgelerinden biridir. Yoğun turizm faaliyetlerinde, İstanbul gibi büyüleyici bir şehrin ve boğazların büyük rolü vardır. Tarihi ve doğal güzellikleriyle, müzeleriyle dünyada az rastlanır bir zenginliğe sahiptir. Edirne ve Bursa, Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmış, tarihi eserlerle dolu, doğal güzelliklere sahip yoğun turist çeken iki şehrimizdir. Millî parklar içinde yer alan Uludağ, kış sporlarının yapıldığı önemli bir merkezdir. Marmara Denizi kıyıları ile adalar yerli ve yabancı insanların uğrak yeridir. Kuş Gölü ise millî park haline getirilmiş dünyaca ünlü bir "Kuş Cenneti"dir. Bölge, sağlık turizmi bakımından da önem taşır. Burada birçok kaplıca ve maden suları bulunur. Yalova ve Bursa Kaplıcaları dünyaca ünlü birer sağlık merkezi haline gelmişlerdir.