poLyanna_zeinom
Katılımcı
MİLLİ MÜCADELEDE BASIN
Üç grupta toplamamız mümkündür:
1. Milli mücadele karşısındaki basın
2. Milli mücadeleyi destekleyen basın
3. Yabancı basın
Atatürk”ün önderliğinde başlatılan Anadolu harekâtına püskürürken, bir yandan da İstanbul hükümetinin bu harekâtı önleyici icraatına geniş yer veriyor; Milli mücadele liderlerine karşı halkı tahrik edici bir tutum izliyordu.
A.İSTANBUL BASINI
20 Mart 1920” de Padişahın ve işgal kuvvetlerinin baskısı altında olduğundan bağımsız değildi .1921 yılında I. Ve II. İnönü Savaşları var. Düzenli orduya geçişle savaş kazanılmaya başlanmış. 1919’a kadar padişahın kontrolünden sonra yabancıların kontrolünde baskın rejim var.
İstanbul da yayınlanan gazeteler: Tasvir-i Efkâr, Alemdar, Vakit, İstanbul, Zaman, Akşam
a)Milli mücadeleyi destekleyen İstanbul Gazeteleri: Tasvir-i Efkar, Vakit, İleri, Akşam, Vatan
Diğer gazete ve dergiler; Kelebek, Süs, Memleket, Karagöz, Tan, Zaman
b)Milli mücadele karşısındaki İstanbul gazeteleri:
_Türk basını: İstanbul, Alemdar, Peyam-ı Sabah, Aydede, Ümit.
_Yabancı basın: Stamboul(İstanbul) , Teemin, Hakikat
B.ANADOLU BASINI
Milli mücadelenin başlamasından sonra çıkan gazetelerin toplam sayısı, milli mücadeleden önce çıkan gazetelerin sayısına göre, oldukça fazladır. Bu dönemde eski gazetelerin 4 katına yakın gazete çıkmıştır. Yeni ve eski gazetelerde birlikte hemen hemen her il ve her bölgeyi temsil eden gazeteler olmuştu. Milli mücadeleye karşı olan Anadolu Gazeteleri oldukça azdır.
Çevreleri ve etkinlikleri pek fazla olmayan karşı gazetelerin en önemlileri şunlardır:
Ferda, Zafer, İrşat, Adana postası
a)İzmir’in İşgali Ve İzmir’de Basın
Türk gazetelerinin yanı sıra Rum ve Fransız gazeteleride çıkıyordu. Rum gazeteleri; Amaltiya, Kozmos, Toros, Patris, Elefteros, Estiya. Bu gazeteler Mondros mütarekesiyle birlikte Türklere karşı saldırıya geçmişler, hepsi Yunan savunucusu kesilmişlerdir. Rum gazeteleri İzmir’in Yunanistan’a verilmesi için kampanya başlattı. İzmir körfezinde bir düşman gemisi görünmüştü. Bunu ikincisi izlemiş ve o yılın sonuna dek birçok savaş gemisi gelip gitmişti. İzmirli Rumlar ortalığı ayağa kaldırdılar. Cadde ve sokaklarda sevinç çığlıkları atmaya başladılar. Rum gazeteleri İzmir’in Yunanistan’a verilmesinden bahsetmeye başlamışlardı.
15 Mayıs 1919’ da İzmir’in Yunanlılar tarafından işgali büyük bir şaşkınlık yarattı. İzmir işgal kuvvetleri komutanı basına sansür koydu. Daha sonra Türkleri izinsiz toplanmak,konferans,yolculuk yapma gibi haklardan mahrum etti.
Bu dönemin en önemli Türk gazeteleri : Ahenk, Anadolu, Hukuk-u Beşer, Islahat, Müsavat, Köylü , Duygu , İzmir’e Doğru
İzmir Türk basını İzmir’in Yunanistan’a verileceği söylentisi üzerine ortak bir cephe oluşturulmuştu. Bu gazetelerin başında Anadolu gazetesi baş yazarı Haydar Rüştü yazdığı yazıda İzmir’in Türk olduğunu ve Türk kalacağını haykırıyordu. İzmir basını bağımsız değildi. Bu yüzdende ulusal bağımsızlık savaşı konusunda beklenen etkiyi yapmamıştı. Hukuk-u Beşer gazetesi Hasan Tahsin’in şehid edilmesi ile kapandı. Anadolu ve Duygu gazeteleri işgalden önce kapatıldı. Yerli Rumlar Anadolu matbaasına saldırarak matbaayı tahrip ettiler. Ahenk ve Müsavat gazeteleri tarafsız kalmışlardı.Köylü ve Islahat gazeteleri işgal ordularının emrine girdi.19 Mayıs 1919’da işgal kuvvetleri tarafından Türk basınına sansür koyuldu. Balıkesir’de yayınlanan Doğru Söz gazetesinin baş yazarı İsmail Hakkı Bey gazetenin baş yazısında “Türkler namusuyla yaşamayı bildikleri gibi şerefleri ile de ölmeyi bilirler” ifadesi yer aldı. İzmir’e doğru gazetesi Yunanlılar tarafından yasaklanmasına rağmen gizli yollardan İzmir’e sokuluyordu.
b)Milli Mücadeleyi Destekleyen Anadolu Basını
Öğüt gazetesi , Hukuk-u Beşer , Doğru Söz , Ses , Ahenk
__Diğer Gazete Ve Dergiler ;
*Sivas’da yayınlanan gazeteler : Sivas , Gayei Milliye , Mücahedei Milliye
*Ankara’da yayınlanan gazeteler : Kalem , Anavatan , Hayat , Emek
*İzmir’de yayınlanan gazeteler : Şark, Duygu, Efe, Yeni İzmir.
*Konya’da yayınlanan gazeteler : İbret , Halk , Hedef , İntibah
*Eskişehir’de yayınlanan gazete : Ahrar , Millet
*Antalya’da yayınlanan gazeteler : Anadolu ( Antalya’da Anadolu )
*Trabzon’da yayınlanan gazeteler : İstikbal , Trabzon , Güzel Trabzon , Yeşil Yuva
*Ordu’da yayınlanan gazeteler : Ordu Bucak , Ordu’da Güneş , Gamlı
*Giresun’da yayınlanan gazeteler : Işık , Karadeniz , Gedikkaya , Yeni Giresun
*Samsun’da yayınlanan gazeteler : Ahali , Aksiseda , Hilal , Fırtına , Hayat
*Bolu’da yayınlanan gazeteler : Dertli , Türkoğlu , Kursi Millet
*Balıkesir’de yayınlanan gazeteler : Ertuğrul , İntibah , Arkadaş , Gündüz , Kafkas ,
*Amasya’da yayınlanan gazeteler : Emel , Hakikat , Hakyolu ,
*Kayseride’de yayınlanan gazeteler : Kayseri , Erciyes , Cuma , Misak- i Milli , Adana’ya Doğru
*Diyarbakır’da yayınlanan gazete : Küçük Mecmua
*Maraş’ta yayınlanan gazete : Amali Milliye
*Elazığ’da yayınlanan gazeteler : Şark , Satveti Milliye
*Aydın’da yayınlanan gazeteler : Aydın İli , Menteşe
*Kastamonu’da yayınlanan gazeteler : Kastamonu , Gençlik
*Adapazarı’nda yayınlanan gazete : Adapazarı
*Afyonkarahisar’da yayınlanan gazeteler : Söz Birliği , İkaz
__Anadolu Ajansı : 6 Nisan 1920’de Atatürk tarafından kurulmuştur.TBMM ‘de yerini almıştır.Sivas’da ve Ankara’daki gazetelere yardımcı olması amacıyla kurulmuştur.Atatürk’ün bu ajansı kurma amacı Milli Mücadelemizi dünyaya anlatmak ve halkı aydınlatmaktır. 1 Mart 1925 tarihinde Anadolu Ajansı , A.Ş haline gelmiştir.
c)Milli Mücadele Karşısındaki Anadolu Gazeteleri
Ferda , Adalet , Zafer , Rehber , Köylü
Üç grupta toplamamız mümkündür:
1. Milli mücadele karşısındaki basın
2. Milli mücadeleyi destekleyen basın
3. Yabancı basın
Atatürk”ün önderliğinde başlatılan Anadolu harekâtına püskürürken, bir yandan da İstanbul hükümetinin bu harekâtı önleyici icraatına geniş yer veriyor; Milli mücadele liderlerine karşı halkı tahrik edici bir tutum izliyordu.
A.İSTANBUL BASINI
20 Mart 1920” de Padişahın ve işgal kuvvetlerinin baskısı altında olduğundan bağımsız değildi .1921 yılında I. Ve II. İnönü Savaşları var. Düzenli orduya geçişle savaş kazanılmaya başlanmış. 1919’a kadar padişahın kontrolünden sonra yabancıların kontrolünde baskın rejim var.
İstanbul da yayınlanan gazeteler: Tasvir-i Efkâr, Alemdar, Vakit, İstanbul, Zaman, Akşam
a)Milli mücadeleyi destekleyen İstanbul Gazeteleri: Tasvir-i Efkar, Vakit, İleri, Akşam, Vatan
Diğer gazete ve dergiler; Kelebek, Süs, Memleket, Karagöz, Tan, Zaman
b)Milli mücadele karşısındaki İstanbul gazeteleri:
_Türk basını: İstanbul, Alemdar, Peyam-ı Sabah, Aydede, Ümit.
_Yabancı basın: Stamboul(İstanbul) , Teemin, Hakikat
B.ANADOLU BASINI
Milli mücadelenin başlamasından sonra çıkan gazetelerin toplam sayısı, milli mücadeleden önce çıkan gazetelerin sayısına göre, oldukça fazladır. Bu dönemde eski gazetelerin 4 katına yakın gazete çıkmıştır. Yeni ve eski gazetelerde birlikte hemen hemen her il ve her bölgeyi temsil eden gazeteler olmuştu. Milli mücadeleye karşı olan Anadolu Gazeteleri oldukça azdır.
Çevreleri ve etkinlikleri pek fazla olmayan karşı gazetelerin en önemlileri şunlardır:
Ferda, Zafer, İrşat, Adana postası
a)İzmir’in İşgali Ve İzmir’de Basın
Türk gazetelerinin yanı sıra Rum ve Fransız gazeteleride çıkıyordu. Rum gazeteleri; Amaltiya, Kozmos, Toros, Patris, Elefteros, Estiya. Bu gazeteler Mondros mütarekesiyle birlikte Türklere karşı saldırıya geçmişler, hepsi Yunan savunucusu kesilmişlerdir. Rum gazeteleri İzmir’in Yunanistan’a verilmesi için kampanya başlattı. İzmir körfezinde bir düşman gemisi görünmüştü. Bunu ikincisi izlemiş ve o yılın sonuna dek birçok savaş gemisi gelip gitmişti. İzmirli Rumlar ortalığı ayağa kaldırdılar. Cadde ve sokaklarda sevinç çığlıkları atmaya başladılar. Rum gazeteleri İzmir’in Yunanistan’a verilmesinden bahsetmeye başlamışlardı.
15 Mayıs 1919’ da İzmir’in Yunanlılar tarafından işgali büyük bir şaşkınlık yarattı. İzmir işgal kuvvetleri komutanı basına sansür koydu. Daha sonra Türkleri izinsiz toplanmak,konferans,yolculuk yapma gibi haklardan mahrum etti.
Bu dönemin en önemli Türk gazeteleri : Ahenk, Anadolu, Hukuk-u Beşer, Islahat, Müsavat, Köylü , Duygu , İzmir’e Doğru
İzmir Türk basını İzmir’in Yunanistan’a verileceği söylentisi üzerine ortak bir cephe oluşturulmuştu. Bu gazetelerin başında Anadolu gazetesi baş yazarı Haydar Rüştü yazdığı yazıda İzmir’in Türk olduğunu ve Türk kalacağını haykırıyordu. İzmir basını bağımsız değildi. Bu yüzdende ulusal bağımsızlık savaşı konusunda beklenen etkiyi yapmamıştı. Hukuk-u Beşer gazetesi Hasan Tahsin’in şehid edilmesi ile kapandı. Anadolu ve Duygu gazeteleri işgalden önce kapatıldı. Yerli Rumlar Anadolu matbaasına saldırarak matbaayı tahrip ettiler. Ahenk ve Müsavat gazeteleri tarafsız kalmışlardı.Köylü ve Islahat gazeteleri işgal ordularının emrine girdi.19 Mayıs 1919’da işgal kuvvetleri tarafından Türk basınına sansür koyuldu. Balıkesir’de yayınlanan Doğru Söz gazetesinin baş yazarı İsmail Hakkı Bey gazetenin baş yazısında “Türkler namusuyla yaşamayı bildikleri gibi şerefleri ile de ölmeyi bilirler” ifadesi yer aldı. İzmir’e doğru gazetesi Yunanlılar tarafından yasaklanmasına rağmen gizli yollardan İzmir’e sokuluyordu.
b)Milli Mücadeleyi Destekleyen Anadolu Basını
Öğüt gazetesi , Hukuk-u Beşer , Doğru Söz , Ses , Ahenk
__Diğer Gazete Ve Dergiler ;
*Sivas’da yayınlanan gazeteler : Sivas , Gayei Milliye , Mücahedei Milliye
*Ankara’da yayınlanan gazeteler : Kalem , Anavatan , Hayat , Emek
*İzmir’de yayınlanan gazeteler : Şark, Duygu, Efe, Yeni İzmir.
*Konya’da yayınlanan gazeteler : İbret , Halk , Hedef , İntibah
*Eskişehir’de yayınlanan gazete : Ahrar , Millet
*Antalya’da yayınlanan gazeteler : Anadolu ( Antalya’da Anadolu )
*Trabzon’da yayınlanan gazeteler : İstikbal , Trabzon , Güzel Trabzon , Yeşil Yuva
*Ordu’da yayınlanan gazeteler : Ordu Bucak , Ordu’da Güneş , Gamlı
*Giresun’da yayınlanan gazeteler : Işık , Karadeniz , Gedikkaya , Yeni Giresun
*Samsun’da yayınlanan gazeteler : Ahali , Aksiseda , Hilal , Fırtına , Hayat
*Bolu’da yayınlanan gazeteler : Dertli , Türkoğlu , Kursi Millet
*Balıkesir’de yayınlanan gazeteler : Ertuğrul , İntibah , Arkadaş , Gündüz , Kafkas ,
*Amasya’da yayınlanan gazeteler : Emel , Hakikat , Hakyolu ,
*Kayseride’de yayınlanan gazeteler : Kayseri , Erciyes , Cuma , Misak- i Milli , Adana’ya Doğru
*Diyarbakır’da yayınlanan gazete : Küçük Mecmua
*Maraş’ta yayınlanan gazete : Amali Milliye
*Elazığ’da yayınlanan gazeteler : Şark , Satveti Milliye
*Aydın’da yayınlanan gazeteler : Aydın İli , Menteşe
*Kastamonu’da yayınlanan gazeteler : Kastamonu , Gençlik
*Adapazarı’nda yayınlanan gazete : Adapazarı
*Afyonkarahisar’da yayınlanan gazeteler : Söz Birliği , İkaz
__Anadolu Ajansı : 6 Nisan 1920’de Atatürk tarafından kurulmuştur.TBMM ‘de yerini almıştır.Sivas’da ve Ankara’daki gazetelere yardımcı olması amacıyla kurulmuştur.Atatürk’ün bu ajansı kurma amacı Milli Mücadelemizi dünyaya anlatmak ve halkı aydınlatmaktır. 1 Mart 1925 tarihinde Anadolu Ajansı , A.Ş haline gelmiştir.
c)Milli Mücadele Karşısındaki Anadolu Gazeteleri
Ferda , Adalet , Zafer , Rehber , Köylü
