Osmanli Devleti Kanunu

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2012

• #11

ECANİBİN HAKKI İSTİMLAKİ KANUNUNUN BİRİNCİ
MADDESİNDE İSTİSNA OLUNAN EŞHASIN EMLAK
VE ARAZİSİNE MAHSUS KANUN (1)
Kabul Tarihi : 21 Şubat 1298; 25 Rebiülahır 1300
Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih: - Sayı: -
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 1 Cilt:3 (Zeyl) Sayfa: 96
Madde 1 - Anasıl tebaayı Osmaniyeden iken Tabiiyeti Osmaniye Kanununun
neşrinden mukaddem tebdili tabiyet etmiş olupta senedatı ahdiye mucibince
tarafı Devleti Aliyyeden tabiiyeti ecnebiyeye duhulleri kabul ve tasdik
olunmuş olanlar ve kanunu mezkurun neşrinden sonra ahkamına muvafık surette
tebdili tabiyet edenler, Ecanibin istimlakine dair, 7 Safer sene 1284 tarihli
kanunun vezaifi mahsusa tahtında tayin eylediği kaffei hukuktan müstefit
olurlar. Ancak tabiiyetine girdikleri Devletin zikrolunan İstimlak Kanununa
merbut mazbatayı imza etmiş olmaları şarttır.
Madde 2 - Devleti Aliyyeden mezuniyeti resmiye istihsal etmeksizin tebdili
tabiiyet edipte tarafı Devleti Aliyyeden tabiyeti ıskat olunan eşhas Memaliki
Osmaniyede istimlak ve tevarüs hakkından mahrum olurlar.
Madde 3 - Maddei sabıkada gösterildiği üzere hakkı istimlak ve tevarüsten
mahrum olacak eşhasın akaratı memlükesi tebeayı Devleti Aliyyeden bulunan
veresesi beyninde emvali menkule gibi taksim olunur. Ancak Arazi Kanununun 110
uncu ve 111 inici maddeleri ahkamınca o makulelerin arazii emriye ve mevkufede
hakkı tapuları kalmaz. Ve tebdili tabiiyetlerinden mukaddem uhdelerine geçmiş
olan arazii emiriye ve mevkufe dahi varislerine intikal etmeyip mahlül olur
ve bu muamele icareteynli musakkafat ve müştegalatı vakfiye hakkında da
ayniyle caridir.
Madde 4 - Adliye ve Maliye Nezaretleri işbu kanunun icrasına memurdur.
-------------------
Bu Kanun;
(1) Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 20.9.1990 tarih ve Esas 1991/1666, Karar
1991/4726 Sayılı Kararı ile yürürlükte olduğu doğrultusunda karar
verilmesi üzerine külliyata alınmıştır.
KANUNLAR, MAYIS 1993 (Ek-16)
126-8

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2012

• #12

CEVAMİİ ŞERiFE VESİR MÜESSESATI HAYRİYENİN
TAHTINDA VEYA FEVKİNDE VEYA HARİM VE
MÜŞTEMİLATINDA BULUNAN MAHALLERİN
İSTİMLAKİ HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi : 25 Haziran 1328; 23 Recep 1330
Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih : 30 Haziran 1328 Sayı:1175
Mükerrer
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 4 Sayfa: 562

Madde 1 - Cevamii şerifenin ve evkaf nezaretine merbut olan sair müessesatı
hayriyenin tahtında veya fevkinde veya harim ve müştemilatında bulunan ve her
nasılsa gayrın uhdesine geçerek ba senedi hakani tasarruf kılınmakta olan
mahalleri Evkaf Nezareti istimlak edebilir.
​

Madde 2 - Bu gibi ahvalde menafii umumiyenin mevcudiyeti musaddak olup ayrı-
ca karar istihsaline ihtiyaç yoktur. Tayini bedel ve müteferriatında İstimlak
Kanununa tevkifi muamele olunur.




65 - 68 (68-1)
MEMURİN MUHAKEMATI HAKKINDA KANUNU MUVAKKAT
Kabul Tarihi : 4 Şubat 1329; 21 Rebiülevvel 1332
Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih : 24 Şubat 1329 Sayı: 1751
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 6 Sayfa: 207
Durumu: 2/12/1999 tarih ve 4483 sayılı "Memurlar ve Diğer Kamu Görevlile-
rinin Yargılanması Hakkında Kanun" ile yürürlükten kaldırıldığı
için Külliyattan çıkarılmıştır.
68 - 2​

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2012

• #13

MURAKİBİ BAHRİYEDEN MAADA MAHALLERDE
KULLANILAN MÜVELLİDİ BUHARLARLA,BUHAR
HAZİNELERİ VE MOTÖRLER NİZAMNAMESİNE
MUHALEFET EDENLER HAKKINDA KANUNU
MUVAKKAT
Kabul Tarihi : 16 Teşrinisani 1329; 29 Zilhicce 1331
Yayımlandığı Takvimi Vakayi: Tarih : 4 Kanunuevvel 1329 Sayı: 1670
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 6 Sayfa: 66
BİRİNCİ FASIL
Buhar alatı ve motörler füruhtuna dair

Madde 1 - Buhar kazanlarını veyahut müvellidi buhar olan her nevi alatı
nizamnamesi mahsusuna tevfikan tecrübeye tabi kılmaksızın füruht ve teslim eden
fabrikatörlerden beş ... altından yirmibeş... altına kadar cezayi nakdi alınır.
Bir kazanı veya müvellidi buhar olan her nevi alatı darüssınaasında
ehemmiyetli olarak tadil veya tamir ile yeniden tecrübesini icra ettirmeksizin
sahibine iade ve ita eden fabrikatörler hakkında dahi aynı veçhile mücazat
tertip olunur.

Madde 2 - Buhar hazinelerini nizamnamei mahsusuna tevfikan tecrübe ve
muayene ettirmeksizin füruht ve teslim eden fabrikatörler iki... altından on...
altına kadar cezayi nakdi ile mücazaat edilirler.
İKİNCİ FASIL
Buhar alatiyle motörlerin sureti istimaline dair

Madde 3 - Nizamnamei mahsusuna tevfikan tecrübesi icra edildiğini müş`ir
damgayı hamil olmıyan buhar kazan veya hazinelerini istimal edenlerden bir...
altından on Osmanlı altına kadar cezayi nakdi alınır. Buhar kazan veya
hazinelerine ehemmiyetli surette tadilat veya tamirat icra ettirdikten sonra
bundan Nezareti aidesine veya hükümeti mahalliyyeye malümat vermeksizin
veyahut alatı mezkureyi damgalarında muharrer tezkiye muadil bir tazyik
tecrübesine tabi tutulması hakkında tarafı hükümetten verilen emri infaz
etmeksizin alatı mezküreyi istimal edenler hakkında dahi aynı veçhile mücazaat
tertip olunur.

Madde 4 - Nizamnamei mahsusu mucibince beyanname ita etmeksizin kazan
veya buhar hazinesi istimal edenlerden bir... altından on... altına kadar cezayi
nakdi ahzolunur.
Bu veçhile beyanname ita edilmeden kullanılan alat ikinci maddede muharrer
damgayı dahi hamil olmadığı surette beş... altından yirmi beş... altına kadar
cezayı nakdi alınır.

Madde 5- Usulüne tevfikan beyanname ita edildikten sonra nizamnamei
mahsusunun alatı teminiye hakkındaki ahkamına muvafık olmıyarak kazan veya
buhar kapları istimal edenlerden bir... altından beş... altına kadar cezayi
nakdi alınır. Emniyet aletleri veya bunların vaziyeti mevkiyyeleri nizamnamei
mahsusunda muayyen evsafta bulunmıyan kazan veya buhar hazinelerini kullananlar
hakkında dahi aynı veçhile mücazat tertip olunur.

Madde 6 - Buhar kazan veya hazinelerini damgalarında muharrer tazyikin
fevkinde işleten veya buhar kazanlarının seddadelerini fazla tazyik tahtında
tutan veya diğer emniyet alatını tahrif ve tağyir eyliyen ateşçi veya
makinisten bir... altından beş... altına kadar cezayi nakdi alınır veya işbu
cezayi nakdi ile beraber haklarında üç günden bir aya kadar hapis cezası da
tertip olunur. Fabrika sahip veya müsteciri veyahut müdür veya vekili umuru
kendileri tarafından verilen evamir neticesi olarak nizamnamei mahsusunda
muharrer ahvali memnuaya sebep oldukları halde beş... altından yirmi... altına
kadar cezayi nakdi alınır veyahut işbu cezayi nakdi ile beraber bir haftadan
iki maha kadar hapisle mücazat olunur.

Madde 7 - Şehir dahilinde mevzuu olup temelleriyle bulundukları mahallerin
vüs`atleri nizamnamesi mahsusuna tevfikan inşa ve ihzar edilmiyen ve hakiki
beş beygir kuvvetini mütecaviz olmaları hesabiyle mebanii mütecavireden duvar ve
fasılai muayyene ile tefrik olunmıyan motörlerin sahiplerinden bir...
altından on altına kadar cezayi nakdi alınır.

Madde 8 - Şehir dahilinde nizamnamei mahsusuna tevfikan vazolunup fakat
misket tabir olunan aleti hamil bulunmayan veyahut gaz borusu serbest havaya
açılmış olmayan motörlerin sabiplerinden bir... altından üç... altına kadar
cezayi nakdi alınır.
ÜÇÜNCÜ FASIL
Ahkamı müteferrika

Madde 9 - Mugayirı nizam ahvalden biriyle mahkum olduktan sonra bir sene
zarfında tekrar mugayiri nizam ahvale cür`et edenler mükerrer addolunur.

Madde 10 - İşbu kanunda muayyen olan mücazat mükerrerler hakkında iki kat
olarak hükmolunur.

Madde 11 - İşbu kanunun birinci ve ikinci fasıllarında beyan olan
muhalifi nizam ahvalin vukuu mecburiyete sebebiyet verir ise mes`ulleri on
günden on aya kadar hapis ve iki.. altından yirmi... altına kadar cezayi nakdi
ile mücazat edilirler.
Nizamnamei mahsusa muhalif ahval mevte sebep olduğu halde mes`ulleri
hakkında kanunu cezanın yüz seksen ikinci maddesi ahkamı icra olunur.

Madde 12 - İşbu kanunda şerhedilen muhalifi nizam ahval Ticaret ve Ziraat
Nezareti veya hükümeti mahalliye memurini fenniyesi tarafından teftiş ve tetkik
edilir.
Memurini fenniye tarafından muhalifi nizam ahval hakkında verilen resmi
raporlar Nezaret veya mahalli hükümetine ita olunur ve hilafı sabit oluncaya
kadar muteberdir.

Madde 13 - İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Ziraat Nezareti memurdur.​

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2012

• #14

MENAFİİ UMUMİYEYE MÜTEALLİK HUSUSAT İÇİN
EFRADA AİT ARAZİ İLE TAŞ OCAKLARININ
MUVAKKATEN İŞGALİ HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi : 9 Şubat 1331
Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih : 18 Şubat 1331 Sayı : 2455
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt :8 Sayfa : 404

Madde 1 - Menafi umumiyeye müteallik imtiyazlı şirketler veya müteahhit
veyahut emaneten hükümet tarafından icra edilecek imalat ve inşaatı nafıaya
ahşaptan maada lüzumu olan her nevi gayrimenkul taş ve toprak ile levazım-ı
sairei inşaiyenin ihzar ve tedariki ve inşatın hususatı sairesi için muktazi
arazi meclisi idarenin on gün zarfında vereceği karar üzerine vilayetin yahut
müstakil liva mutasarrıflığının kararnamei mahsusu ile ameliyat ve inşaatın
hitamına kadar berayı intifa muvakkaten işgal olunur.Vilayet ya müstakil liva
sermühendisi yahut inşaata nezarete memur komiserler tarafından arazinin işgali
muvakkati lüzumile esbabı mucibesini ve işgal edilecek arazinin bulunduğu mahal-
li ve muhteviyatiyle mahiyetine ve mutasarrıfının yahut mutasarrıfı olmak üzere
tanılan kimsenin isim ve şöhret ve mahalli ikametini ve arazinin ne gibi ameli-
yata tahsis edileceğini ve işgal olunacak kısmın mesahasını natık bir cetvele
raptan ita edilecek rapor üzerine işbu kararname isdar olunacak ve rapor muhte-
viyatını cami bulunacaktır. Mesakin müştemilatından olan sulu ve sebze ve meyva
ve çiçek bahçeleri muvakkaten işgal edilemez. İş bu kanunun bir sureti işgali
muvakkat müsaadesini havi olan kararnameye raptedilir.

Madde 2- Arazinin muvakkaten işgali hakkında muvafakati tarafeyn hasıl ol-
duğu takdirde aktolunacak mukavelenamenin bir sureti müteahhit tarafından ser-
mühendise ve şirket tarafından inşaata nezarete memur komisere tevdi edilecek-
tir.

Madde 3- Ashabı arazi ile şirket veya müteahhit beyninde itilaf hasıl ola-
madığı takdirde sermühendis yahut komiser birinci maddede beyan olunan rapor
ve cetvelleri imla ve arazinin hal ve heyeti hazırasının tayin ve takdiri zım-
nında şirket yahut müteahhit tarafından tayin edilecek ehlihibrenin işgal edi-
lecek mahalde isbatı vücut edeceği günü tayin eder. Sahibi arazi veya vekiline
yevmi muayyeninde tarafı diğer ehlihibresile birlikte ifayı vazife etmek üzere
bir ehlihibre izam eylemesi için ba ihbarname tebligatta bulunmak üzere işgal
edilecek arazinin en büyük mülkiye memuruna iş`arı keyfiyet eyliyecek ve işbu
muamelatın icra ve ikmal edildiği mahalli mülkiye memuru tarafından sermühendis
veya komisere yahut teftişe memur olan mühendise bildirilecektir. İhbarname sa-
hibi arazi veya vekiline, bulunamadığı takdirde ortakçısına veya kiracısına veya
bekçisine ve bunlar da bulunmadığı takdirde işgal edilecek arazinin bulunduğu
mahallin nahiye heyeti veya meclis idaresi riyasetine tebliğ olunur ve ihbarna-
menin bir sureti kaza veya nahiye merkezlerinde hükümet konaklarına ve karyer-
lerde heyeti ihtiyariye içtimagahlarına talik olunur. Sahibi araziye gönderilen
işbu ihbarnamenin tarihi tebliğiyle ehlihibrenin içtimaı için tayin edilen ta-
rih laakal on günlük bir fasıla bırakılacaktır.

Madde 4- Tarafeynin ehlihibresi tayin edilen günde mahallinde biliçtima
onuncu maddede muharrer tazminatın tayinine medar olacak malumatı istihsal
ederler ve verecekleri karar dairesinde üç nüsha olarak zabıtname tanzim ve
ziri her iki taraf ehlihibresi tarafından tahdim olunur.Bu zabıtnamelerden
birisi şirkete veya müteahhide ve diğeri arazi sahibine ve üçüncüsü de sermü-
hendise ya inşaatı teftişe memur olan komisere tevdi edilir.

Madde 5- Tarafeynden biri üçüncü maddede beyan edilen mühlet zarfında
ehlihibre tayin ve izam eylemediği takdirde arazinin bulunduğu mahallin mec-
lis idaresi veya nahiye heyeti tarafından nihayet kırk sekiz saat zarfında
bir ehlihibre tayin ve mahalline izam olunur. Bu ehlihibre diğer tarafın in-
tihap ve izam eyliyeceği ehlihibre ile birlikte tetkikatı lazıme icra eder.

Madde 6- Tarafeynin tayin edecekleri yahut tarafeynden birinin temerrüdü
halinde meclisi idare veya nahiye heyetinin tayin eyliyeceği ehlihibre ile
tarafı diğer ehlihibresi arasında ittifak husule gelmediği takdirde vilayet
veya müstakil liva encümeni tarafından üç gün zarfında bir üçüncü ehlihibre
tayin edilir ve bu üçüncü ehlihibrenin tetkikatını bil`ikmal üç nüsha olarak
tanzim eyliyeceği rapor dördüncü maddede muharrer olduğu veçhile alakadarana
tebliğ kılınır.
Balada mezkur üçüncü ehlihibrenin tayinile tetkikatının icrası sekiz
gün zarfında ikmal edilecektir.
Madde 7- Mevaddı sabıkada beyan olunan muamelatın ikmalinden sonra ısdar
olunacak kararnamenin bir sureti sahibi araziye veya vekiline, bulunamadığı
takdirde ortakçısına veya kiracısına veya bekçisine hemen tebliğ olunmak üzere
valii vilayet ya müstakil liva mutasarrıfı tarafından işgal edilecek arazinin
bulunduğu mahallin en büyük mülkiye memuruna irsal olunur. Mahallinde ashabı
arazi yahut makamına kaim olacak kimse bulunmadığı takdirde kararnamenin işbu
sureti kaza ve nahiye merkezlerinde hükümet konaklarına ve karyerlerde heyeti
ihtiyariye içtimagahına talik edilir ve arazi sahiplerine tebliğ edilmiş hük-
münde addolunur. Kararnamenin nüshai saniyesi tarafı vilayetten veya müstakil
liva mutasarrıflığından sermühendise veyahut ameliyata nezarete memur bulunan
komisere irsal edilir. Bunlar da kararnamenin bir sureti musaddakasını işte
alakadar olan şirket veya müteahhide tebliğ ederler.

Madde 8- Mevaddı sabıkada beyan olunan muamelatın ikmalini müteakip şirket
veya müteahhit ashabı arazinin tazminatı istihsali hususundaki hukuku mahfuz
kalmak şartiyle birinci maddede beyan olunan meclisi idare kararına tevfikan
valii vilayet ya müstakil livamutasarrıfı tarafından ita edilmiş olan kararna-
mede muharrer ameliyatın icrasına mübaşeret edebilecektir. Ashabı tarafından
muhalefet vukuunda memurini idare ve indelhace kuvvei zabıta marifetiyle arazi
işgal olunur.

Madde 9- Hitamı ameliyatta yahut ameliyat birçok seneler devam edecekse
her senei ameliyenin inkızasında işgal edilen arazi üzerinde husule gelen
hasarat miktarı dördüncü, beşinci ve altıncı maddelerde muharrer şerait
dairesinde ehlihibre tarafından keşif ve tahmin ve takdir edilen tazminat
derhal tesviye edilir.

Madde 10- Ehlihibre hasaratı vakıaya mukabil ashabı araziye itası icap
eden tazminatı, atide beyan edilen kavaide göre hesap ve tahmin edeceklerdir.
Evvela işkal talebinden evvel açılmış ve işletilmekte bulunmuş olan taşocak-
larından maada kaffei arazi için verilmesi lazımgelen tazminatın miktarı mezkür
mahallerin dördüncü madde mucibince kablelişgal takdir edilmiş olan ahvalile
işgalin hitamında veyahut her senei ameliyenin inkızasında arazinin kesbettiği
hali mukayese ederek araziye tari olduğu tebeyyün eden noksan kıymet üzerinden
hesap edilir.
Saniyen işgal talebinden evvel açılmış ve işletilmekte bulunmuş olan
taşocakları için tazminatı mezkure çıkarılan taşın metre mikabının ocaktaki ra-
yiç bedeli üzerinden takdir ve hesap edilir.
Salisen depo veyahut imalat mevkii olarak işgal edilen arazi için takdir
edilecek tazminat miktarı işgal müddeti zarfındaki bedeli icar ile arazii mez-
kurenin kableişgal bulunduğu hale icraı mesarifi noktai nazarından tahmin edi-
lir.

Madde 11- Ehlihibre tarafından tayin ve takdir edilen tazminattan dolayı ta-
rafeynden birinin itirazı vukuunda ait olduğu mahkemede ikamei davaya hakkı ola-
caktır. Bu halde tahmin edilen tazminat miktarı müteahhit veya şirket tarafından
mahalli Ziraat Bankası sandığına ve bulunamayan mahalde Osmanlı Bankasına derhal
depozite edilecektir.
İtiraz sahibi arazi tarafından vukubulmuş ise tahmin edilen tazminat şirket
veya müteahhit tarafından yüzde yirmi fazlasiyle depozite edilecektir. Müteahhit
ya şirket sureti katiyede tediyesine mecbur oldukları tazminatı tamamen tesviye
eylediklerini veyahut vakı olan itiraz sebebiyle neticei hükme intizaren ve
ledelhace yüzde yirmi fazlasile Ziraat Bankası sandığına veya Osmanlı Bankasına
tevdie mecbur oldukları mebaliği depozite olarak yatırdıklarını evrakı müsbite
iraesile isbat etmeğe mecbur bulunacaklardır. Bu cihet sabit olmadıkça
müteahhitlere esnayi inşaatta tesviye edilen istihkak bedellerinden alelusul
tevkif edilen teminat akçelerile şirketlere evvelce tediye ettikleri kefalet
akçeleri iade edilmiyecektir.

Madde 12- Ehlihibrenin gerek arazi üzerinde bulundukları gerek rapor tanzim
için merkezde meşgul olacakları beher gün için yirmi kuruştan dun ve elli kuruş-
tan efzun olmamak üzere yevmiye ita kılınacak ve bundan maada azimet ve avdet
için vukubulan masarifi seferiyei hakikiyeleri tesviye edileceklerdir.Mesele
mahkemeye tevdi edilmediği takdirde işbu yevmiyeler salifüzikkir nisbet daire-
sinde doğrudan doğruya mahallinin meclisi idaresi veya nahiye heyeti tarafından
takdir edilecek ve ehlihibre mahkeme kararile tayin edilmiş ise yevmiyeleri mik-
tarı mahkeme tarafından tayin edilecektir.
Tarafeynden tayin edilen veyahut birinin temerrüdü halinde kendi namına mec-
lisi idare veya nahiye heyeti tarafından tayin edilen birinci derece ehlihibre-
nin yevmiye ve masarifi seferiyeleri araziyi işgal edecek olan taraftan tediye
edilir. Üçüncü ehlihibrenin yevmiye ve masarifi hakikiyesi tarafeyn ehlihibresi
takdiratile üçüncü ehlihibrenin takdiri arasındaki fark ile mütenasiben vali ve-
ya mutasarrıf veyahut mahkeme reisi tarafından tarafeyne taksim edilir.
Hükümet hesabına icra edilecek keşif ve tahminler için gönderilen ehlihibre-
nin yevmiye ve masarifi muvakkaten arazinin işgalini mucip olan ameliyatı inşai-
yeye mahsus mebaliğden tesviye edilir.
Ehlihibrenin talebi vukuunda yevmiyeleri alelhesap suretile kendilerine tes-
viye olunur. Alelhesap tediyatın miktarı ehlihibreye verilecek yevmiye ve masa-
rif
mecmuunu tecavüz edemez. Araziyi işgal eden taraftan üçüncü ehlihibreye vukubu-
lacak tediyat tamamen taayyün edip de tarafeyne tefrik edildikten sonra işbu
masrafın arazi sahibine isabet eden miktarı kendisine tediye edilecek tazminat-
tan tevkif edilir.

Madde 13 - İnşaatın bir müteahhide ihale edilmiyerek doğrudan doğruya tarafı
hükumetten emaneten icrası halinde işgali muvakkat muamelatı aynı surette icra
edilir. Şu kadar ki bu halde keşfi arazi ve takdiri tazminat için şirket veya
müteahhit tarafından tayin olunacak ehlihibre doğrudan doğruya hükumet tarafın-
dan tayin edilir.

Madde 14- İşbu kanun Takvimi Vekayi ile neşri tarihinden itibaren on beş gün
mürurunda meriulicradır.
Madde l5- İşbu kanunun icrayı ahkamına Nafia ve Dahiliye ve Adliye Nazırları
memurdur.
(Kuvvei icraiyece 12 Rebiülahır 1332 ve 25 Şubat 1329 tarihinde tanzim vemu-
vakkaten mevkii tatbika vazolunan işbu kanun layihası 28 kanunusani 1331 tari-
hinde meclisi umumice tadılen kabul edilmiştir.)

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 2 Şbt 2012

• #15

MENAFII UMUMİYEYE MÜTEALLİK İMTİYAZAT
HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi :10 Haziran 1326
Yayımlandığı Takvimi Vakayi: Tarih : 24 Haziran 1326 Sayı: 576
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt : 2 Sayfa: 362

Madde 1- Evvela her ne suretle olursa olsun devletçe halen ve atiyen
taahhüdatı maliyeyi tazammun ve emval ve emlaki umumiyenin sarf ve tahsisini
istilzam etmiyen, saniyen bütçeye dahil bir hizmeti umumiyeye taalluk eylemiyen,
salisen işbu kanunda tasrih olunan muafiyettan gayri muafiyatı muhtevi
bulunmayan rabian kavanini mer`iye ahkamının tadil ve tağyirini müstelzim
olmıyan hamisen vilayet devairi belediyesinin teşkilatına dair vazedilecek ka_
vanin ile itasi hükümeti mahalliyenin dairei selahiyetlerinde bulunmıyacak olan
menafii umumiyeye müteallik imalat imtiyazatı doğrudan doğruya kuvvei icraiye
tarafından verilecektir.

Madde 2 - Bilcümle imtiyazat için muktazi olup iştirası lazımgelen veya
sureti muvakkatede işgal ve terki icabeden arazi ve emlak hakkında kavaidi
atiye cari olacaktır. İmtiyazı ita olunacak imalat ve müteferriatının tesisine
muktazi olup ashabı uhdesinde bulunan emlak ve arazinin iştirası hususunda
sahibi imtiyazla ashabı beyninde itilaf hasıl olamadığı takdirde mezkÜr emlak ve
arazi istimlak kanununa tevfikan iştira olunacak ve bedeli iştirasiyle masarifi
sahibi imtiyaz tarafından tesviye olunacaktır. İmtiyaz müddeti zarfında sahibi
imtiyazın teklifi ve mercii olan Nezaretin tensibi üzerine muvakkaten işgali
lazımgelen arazi ve taş ocakları ve balast mahalleri ashabına İstimlak Kanununda
tayini kıymet için mevzu usule tevfikan takdir olunacak tazminat sahibi imtiyaz
tarafından tesviye edildikten sonra hükümeti mahalliye marifetiyle sahibi
imtiyaza teslim edilecektir.
İmalat ve müteferriatının tesis ve inşasına muktazi olan arazii
emriyei haliye hitamı müddeti imtiyaza kadar sahibi imtiyaza meccanen terkolu_
nabileceği gibi esnayı ameliyatta arazii mezkureden muvakkaten işgali icabeden
yerlerle derunlarında bulunan taş ocakları ve balast mahalleri de hükümetçe
lüzum görüldüğü halde ashabı imtiyaza meccanen tahsis edilebilecektir.

Madde 3 - (Mülga: 25/6/1932 - 2025)

Madde 4 - İmtiyaz müddetinin inkızasında işletme umuruna mahsus olan edevat
ile eşyayı menkule ve levazımatı iştira olunabileceği mukavelenamenin hini tan-
ziminde hükümetçe lüzum görüldüğü takdirde tasrih olunabilecektir. İmtiyazat
mukavelenamelerindeki müddeti muayene mürurunda hükümetin iştirak hakkı muhafa-
za olunacaktır. Edevat ve eşya ve levazımatı mezkurenin bedeli iştirası ehlihib-
re marifetiyle ve defatiri hesabiyenin tetkiki ile veya hükümetçe tensip oluna-
cak diğer bir suretle takdir ve tayin edilecektir.

Madde 5 - İmtiyaz şartnamesinde mevcut olmadığı halde imtiyazın azami ola-
rak son on beş senesi zarfında Nezareti aidesinin ruhsatiyle müceddeden ve ila-
veten vücude getirtilecek ve müddeti imtiyazın inkızasında mevcut bulunacak
olan imalat için sahibi imtiyaz tarafından ihbar olunup alelusul ispat olunan
masrafa muadil bir meblağ imalatı mezkureden her birinin ikmalinden itibaren
beher sene için bedelinden 1/15 tenzil edildikten sonra tazminat olarak tarafı
hükümetten sahibi imtiyaza tediye olunacağı mukavelenamenin hini tanziminde
hükümetçe lüzum görülürse tasrih olunabilecektir.

Madde 6 -(Mülga: 25/6/1932 - 2025)

Madde 7 - İmtiyazat mukavele ve şartnamelerinde muayyen olan müddetler
zarfında behemehal kavanin ve nizamatı Osmaniyeye tabi Osmanlı anonim şirketle-
rine devrolunacaktır.

Madde 8 - İmtiyaz işlerinde memurini fenniye ve idariye ile ustalar ve
işbaşılarından ne miktarının ve hangilerinin ecanipten olacakları tayin ve
tahdit edilecektir.

Madde 9 - Meclisi meb`usan ve ayana arzolunacak imtiyazat kanunları mer_
butları olan mukavelat ve evrakı müteferria ile bittetkik umumiyeti hakkında
verilecek bir karar ile kabul veya red veya eshabı mucibe serdiyle berayı tadil
iade olunur.

Madde 10 - Vilayet ve devairi belediyenin teşkilatına dair yapılacak ka_
nunlar ile itası hükümatı mahalliyenin selahiyetleri dairesinde bulunacak olan
imtiyazlar hakkında kavanini mezkurenin neşrine kadar hükümeti merkeziyece ber_
sabık ifayı muamele edilecektir.

Madde 11 - Kuvvei icraiye imtiyazatın itası için mabihüttatbik olacak
usul ve muamelatı mütekaddimeyi bir nizamı mahsus ile tayine mezundur.

Madde 12 - İşbu kanunun hükmü kavanini mahsusaya tabi bulunan maadini
asliye ve sathiye ve taş ocakları hakkında mer`i ve cari olmıyacağı gibi umuru
ticariye ve ziraiye ve sınaiye ve sarrafiyeye ait imtiyazlara da şamil olmıya_​

caktır.

Madde 13 - İşbu kanunun icrasına heyeti vükela memurdur.

netten alıntıdır