Triyanon Antlaşması
Triyanon Antlaşması ya da Trianon Antlaşması, 4 Haziran 1920 tarihinde, I. Dünya Savaşı'nın galip İtilaf Devletleri ile Macaristan arasında, Fransa'nın Versay kentindeki Trianon Sarayı'nda imzalanan ve savaşı resmen sona erdiren antlaşma.[1]. Bu anlaşma da Macaristan'da Almanya'da olduğu gibi tepkiyle karşılanmış ve kaybettiği toprakları geri almaya yönelik politikalar izlenmesine neden olmuştur.
Hazırlık
Müttefik Devletler'in savaştan sonra Macaristan'a barış şartlarını sunması oldukça gecikti. Bunun nedeni önceleri Macaristan'da Béla Kun liderliğindeki komünist rejimin varlığı ve sonraları daha ılımlı iktidarlar gelmesine rağmen Romanya'nın Budapeşte'yi işgali döneminde (Ağustos - Kasım 1919) yaşanan siyasi çalkantılardı. Sonunda Müttefikler yeni bir hükümeti tanıdılar ve 16 Ocak 1920 tarihinde antlaşmanın bir ön metnini Macar delegesine verdiler.[1]
Antlaşmanın şartları
Toprak kaybı
Bu antlaşma ile Macaristan, topraklarının ve nüfusunun 2/3'ünü kaybetti:[1]. Bu anlaşmayla 2 milyona yakın Macar, ülke sınırlarının dışında kaldı.
* Slovakya, Ruthenia'nın Karpat Dağları altında kalan kısmı (bugün Zakarpatskaya adıyla Ukrayna'nın bir ili), Pressburg (Bratislava) ve bazı küçük yerler Çekoslovakya'ya verildi.
* Batı Macaristan (Sopron hariç Burgenland'ın çoğu) Avusturya'ya verildi.
* Hırvatistan (Medimurje dahil), Slovenya (Prekomurje dahil), Voyvodina ve Banat'ın bir kısmı Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı'na (Yugoslavya'ya) verildi.
* Banat'ın büyük kısmı ve Transilvanya Romanya'ya verildi.
* Fiume İtalya'ya verildi.
* Slovakya'nın kuzeyindeki birkaç köy Polonya'ya verildi.
Diğer şartlar
* Milletler Cemiyeti'nin sözleşmesi, antlaşmaya dahil edildi.[1]
* Macaristan ordusu, 35 bin kişi olarak sınırlandırıldı. Hafif silahlı bu ordu sadece iç güvenlik ve sınır güvenliğinden sorumlu olacaktı.[1]
* Macaristan'ın ödeyeceği ağır savaş tazminatları sonradan belirlenecekti.
Triyanon Antlaşması ya da Trianon Antlaşması, 4 Haziran 1920 tarihinde, I. Dünya Savaşı'nın galip İtilaf Devletleri ile Macaristan arasında, Fransa'nın Versay kentindeki Trianon Sarayı'nda imzalanan ve savaşı resmen sona erdiren antlaşma.[1]. Bu anlaşma da Macaristan'da Almanya'da olduğu gibi tepkiyle karşılanmış ve kaybettiği toprakları geri almaya yönelik politikalar izlenmesine neden olmuştur.
Hazırlık
Müttefik Devletler'in savaştan sonra Macaristan'a barış şartlarını sunması oldukça gecikti. Bunun nedeni önceleri Macaristan'da Béla Kun liderliğindeki komünist rejimin varlığı ve sonraları daha ılımlı iktidarlar gelmesine rağmen Romanya'nın Budapeşte'yi işgali döneminde (Ağustos - Kasım 1919) yaşanan siyasi çalkantılardı. Sonunda Müttefikler yeni bir hükümeti tanıdılar ve 16 Ocak 1920 tarihinde antlaşmanın bir ön metnini Macar delegesine verdiler.[1]
Antlaşmanın şartları
Toprak kaybı
Bu antlaşma ile Macaristan, topraklarının ve nüfusunun 2/3'ünü kaybetti:[1]. Bu anlaşmayla 2 milyona yakın Macar, ülke sınırlarının dışında kaldı.
* Slovakya, Ruthenia'nın Karpat Dağları altında kalan kısmı (bugün Zakarpatskaya adıyla Ukrayna'nın bir ili), Pressburg (Bratislava) ve bazı küçük yerler Çekoslovakya'ya verildi.
* Batı Macaristan (Sopron hariç Burgenland'ın çoğu) Avusturya'ya verildi.
* Hırvatistan (Medimurje dahil), Slovenya (Prekomurje dahil), Voyvodina ve Banat'ın bir kısmı Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı'na (Yugoslavya'ya) verildi.
* Banat'ın büyük kısmı ve Transilvanya Romanya'ya verildi.
* Fiume İtalya'ya verildi.
* Slovakya'nın kuzeyindeki birkaç köy Polonya'ya verildi.
Diğer şartlar
* Milletler Cemiyeti'nin sözleşmesi, antlaşmaya dahil edildi.[1]
* Macaristan ordusu, 35 bin kişi olarak sınırlandırıldı. Hafif silahlı bu ordu sadece iç güvenlik ve sınır güvenliğinden sorumlu olacaktı.[1]
* Macaristan'ın ödeyeceği ağır savaş tazminatları sonradan belirlenecekti.
