Cumhuriyet Tarihi Serisi 10 Türk Dilinin Tarihsel Gelişimi
Cumhuriyetimizin 100. yılına özel başlamış olduğumuz Cumhuriyet Tarihi serisinin 10. konusu ile devam ediyoruz. BTürk Dili, dönem dönem olarak incelenmeye çok müsait bir konu. Bu alanda bilgi ve belgelerin olmadığı dönem “Karanlık Dönem” olarak adlandırılır. Edinilen bilgi ve belgelerden yola çıkarak Türk Dilinin izlediği evreler şu şekildedir;
Türk dilinin ilk izlerine Sümer yazıtlarından ulaşabiliyoruz. Ulaşılan birkaç Sümer tabletini saymazsak eğer, Türk dilinin ulaşılan ilk verileri Hunlardan kalan birkaç kelime örneğidir.
687- 692 yılları arasında bulunan 6 satırlık Çoyr yazıtları ise, Türk diline ait bilinen en eski yazıtlardır. En erken 9. yüzyılda elimize Türk dili ile alakalı belgeler geçmiştir. Asya’da runik harfli yazılar 5 kısma ayrılır;
1- Batı Türkistan
2- Doğu Türkistan
3- Moğolistan
4- Güneydoğu Sibirya
5- Kuzeydoğu Sibirya
10. yüzyıla geldiğimiz vakit, Kâşgar ve Balasagun çevresinde meydana gelen yeni bir Türk kültürü doğmuştur. Bu bağlamda ise Kutadgu Bilig ve Dîvânü Lûgati’t-Türk gibi eserler doğmuş ve tarihimizde yer sahibi olmuştur.
13. yüzyıla gelindiğinde ise Türk dili, Harezm Bölgesinde merkezileşmiştir. 15. yüzyıla gelindiğinde Kıpçak Türkçesi kullanılmayan bir dil haline gelmiştir. 15 ve 20. yüzyıllar arasında Çağatay Türkçesi yer edinmiştir.
Türk Dil Tarihinin Dönemleri Şu Şekildedir
- İlk Türkçe (Başlangıç zamanından Milat sınırlarına kadar olan dönem.)
- Ana Bulgarca ve Ana Türkçe Dönemi (1 ve 6. Yüzyıl)
- Eski Türkçe ve Eski Bulgarca Dönemi (6 ve 11. Yüzyıl)
- Orta Türkçe ve Orta Bulgarca Dönemi (11 ve 16. Yüzyıl)
- Yeni Türkçe ve Çuvaşça Dönemi (16. Yüzyıl ve sonrası)
