Usulsüzlüğün tarifi ve usulsüzlük fiilleri
Usulsüzlük cezası vergi uygulamalarında ortaya çıkan usulsüzlük fiillerine uygulanan cezayı ifade etmektedir. Usulsüzlük fiili ise vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması halinde meydana gelen fiillerdir. Vergi kanunlarında hüküm altına alınan usul ve şekle ilişkin hükümlere riayet edilmemesi fiilleri usulsüzlük fiili olarak tanımlanmış ve bu fiiller Vergi Usul Kanununun 352’nci maddesinde, birinci derece usulsüzlük fiilleri ve ikinci derece usulsüzlük fiilleri olmak üzere iki kategoride ele alınmıştır.
Vergi zıyaı cezası mutlaka bir vergi kaybının var olması durumunda uygulanabilirken, usulsüzlük cezalarının uygulanması için vergi kaybının varlığı aranmamaktadır. Usule ve şekle ilişkin olarak ortaya çıkan ve VUK’nun 352’nci maddesinde sayılan fiillerin varlığı halinde usulsüzlük cezası kesilir.
Bununla birlikte usulsüzlük fiili ile vergi zıyaının birlikte oluşması da mümkün bulunmaktadır. Örneğin vergi beyannamesinin verilmemesi dolayısıyla verginin zamanında tarh ettirilmemesi bir yandan vergi zıyaı fiilini oluşturmakta, diğer yandan ise aynı zamanda beyannamenin süresi içinde verilmemesi dolayısıyla usulsüzlük fiilinin meydana gelmesine yol açmaktadır. Bu durumda her iki fiil için uygulanması gereken usulsüzlük cezası ile vergi zıyaı cezası mukayese edilmek suretiyle, miktar itibariyle daha fazla olan ceza uygulanmaktadır. Dolayısıyla tek bir fiilden meydana gelen usulsüzlük ve vergi zıyaı’ndan dolayı tek ceza uygulaması söz konusu olmaktadır ki bu durum genel hukuk kuralının gereği olarak ortaya çıkmaktadır.
Ayrı ayrı fiillerden oluşan vergi zıyaı ve usulsüzlük cezaları ise tabii olarak mukayeseye konu edilmeksizin ayrı ayrı kesilmektedir.
Usulsüzlük cezası vergi uygulamalarında ortaya çıkan usulsüzlük fiillerine uygulanan cezayı ifade etmektedir. Usulsüzlük fiili ise vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması halinde meydana gelen fiillerdir. Vergi kanunlarında hüküm altına alınan usul ve şekle ilişkin hükümlere riayet edilmemesi fiilleri usulsüzlük fiili olarak tanımlanmış ve bu fiiller Vergi Usul Kanununun 352’nci maddesinde, birinci derece usulsüzlük fiilleri ve ikinci derece usulsüzlük fiilleri olmak üzere iki kategoride ele alınmıştır.
Vergi zıyaı cezası mutlaka bir vergi kaybının var olması durumunda uygulanabilirken, usulsüzlük cezalarının uygulanması için vergi kaybının varlığı aranmamaktadır. Usule ve şekle ilişkin olarak ortaya çıkan ve VUK’nun 352’nci maddesinde sayılan fiillerin varlığı halinde usulsüzlük cezası kesilir.
Bununla birlikte usulsüzlük fiili ile vergi zıyaının birlikte oluşması da mümkün bulunmaktadır. Örneğin vergi beyannamesinin verilmemesi dolayısıyla verginin zamanında tarh ettirilmemesi bir yandan vergi zıyaı fiilini oluşturmakta, diğer yandan ise aynı zamanda beyannamenin süresi içinde verilmemesi dolayısıyla usulsüzlük fiilinin meydana gelmesine yol açmaktadır. Bu durumda her iki fiil için uygulanması gereken usulsüzlük cezası ile vergi zıyaı cezası mukayese edilmek suretiyle, miktar itibariyle daha fazla olan ceza uygulanmaktadır. Dolayısıyla tek bir fiilden meydana gelen usulsüzlük ve vergi zıyaı’ndan dolayı tek ceza uygulaması söz konusu olmaktadır ki bu durum genel hukuk kuralının gereği olarak ortaya çıkmaktadır.
Ayrı ayrı fiillerden oluşan vergi zıyaı ve usulsüzlük cezaları ise tabii olarak mukayeseye konu edilmeksizin ayrı ayrı kesilmektedir.
