Kompozisyon, kelime manası olarak, ayrı ayrı parçaları bir araya getirerek bir bütün oluşturma, düzenleme işidir. Daha da özele indirgersek bir konu hakkındaki bilgi, duygu ve düşünceleri belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirerek oluşturulan yazılı eserlere denir. Özellikle Türkçe ve Edebiyat derslerinde sıkça karşılaşılan çalışma hatta sınav sorularından birisi olan kompozisyon, kuralları ve tekniği olan bir husustur. Birtakım kurallar yerli yerine konulduğunda ve elbette duygu ve düşünceler de net ve etkileyici bir biçimde dile getirildiğinde ortaya çıkan yazının başarılı olacağı su götürmez bir gerçektir. Kompozisyon kuralları nelerdir, iyi kompozisyon yazmak için nelere dikkat etmek gerekir, kompozisyon örnekleri nelerdir gelin bir göz atalım.
Kompozisyon Özellikleri Nelerdir?
- Mutlaka giriş, gelişme ve sonuç olmak üzere üç bölümden oluşur.
- Her bölümdeki içerikler farklıdır.
- Tema her neyse, o konu ekseninde cümle örgüsü yapılmalı, gereksiz cümlelerle konunun dışına taşılmamalıdır.
- Yazın anlamındaki duygu ve düşünceleri belli bir bütün içinde vermeyi amaçlar.
- Mutlaka bölümlerden oluşur ve bir düzem ve intizamı yansıtır.
Kompozisyon Nasıl Yazılır?
- Mutlaka giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini oluşturmak gerekir.
- Giriş bölümünde konusu hakkında bir girizgah yapılmalı, açıklayıcı ve tanımlayıcı cümleler kurulmalıdır. Teması, giriş bölümünde verilmeli, okuyucu konuya ısındırılmalıdır.
- Gelişme bölümünde yazı gelişir ve ayrıntılar ortaya çıkar. Giriş bölümünde kısaca verilen hususlar, gelişme bölümünde daha ayrıntılı biçimde incelenir, bol detay ve örnek verilir. Gerek görülürse karşılaştırmalar yapılır. Gelişme bölümündeki paragraflar mutlaka birbirinin devamı niteliğinde olmalı ve birbirini tamamlamalıdır.
- Sonuç bölümünde ise, anlatılan konu bir yargıya ve sonuca bağlanır. Gelişme bölümünde anlatılan konu, bu bölümde bir sonuca bağlanır. Sonuç bölümündeki bağlayıcı cümleler ve sonlanış oldukça önemlidir. Güzel bir sonla bitirilmeyen yazılar iyi bir etki bırakmaz.
- Giriş, gelişme ve sonuç bölümleri arasındaki bağlantı iyi kurulmazsa konu havada kalır, yazı akmaz ve okuyucuyu sürüklemez.
Kompozisyon Türleri Nelerdir
- İki türden söz edilebilir. Biri sözlü, diğeri de yazılı.
- Sözlüde anlatılmak istenen konuya konuşma yoluyla bir bütünlük ve düzen verilir.
- Yazılıda ise duygular ve düşünceler yazı yoluyla kağıda dökülür.
